MAHKEMESİ : SULH HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı,şirketleri ile İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü arasında 09.12.2011 tarihli kira sözleşmesi imzalandığını, ... barajında kafes balıkçılığı ile alabalık üretmek üzere anlaşıldığını,sözleşme esnasında verilen projede 20 adet kafesle üretim yapılacağının belirtildiğini,başlangıçta 4 kafes konularak işe başlandığını,kendilerinin barajda bir türlü yetiştiricilik yapamadıklarını, balıkların öldüğünü, sorunun sudaki oksijen seviyesinin düşük olması ve diğer değerlerin balık yetiştiriciliğine uygun olmamasından kaynaklandığını, bu durumu davalı şirkete defalarca bildirdiklerini, 2 yıllık kira bedelini ödediklerini, daha sonra yıllık 950 ton olarak belirlenmiş ilk üretim hedeflerinin 190 ton olarak revize edildiğini, buna karşılık gelen kira bedelinin de 2013 yılı ilk dönem kirası olarak yatırdıklarını, davalının kapasite azaltılmasına onay verdiğini, 1 yıl içinde yatırım tamamlandığı halde davalının sözleşmeyi feshetmediğini,oysa yönetmelik uyarınca feshetmesi gerektiğini,davalı tarafın feshini beklerken davalının 17.03.2014 tarihinde kendileri aleyhine ... İcra Müdürlüğü’nde kira alacağına yönelik takip başlattığını,takibe itiraz ettiklerini,davalının 1 yıllık süre geçmesine rağmen itirazın iptali davası açmadığını,17.03.2014 tarihinde de 2014 yılı kirası için ... İcra Müdürlüğü’nde takip başlatıldığını,adres değişikliği nedeniyle takibe süresinde itiraz edemediklerini,takibin kesinleştiğini,sözleşmenin en başından itibaren geçersiz olduğunu ileri sürerek, ... İcra Müdürlüğü’nün ... E. ve ... İcra Müdürlüğü’nün ... E.sayılı dosyasında borçlu olmadığının tespitini, kira sözleşmesi uyarınca yapılan toplam 6.701,20 TL ödemenin tarafına iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, DSİ tarafından yapılan etüt çalışmaları sonucunda ... barajında kafesle ağ balıkçılığı yapılmasının uygun bulunduğunu ve barajın üretime açıldığını, davacının onaylanan projesine istinaden yatırımlarına ait ağ kafeslerinin belirli bir bölümünün tamamlanarak üretime başlaması ve 05.04.2012 tarihli başvurusu üzerine su ürünleri yetiştiricilik belgesinin verildiğini,davacı tarafça yıllık üretimin 190 tona düşürülmesi için yaptığı proje değişikliğine ilişkin izin talebinin uygun bulunduğunu,yönetmeliğin 8. maddesine uygun bir revizyon projesi hazırlatarak onaya sunulmadığını,bu nedenle kapasite değişikliğinin gerçekleşmediğini,burada uygun bulunanın revize etme talebi olduğunu,proje sunulmadığından olmayan bir projenin onaylanmasının da söz konusu olmadığını,davacının borçlarını ödememesi nedeniyle yetiştiricilik belgesinin iptal edildiğini,su kalitesi kriterlerinin ön etüt sırasında alınan su numunesinin müteşebbisçe resmi kurum labaratuarında analiz ettirilerek bakanlığın belirlediği kriterler doğrultusunda uygunluk verildiğini,bu raporda da yazın sıcaklığın 20 derece üstüne çıkması ile oksijen seviyesinin düşeceği, ancak üreticinin alacağı tedbirler ile sorunun giderileceğinin ifade edildiğini,baraj gölünde meydana gelebilecek her türlü olumsuz şartlar nedeniyle oluşacak zarar ve ziyandan dolayı yetiştiricinin İl Özel İdare,Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve DSİ’den herhangi bir hak ve tazminat talebinde bulunmamayacağının belirtilmiş olduğunu,kira sözleşmesinin feshine kadar olan kira bedellerinden kiracının sorumlu olacağını savunarak,davanın reddini istemiştir.
Mahkemece,davanın kısmen kabulü ile,davaya konu olan 09.12.2011 tarihli kira sözleşmesinin geçersiz olduğunun tespitine,davacının ...İcra Müdürlüğü’ne ait ... E. sayılı takibe konu olan alacaktan dolayı borçlu olmadığının tespitine,davacının ...İcra Müdürlüğü’ne ait ... E. sayılı dosyada takibe konu alacaktan 0,50 TL asıl,15,03 TL işlemiş faiz yönünden borçlu olmadığının tespitine,davacının davaya konu olan 6.701,20 TL kira bedelinin kendisine iadesine yönelik talebinin reddine karar verilmiş,hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dava;taraflar arasında akdedilen kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti istemine ilişkin menfi tespit davasıdır.
Anayasanın 141"nci maddesi uyarınca, yargı kararlarının gerekçeli olarak yazılması gerekir. Bu husus 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 297"nci maddesinde de hüküm altına alınmıştır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 297"nci maddesinde hükmün ihtiva etmesi gereken hususlar ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.Anılan anayasal ve yasal düzenlemeler gereğince, yargıcın, tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri kararda göstermesi zorunludur. Maddi olgularla hüküm fıkrası arasındaki hukuki bağlantı da ancak bu şekilde kurulabilecek, ayrıca yasal unsurları taşıyan bu gerekçe sayesinde, kararların doğruluğunun denetlenebilmesi mümkün olacaktır. Kararın gerekçesi ile hüküm fıkrasının birbirine aykırı olmaması gerekir.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında ise,mahkemenin gerekçesinde "...her ne kadar kısa kararda ‘’dava konusu olan 19.12.2011 tarihli kira sözleşmesinin geçersiz olduğunun tespitine,davacının ... İcra Müdürlüğü’ne ait 2013/13768 E. sayılı takibe konu alacaktan dolayı borçlu olmadığının tespitine’’şeklinde hüküm kurulmuş ise de,kısa karardan anlaşılacağı üzere dosyaya sunulan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre karar verildiği açık olmakla,kısa kararın 1. ve 2. bentlerinde yer
alan ‘’tespitine’’ ibarelerinin ‘’tespiti’’ şeklinde ve yine kısa kararın 3. ve 4. bentlerinin yer değiştirilmesi suretiyle hüküm kurulması ve sehven 1. ve 2. bentlerde ‘’tespitine’’ şeklinde yazılmış olması amaçlanan hükmün tespit taleplerinin ‘’reddine’’ şeklinde olması gerekirken,sehven yapılan yazım hatasından dolayı hükmün hatalı kurulduğu..." belirtilerek hükümde asıl amaçlanan başlığı altında gerekçe kısmında hüküm oluşturulmuş ise de, gerekçe ile hüküm arasındaki çelişki oluştuğu ve söz konusu çelişkinin bu şekilde giderilemeyeceği açık olmakla,bu husus usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma nedenine göre taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada yer olmadığına,peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06.05.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.