MAHKEMESİ : ...... Mahkemesi

Davacı, ......... aylığı almaya hak kazandığının tespitiyle, ödenmeyen aylıkların faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki ...... okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacı ...... çocuğunun...sından dolayı da ......... aylığına müstahak olduğunun tespiti ile fiilen ......... aylığı bağlanana kadar biriken ......... aylıklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın reddine karar vermiştir.
Uyuşmazlık, davacının eşinin .........ü nedeniyle 5434 sayılı Yasa uyarınca aldığı ......... aylığı yanında, 1479 sayılı Yasa"ya tabi olan anne veya...sının .........ü nedeniyle ayrıca ......... aylığı alıp alamayacağı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan yasal mevzuat aşağıda özetlendiği şekildedir;
1-01.10.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasanın 45/c maddesinde " geçimini sağlayacak başka bir gelirleri olmamak kaydı ile yaşları ne olursa olsun evlenmemiş ...... çocuklarının her birine %25"i," oranında aylık bağlanacağı hükmü yer almaktadır.
2-04.10.2000 tarihinde yürürlüğe giren 619 sayılı ......... ile 1479 sayılı Yasa"nın 45/c maddesinde değişiklik yapılarak " yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Yasa ile diğer ...... Yasaları kapsamında çalışmayan, bu yasalar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ...... çocuklarının her birine %25"i," oranında aylık bağlanacağı hükmüne yer verilmiştir. Aynı ......... ile 46/2 maddesi değiştirilerek, " Ancak, evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almaya hak kazanan ...... çocuklarına bu aylıklardan fazla olan ödenir” hükmü getirilmiştir.
3-04.10.2000 tarihli ......... Anayasa Mahkemesi"nin 26.10.2000 gün ve 61/34 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
4-4956 sayılı Yasa, 08.08.2001 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş ve bu kez 1479 sayılı Yasanın 45/c maddesi "yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Yasa ile diğer ...... Yasaları kapsamında çalışmayan, bu yasalar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ...... çocuklarının her birine %25"i," oranında aylık bağlanır şeklinde değiştirilmiştir.
Aynı Yasa ile 1479 sayılı Yasa"nın 46/2 maddesine, "Ancak, evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almaya hak kazanan ...... çocuklarına bu aylıklardan fazla olan ödenir." hükmü getirilmiştir.
Kurumun bu yasal değişiklikler sırasında ...... çocukları bakımından uygulamasına gelince; davalı Kurum, 4956 sayılı Yasa ile 08.08.2003 tarihinde yapılan değişiklikten sonra, 45/2. madde hükmünde yer alan " bu Yasa ile diğer ...... Yasaları kapsamında çalışmayan, bu yasalar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ...... çocuklarının her birine " aylık bağlanır" hükmünü dikkate alarak, 08.08. 2003 tarihinden sonra hak sahipleri yararına getirilen yasal düzenleme uyarınca bu tarihten önce ölen.........sigortalılarının ...... çocuklarına da ......... aylığı bağlamıştır.Kurum, farklı sigortalılık kanunlarına göre bağlanan aylıklar söz konusu olduğundan 1479 sayılı Yasa"nın 46/2 maddesini hiçbir zaman uygulamamıştır. Zira, 1479 Yasa"nın 46/2. maddesi aynı yasa kapsamında hem ana veya... ile kocadan hak edilen aylıklardan fazla olanın bağlanacağını ifade etmektedir.
...... Kurumu 2011/58 sayılı Genelgesi"nin 90. sayfasında yer alan örnek:3 te, "5434 sayılı Yasa"ya göre eşten ve 1479 sayılı Yasa"ya göre...dan 5510 sayılı Yasanın 4/1-a maddesinden aynı anda ......... aylığı alınabileceğini, Aynı Genelge"nin 99. sayfasında, "eşten 506, anneden 5434 sayılı Yasa, ve...dan 1479 sayılı Yasalar kapsamında her üç aylığın tam olarak bağlanabileceğini örnek göstermiştir.
Davalı Kurum, yeni bir yasal düzenleme olmadığı halde 2013/ 26 sayılı Genelgesiyle farklı uygulamaya başlamış, 1479 sayılı Yasa ile ilgili olarak, 01.10.1972-03.10.2000 ve 08.08.2001-01.08.2003 dönemleri içerisinde ölen sigortalılar yönünden, sigortalının geçimini sağlayacak bir geliri bulunmama koşulu varsa aylık bağlanacağını kabul etmiştir. Genelge, 04.10.2000-07.08.2001 ve 08.08.2003-01.10.2008 döneminde ölen sigortalılar bakımından da, "1479 sayılı Kanun ve diğer ...... kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamında kendi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık almayan" ...... çocuklarına aylık bağlanacağını düzenlemiştir.
Davalı Kurum, 04.10.2000-01.08.2001 ve 07.08.2003-01.10.2008 döneminde ölen.........sigortalılarının ...... çocuklarına aylık bağlamış ve daha önce bağlanan aylıklara, ölen eşlerinden dolayı 5434 sayılı Yasa veya 506 sayılı Yasa"dan bağlanan ......... aylığının engel olmadığını kabul etmiştir. ...... çocuklarına dönemlerde ölen ana veya...larından dolayı 1479 sayılı Yasa kapsamında bağlanan aylıklar için iptal işlemi yapılmamıştır.
Davalı Kurum, diğer aylıklara dokunmazken, 01.10.1972-03.10.2000 ve 08.08.2001-01.08.2003 döneminde ölen sigortalıların hak sahibi ...... çocuklarına sonraki lehe olan yasal düzenlemeler gereğince bağladığı ......... aylıklarını, diğer ...... kanunlarına göre eşlerinden bağlanan ......... aylıklarını gelir testine tabi tutmuştur. Kurum, geçimini sağlayacak gelirleri bulunduğu gerekçesiyle bağlanan aylıkları iptal etmiş ve ödenen aylıklar nedeniyle borç tahakkuk ettirmiştir.
Son olarak, ...... ......... Müdürlüğü 02.09.2017 gün ve 333-03003-E-5040387 tarihle "Genel Yazı" ile, 01.10.1972-03.10.2000 ve 08.08.2001-01.08.2003 dönemlerinde ölenlerin ...... çocuklarına gelir testi yapılmadan, kendi sigortalılıkları veya kendi sigortalılıkları nedeniyle bağlanan gelir ve aylık almamaları halinde ......... aylıklarının bağlanmasına Yönetim Kurulunca karar verildiğini bildirmiştir.
Gerçekten, davalı Kurum bu son işlemi ile ...... çocuklarına bağladığı aylıkları, 1479 sayılı Yasaya aykırı olarak kestiğini veya bağlamadığını kabul etmiştir. Ancak ...... kestiği aylıkları Yönetim Kurulu Kararı uyarınca 2017 Ekim ayından itibaren yeniden bağlamasına karşın, daha önce ödediği aylıkları borç kaydetmiş ve tahsil ettiği aylıkları da iade etmemiştir.
Davanın reddine karar veren mahkemeler, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi Kararlarına dayalı olarak 1479 sayılı Yasa"nın 4956 sayılı Yasa ile değişik 46/2 maddesine göre hem kocadan hem ana veya...dan aylığa hak kazanılması durumunda fazla ödeneceği gerekçesine dayanmaktadır. Bu değerlendirme, ...... hukukunun genel yapısını gözden kaçırmaktadır. 5510 sayılı Yasa"nın yürürlüğe girmesinden önce, Sosyal Sigortalar Kurumu,.........ve ......... Sandığı ayrı ayrı tüzel kişiliğe sahip ayrı ayrı yasalara göre sosyal güvence sağlayan kurumlardır. Her bir Yasa kendi sigortalıları açısından hüküm ifade eder. Açıkça atıf yapılmadıkça diğer yasa hükümleri dikkate alınamaz. Zira 45/3. maddedeki "1479 sayılı Kanun ve diğer ...... kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamında çalışmalarından dolayı gelir ve aylık almayan" ...... çocuklarına aylık bağlanacağı ifadesi bu niteliktedir. Bu ifade dahi ...... çocuklarının, diğer ...... kurumlarından kendi çalışmaları dışında (.........) aylık almalarını 1479 sayılı Yasaya tabi ana veya...dan ......... aylığı bağlanmasına engel olarak kabul etmemektir. Özetle, 1479 sayılı Yasanın 46/2. maddesi hükmü sadece 1479 sayılı Yasaya göre hem kocadan hem ana veya...dan ......... aylığına hak kazanılması halinde uygulanabilir. Öte yandan, 5510 sayılı Yasa"nın Geçici 1. maddesine göre, ......... aylıklarının bağlanmasında vs..yürürlükten kalkan 1479, 506, 2926, 2925 sayılı Yasa hükümleri uygulanacağından, 5510 sayılı Yasa"nın 54. maddesinin de somut uyuşmazlıkta uygulama yeri yoktur.
Sigortalılık hakkı veya sigortalılıktan kaynaklanan yaşlılık aylığı hakkı veya ......... aylığı hakkı, asla tamamen hakdüşürücü süreye tabi olmadığı gibi zamanaşımına da uğramaz. 1479 sayılı Yasa"nın 43. maddesine göre ......... aylıklarının beş yıl geçtikten sonra talep edilmesi halinde talep tarihinden itibaren ......... aylığının bağlanması gerekmektedir. T.C. Anayasası"nın 10. maddesine göre "Herkes ...kanun önünde eşittir. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun hareket etmek zorundadırlar" 1479 sayılı Yasa"nın 4956 sayılı Yasa ile değişik 45/c maddesinde yer alan, " yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Yasa ile diğer ...... Yasaları kapsamında çalışmayan, bu yasalar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ...... çocuklarının her birine %25"i," oranında aylık bağlanır" hükmü yasanın yürürlük tarihinden ölen sigortalıların ...... çocukları için de uygulanmalıdır. Çeşitli yasal değişiklikler nedeniyle hak sahipleri açısından ......... tarihlerine göre dört ayrı dönemin ikisi yönünden aylık bağlanması diğer iki dönem yönünden aylık bağlanmaması gerektiği yönündeki yorum açıkça T.C. Anayasası"nda yer alan eşitlik kuralına aykırı olduğu gibi genel hukuk ilkelerine de aykırıdır.
Dosyadaki belge ve kayıtlardan, davacı ...... çocuğunun 30.03.2015 tarihinde vefat eden eşinden dolayı 5434 sayılı Kanun kapsamında ......... aylığı aldığı, 1479 sayılı Yasa (5510-4/b) kapsamında çalışmaları bulunan...sının 07.05.1990 tarihinde vefat ettiği, davacı ...... çocuğunun 04.05.2015 tarihli müracaatı ile Kurum"dan...sından dolayı ......... aylığı talebinde bulunduğu, Kurum tarafından bu talebinin gelir tespit raporuna göre davacının gelirinin brüt asgari ücretin üzerinde olması dolayısıyla reddedildiği anlaşılmıştır.
Somut olayda; yukarıda yazılı yasal mevzuat dikkate alınmadan, ...... ......... Müdürlüğü 02.09.2017 gün ve 333-03003-E-5040387 tarihli "Genel Yazı" gereğince işlem yapılıp yapılmadığı araştırılmadan karar verilmesi hatalıdır.
Yapılacak iş, davalı Kurum"a yazı yazılarak; ...... ......... Müdürlüğü 02.09.2017 gün ve 333-03003-E-5040387 tarihle "Genel Yazı" gereğince davalı Kurum tarafından davacı ...... çocuğu hakkında işlem yapılıp yapılmadığını sormak, işlem sonucuna göre davanın konusuz kalıp kalmadığını değerlendirerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 19.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.