BAM Hukuk Mahkemeleri Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 2022/1983 Esas 2022/1416 Karar Sayılı İlamı

T.C.
DİYARBAKIR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ


DOSYA NO: 2022/1983
KARAR NO : 2022/1416


T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I



İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVANIN KONUSU :Kıymetli Evrak (Çek) İptali

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ :23/06/2022


Mahkemece davanın reddine dair verilen kararın istinaf incelemesi davacı tarafından istenmiş, 6100 sayılı HMK’nın 353. maddesi gereğince tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için düzenlenen rapor ile istinaf sebepleri dinlendikten ve yine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı taraf;...tarihinde ... firmasına ... Kargo aracılığıyla gönderdiği ve ... Bankasından almış olduğu, ... ve ... seri numaralı iki adet çek evrakının ... Kargo tarafından kaybedildiğini beyan ederek söz konusu çeklerin zayi olması nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, zayi olunduğu iddia edilen çekin keşidecisinin davacı olduğu, 6102 sayılı TTK m. 651/2 hükmü uyarınca göre zayi nedeni ile çek iptali isteminin keşideci tarafından talep edilemeyeceği, yetkili hamil tarafından talep edileceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
İstinaf kanun yoluna başvuran davacı; ... Kargo şirketi aracılığı ile ... firmasına ...tarihinde ... ve .... seri numaralı çekleri gönderdiğini, çeklerin kargo tarafından kaybedildiğini ve yapılan aramalara rağmen bulunmadığını, mahkemece çek iptali davasının sadece hâmil tarafından açılabileceği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiğini, dava konusu çeklerin kaybolmasından bir hafta sonra söz konusu firmaya ... ve .... seri numaralı yeni çeklerin gönderdiğini, dava konusu çeklerin kaybolduğunu beyan ederek istinaf isteminde bulunmuştur.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE:
6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde;
Dava, 6102 sayılı TTK m. 818(1)-s atfıyla aynı Kanun'un m. 757(1) hükmü gereğince iradesi dışında kambiyo senedi elinden çıkan kişi tarafından açılan zayi nedeniyle çek iptali talebine ilişkindir.
Kıymetli evrakın iptali, kıymetli evraka ilişkin “umumi hükümler” arasında TTK m. 651 ve 652’de genel bir şekilde düzenlenmiş, ayrıca nama (TTK m. 657) ve hâmiline senetlerin iptali hakkında (TTK m. 661-668) özel hükümler öngörülmüştür. TTK’da emre yazılı senetlerin iptaline dair ayrık hükümler bulunmamaktadır. Bunun yerine poliçenin iptali için özel bir düzenleme (TTK m. 757-765) getirilerek bu hükümlerin TTK m. 778/1-ı yollamasıyla bonolar bakımından, 818/1-s yollamasıyla çekler bakımından da uygulanacağı öngörülmüştür.
6102 sayılı TTK'nın m. 818(1)-s hükmü delaletiyle çekler hakkında da uygulanması gereken TTK'nın m. 757 hükmüne göre çek iptali davası, çeki elinden iradesi dışında çıkan hâmil tarafından açılabilir. Yargıtay’ın yerleşik uygulamasına göre de iptal davası hasımsız olarak ve sadece hâmil tarafından açılabilir; keşidecinin iptal davası açma hakkı yoktur (Yargıtay 11. HD, 12/09/2017, E. 2016/1509, K. 2017/4264).
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve özellikle Dairemizin geri çevirme kararı üzerinde ...Bankası AŞ'nin ...tarihli yazısına göre davacının iptalini talep ettiği ... ve .... numaralı çekin bağlı bulunduğu ... numaralı hesabın davacı...'a ait olmasına, buna göre davacının, iptalini talep ettiği çeklerin keşidecisi (çekle işleyen hesabın sahibi) olduğunun anlaşılmasına ve 6102 sayılı TTK'nın 757. maddesi uyarınca zayi nedeniyle iptal davasının keşideci tarafından açılamayacak olmasına göre, davacı tarafın yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın m. 353(1)-b-1 hükmü gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-) Davacı tarafın İlk Derece Mahkemesinin yukarıda anılan kararına yönelik istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353(1)-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca yeteri kadar istinaf harcı peşin alındığından, başkaca harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
3-)İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4-)6100 sayılı HMK'nın 7035 sayılı Kanun ile değişik m. 359(4) hükmü uyarınca Dairemiz kararının ilk derece mahkemesince taraflara TEBLİĞİNE,
dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK'nın m. 362(1)-ç hükmü gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 23/06/2022