Danıştay 6. Daire 2021/9519 Esas 2021/11692 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/9519
Karar No : 2021/11692


YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI

… Elektrik Üretim Anonim Şirketi vekili Av. … tarafından, önlisans sahibi olduğu Tunceli İli, Ovacık-Merkez İlçeleri, Munzur Nehri üzerinde kurulması planlanan Konaktepe Barajı ile HES I-II projesine yönelik çevresel etki değerlendirmesi sürecinin sonlandırılması nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık olarak 01/01/2008-31/03/2021 tarihleri arasında yapılan harcamaların ödeme tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle ve finansman maliyeti ile projenin ifa edilememesi sebebiyle mahrum kalınan karın toplamı 21.912.466,13-TL ödenmesine karar verilmesi istemiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığına karşı açılan davada; Tunceli ilinde bulunan taşınmaza yönelik projede bahsi geçen çevresel etki değerlendirmesi sürecinin sonlandırılması nedeniyle ortaya çıkan zararların ödenmesinden kaynaklı uyuşmazlığın görüm ve çözümünün Tunceli ilinin idari yargı yetkisi bakımından bağlı bulunduğu … İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… , K:… sayılı kararı sonrasında, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… , K:… sayılı kararı ile taşınmazın bulunduğu Tunceli ilinin idari yargı yetkisi bakımından bağlı bulunduğu … İdare Mahkemesinin yetki alanında olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın yetki yönünden reddi ile dava dosyasının yetkili … İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi üzerine; … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… , K:… sayılı kararı ile, uyuşmazlığın, dayanağı olan çevresel etki değerlendirmesi sürecinin sonlandırılmasına ilişkin ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğünün … tarih ve E.… sayılı işleminin iptali istemiyle … İdare Mahkemesinin … esasında açılan davada görülen dava konusu işlemden kaynaklı olduğundan davanın görüm ve çözümünün idari işleme ilişkin uyuşmazlığı çözmekle yetkili olan ve işlemin iptali davasının (derdest) görülmekte olduğu yer olan … İdare Mahkemesinin yetkisinde olduğundan bahisle, yetkili İdare Mahkemesinin belirlenmesi amacıyla dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine, ortaya çıkan yetki uyuşmazlığına dair dosya 2577 sayılı Kanunun 43/1-b maddesi uyarınca incelenerek işin gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari davalarda genel yetki" başlıklı 32. maddesinin birinci fıkrasında "Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir."; aynı Kanun'un "Taşınmaz mallara ilişkin davalarda yetki" başlıklı 34. maddesinin birinci fıkrasında ise, "İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkeme taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir." hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Kanun'un "Görevsizlik ve yetkisizlik hallerinde yapılacak işlem" başlıklı 43. maddesinde ise, "1. İdare ve vergi mahkemeleri, idari yargının görev alanına giren bir davada görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle davanın reddine karar verirlerse dosyayı Danıştaya veya görevli ve yetkili idare veya vergi mahkemesine gönderirler.
a) Görevsizlik sebebiyle gönderilen dosyalarda Danıştay, davayı görevi içinde görmezse dosyanın yetkili ve görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir.
b) Görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle dosyanın gönderildiği mahkeme kendisini görevsiz veya yetkisiz gördüğu takdirde, söz konusu mahkeme ile ilk görevsizlik veya yetkisizlik kararını veren mahkeme aynı bölge idare mahkemesinin yargı çevresinde ise, uyuşmazlık bölge idare mahkemesince, aksi halde Danıştayca çözümlenir.
2. Görev ve yetki uyuşmazlıklarında Danıştay ve bölge idare mahkemesince verilen kararlar ilgili mahkemelere bildirilir ve bu husus taraflara tebliğ olunur.
3. Danıştay ve bölge idare mahkemesince görev ve yetki uyuşmazlıkları ile ilgili olarak verilen kararlar kesindir.
4. Bu madde hükümleri gereğince verilen kararlar ile görevli ve yetkili kılınan mahkemeye yeniden dava açılması halinde harç alınmaz." hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirketin, Tunceli İli, Ovacık-Merkez İlçeleri, Munzur Nehri üzerinde kurulması planlanan Konaktepe Barajı ile HES I-II projesi kapsamında önlisans sahibi olduğu, davalı idarece çevresel etki değerlendirmesi sürecinin sonlandırılması nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık olarak 01/01/2008-31/03/2021 tarihleri arasında yapılan harcamaların ödeme tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle ve finansman maliyeti ile projenin ifa edilememesi sebebiyle mahrum kalınan karın ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Tam yargı davasına ilişkin uyuşmazlığın, Tunceli İlinde bulunan taşınmazlara yönelik projede bahsi geçen çevresel etki değerlendirmesi sürecinin sonlandırılması nedeniyle ortaya çıkan zararların ödenmesi isteminden kaynaklı olduğu, ayrıca çevresel etki değerlendirmesi sürecinin sonlandırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… , K:… sayılı kararı ile yetki yönünden reddedilerek dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği görülmektedir.
Bu durumda, yukarıda belirtilen mevzuat hükmü gereğince taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara ilişkin uyuşmazlıklarda, taşınmazın bulunduğu yerdeki İdare Mahkemesinin yetkili olduğu anlaşıldığından, davanın görüm ve çözümünde, 2577 sayılı Kanunun 34/1. maddesi uyarınca, taşınmazın bulunduğu yer olan Tunceli ilinin idari yargı yetkisi bakımından bağlı olduğu … İdare Mahkemesinin yetkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde … İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna, dava dosyasının anılan Mahkemeye gönderilmesine, kararın … İdare Mahkemesine ve davanın taraflarına bildirilmesine, 21/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.