21. Hukuk Dairesi 2016/19333 E. , 2018/4121 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...... Mahkemesi
Davacı, sigorta başlangıç tarihinin 15/06/1981 olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının işe başlangıç tarihinin 15.06.1981 tarihi olarak tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, davacının davalı ...... nezdinde geçen hizmetlerinin üretime yönelik olup olmadığı, ......lık faaliyeti kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği yönünde Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmaya elverişli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 3. Maddesinin II/B bendine göre, “Özel Kanunda tarifi ve nitelikleri belirtilen ......lar hakkında ......lık devresi sayılan süre içinde ............... sigortaları...” uygulanmamaktadır. Davada tespiti istenen dönemde 19.06.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3308 sayılı ......... Yasası yürürlüktedir. Belirtilen nedenlerle ......lık ilişkisi, ......lık sözleşmesini düzenleyen 3308 sayılı Yasa"daki koşullar dikkate alınarak irdelenmelidir.
Öncelikle bir kimseye ...... denebilmesi için o kimsenin durumunun bu özel kanunda ......lar hakkında yapılan tarife ve nitelendirmeye uyması gerekir.
3308 sayılı Yasa"nın 10. maddesi “ ...... olabilmek için aşağıdaki şartlar aranır.
a) 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak.
b) En az ...... okulu mezunu olmak.
c) Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak.
(Ek : 29/6/2001 - 4702/9 md.) Ancak, on dokuz yaşından gün almış olanlardan daha önce ......lık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre ......lık eğitimine alınabilir.
Ağır, tehlikeli veya özellik arz eden mesleklere alınacak ......ların öğrenim ve yaş durumu ilgili kuruluşların görüşü alınarak......ça belirlenir.” hükmüne haizdir.
......lık Kanunu"na göre kurulan ......lık okullarında okuyanlar ...... sayılır. Taraflar arasındaki ilişkinin niteliğini belirlemede, bir başka ifade ile davacının dava konusu dönemde ...... olup olmadığına karar verirken ......lık sözleşmesi hükümlerine göre değil, çalışma ilişkisine bakarak bir sonuca varmalıdır. Gerçekten ......lık sözleşmesinde akdi ilişkinin üstün niteliği çalışma değil, bir ......ın öğretilmesidir. ...... ......nde üretimle ilgili çalışmalara bilfiil katılıyor, ...... eğitimi ...... planda tutuluyor ise bu durumda, ......lık ilişkisinden söz edilemez. Zira burada gerçekleşen; işçinin emeğiyle ...... ve işverene katkıda bulunmasıdır ki bu da ancak bir hizmet ilişkisi ile söz konusu olur.
Öte yandan, davanın yasal dayanaklarından biri 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 19/06/1967 doğum tarihli olan davacı adına 15.06.1981 tarihli işe giriş bildirgesinin dava dışı .........Şirketi ünvanlı ......nce düzenlenmiş olup bildirgenin Kurum kayıtlarına 18.06.1981 tarihinde ve 385718 varide no ile intikal ettiği, davacının 19.10.1987 tarihinden itibaren dava dışı muhtelif işyerlerinde geçen hizmetlerinin Kurum"a bildirildiği, 15.01.1981-30.11.1995 tarihleri arasında 317746 sicil no lu dava dışı Saç Parça Sanayi Kollektif Şirketi ünvanlı ......nin Kanun kapsamına alınmış olduğu, alınan bilirkişi raporunun dosyaya sunulduğu, duruşmalarda davalı ...... çalışanı olan davacı tanıkları ile re"sen belirlenen dönem...su tanığının dinlendiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda; 19.06.1967 doğum tarihli olan davacının, sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilen 15.06.1981 tarihinde 13 yaşında olduğu anlaşılmakla davacının yaşı itibariyle dava dışı sanayi üretimi faaliyetinde bulunan ......nde sigortalı işçi olarak çalışması hayatın olağan akışına uygun düşmemektedir. Gerçekten, yukarıda yer alan maddi ve hukuki olgular doğrultusunda okul çağında olan davacının çalışmasının “......” olarak değerlendirilerek davanın reddi gerekirken Mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmektedir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın hatalı değerlendirme sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.