21. Hukuk Dairesi 2016/17636 E. , 2018/4037 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1- Mahkemece verilen kararın davalı işveren ... ... Tic. ve San. Ltd. Şti. vekili tarafından süresinde temyiz edildiği, davalı şirket vekilinin 25/11/2016 tarihli dilekçesiyle temyiz isteminden feragat ettiklerini beyan ettiği ve vekaletnamesinde temyizden feragate dair yetkisinin bulunduğu anlaşıldığından davalı şirket vekilinin temyiz talebinin feragat nedeniyle REDDİNE,
2- Feri müdahil Kurum vekilinin temyizine gelince;
a) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre feri müdahil Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
b) Dava, davacının 01/08/1999-08/04/2010 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne, davacının ... ... numaralı davalı işyerinde 01/08/1999-08/04/2010 tarihleri arasında 3725 gün çalıştığı, 1952 günün kuruma bildirildiği, 1773 gün çalışmasının kuruma bildirilmediği, bildirimi yapılmayan günlerde davacının hizmet akdine istinaden ve günün cari asgari ücreti üzerinden çalıştığının tespitine, karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin ... kayıtlara geçmiş ... tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve ...larına ... kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, beyanı alınan davacı ve davalı tanıklarının kendilerinin çalıştığı dönem boyunca davacının da çalıştığını beyan ettikleri anlaşıldığından ve bu tanıkların davalı işyerinden yapılan hizmet bildirimleri dikkate alındığında davacının 07/02/2001 tarihinden sonraki çalışmalarının tespiti bakımından verilen yerinde ise de bu tarihten önceki çalışmalarının tespiti için 07/02/2001 tarihinden önceki dönemde davalı işyerinden bildirimi yapılan ... tanıklarının beyanları alınmadan sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davalı işyerinin 07/02/2001 tarihinden önceki süreye ait dönem ...larının tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak ve dinlenen tanıkların hizmet döküm cetvellerini Kurumdan getirtmek, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde,... Kurumu, ... odası aracılığı ve ...ık marifetiyle söz konusu işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra davacının çalışmasının sürekli çalışma olduğu anlaşılırsa sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ..."ne iadesine, 18/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.