Danıştay 8. Daire 2018/5476 Esas 2021/4646 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/5476
Karar No : 2021/4646

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Telekomünikasyon A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı telekomünikasyon şirketi tarafından, Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından kabul edilen ve elektronik haberleşme istasyonlarına (baz istasyonu) verilecek yer seçim belgesine ilişkin 2016 yılı ücret tarifesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarihli ve E:..., K:...sayılı kararda; dava konusu işlemin dayanağı niteliğinde olan Elektronik Haberleşme İstasyonları Yer Seçim Belgesi Usul ve Esasları Yönergesi'nin ücret tarifelerinin belirlenmesine dair Genel İlkeler başlıklı 4. maddesinin 5. bendine ilişkin olarak Mahkemelerinin E:..., K:...sayılı dosyasında Muğla Büyükşehir Başkanlığı'nın yer seçim belgesi karşılığında alınacak ücreti Belediye Gelirleri Kanunu'nda belirtilen usullere göre belirleyeceği, ücret yatırılmasına rağmen yirmi gün içerisinde verilmeyen yer seçim belgesinin verilmiş sayılacağı belirtilmiş olmasına rağmen 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları" başlıklı 15. maddesinin (r) bendinin ikinci fıkrasında verilecek yer seçim belgesi karşılığında alınacak ücretin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nca belirleneceği hükmünün yer almakta olduğu, dolayısıyla verilecek yer seçim belgesi ücretinin belirlenmesi yetkisinin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nda bulunduğunun açık olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği görülmüş olup, 5393 sayılı Kanun'un 15. maddesinin (r) bendi gereği ücreti tahsil yetkisi belediyede olsa da, tarife belirleme yetkisinin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nda olduğunun anlaşılması karşısında belediyece belirlenen tarifede hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; 5393 sayılı Belediye Kanunu gereği davalı Büyükşehir Belediyesi'nin yer seçim belgesini verme ve ücretini alma yetkisine sahip olduğunda duraksama bulunmamakla birlikte yer seçim belgesi karşılığında alınacak ücreti belirleme yetkisinin Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na ait olduğu ancak Yönetmelik düzenlenene
kadar Bakanlığın görüşü doğrultusunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun kabulüne, .... İdare Mahkemesi'nin ...gün ve E: ..., K: ...sayılı kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, belediyelerin yer seçim belgesi ücretini belirleme yetkisi olmadığı belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idarece, yetkili bakanlık tarafından düzenleme yapılıncaya kadar geçiş dönemi için ve bakanlıktan görüş alındıktan sonra işlem tesis edildiği belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye istinaden Bakanlık tarafından ikincil bir düzenleme yapılması gerekli olmasına karşın, işlem tarihinde olmaması sebebiyle davalı Büyükşehir Belediyesi'nin ...tarih ve ...sayılı yazısı ile ücret tarifeleri ile ilgili nasıl bir yol izleneceğinin Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na sorulduğu, gelen yazıda; yer seçim belgesi karşılığında alınacak ücretin Bakanlık tarafından Yönetmelik ile belirleneceği, söz konusu Yönetmeliğin ise 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 18. maddesinin yürürlük tarihi ile ilgili olarak çıkarılacak olan Yönetmeliğin yürürlük tarihi arasında geçen süre içerisinde kurulan elektronik haberleşme istasyonlarına ilişkin olarak yer seçim belgesi alınması için de geriye dönük düzenlemenin yapılacağı, ancak bu aşamada Yönetmelik çalışması tamamlanmamış olduğundan,"ücretinin Bakanlıkça belirlendikten sonra ödenmesine" ilişkin işletmecilerden taahhütname alınmak sureti ile yer seçim belgesi verilebileceği, Yönetmelik yayımlanıncaya kadar elektronik haberleşme istasyonlarının davalı Büyükşehir Belediyesi tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerinde yerleştirilmesi için uygulanacak ücretin ise davalı Büyükşehir Belediyesi tarafından belirlenebileceğine ilişkin değerlendirme yapıldığı belirtilince; ...tarih ve ...sayılı
Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi Kararı ile kabul edilen 2016 yılı gelir tarifesi cetvelinde "Özel Mülkiyet (bina,özel parsel içindeki mülkiyet) Elektronik Habeleşme İstasyonu Yer Seçim Belgesi (kira hariç) taahhütname alınacak" "Özel Mülkiyet (bina,özel parsel içindeki mülkiyet) Elektronik Haberleşme İstasyonu Yer Seçim keşif (survey ) bedeli (1 defa) 500,00 TL", "Kamu/Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Alanlar üzerinde olması halinde Elektronik Habeleşme İstasyonu Yer Seçim Belgesi (kira hariç) taahhütname alınacak", "Kamu/Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Alanlar üzerinde olması halinde Elektronik Haberleşme İstasyonu Yer Seçim keşif (survey ) bedeli (1 defa) 500,00 TL","Yer Görme Bedeli 110.00 TL" ile "Kurumsal Görüş Bedeli 330,00 TL" olarak belirlenmesine ilişkin Tarife'nin kabul edildiği; davacı tarafından meclis kararı ve bu karar ile kabul edilen tarifenin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları" başlıklı 15. maddesine 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 18. maddesiyle eklenen (r) bendinde; "Belediye mücavir alan sınırları içerisinde 5/11/2008 tarih ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 26/9/2011 tarih ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili diğer mevzuata göre kuruluş izni verilen alanda tesis edilecek elektronik haberleşme istasyonlarına kent ve yapı estetiği ile elektronik haberleşme hizmetinin gerekleri dikkate alınarak ücret karşılığında yer seçim belgesi vermek" hükmüne yer verilmiş, aynı maddenin devamında "(r) bendine göre verilecek yer seçim belgesi karşılığında alınacak ücret Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca belirlenir. Ücreti yatırılmasına rağmen yirmi gün içerisinde verilmeyen yer seçim belgesi verilmiş sayılır. Büyükşehir sınırları içerisinde yer seçim belgesi vermeye ve ücretini almaya büyükşehir belediyeleri yetkilidir." hükmü getirilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan 655 sayılı Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin Haberleşme Genel Müdürlüğü başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde "Sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü baz istasyonu, anten, kule, dalga kılavuzu, konteynır ve benzeri araç, gereç ve tesisatın kurulması, bunların taşınmazlar üzerine yerleştirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bunların taşınmazlar üzerine yerleştirilmesi için uygulanacak ücret tarifelerini belirlemek ve denetlemek." hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen Kanun hükümleri uyarınca Uluştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanıp, 27/01/2018 gün ve 30314 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan "Elektronik Haberleşme İstasyonlarına Yer Seçim Belgesinin Verilmesi ve Ücretlerinin Belirlenmesine İlişkin" Yönetmeliğin 4. maddesinin 1.
fıkrasının (g) bendinde; yer seçim belgesi ücretinin, düzenlenecek yer seçim belgesi karşılığında işletmeci tarafından bir defaya mahsus olarak yetkili belediyeye ödenecek ücret olduğu; 6. maddesinin 7. fıkrasında; yer seçim belgesi verilmesi kapsamında, belediyelerce, işletmecilerden yer seçim belgesi ücreti dışında başkaca herhangi bir ücret talep edilemeyeceği belirtilmiş; Geçici 1. maddesinin 2. fıkrasında ise; "İşletmeci; 6360 sayılı Kanun'un Resmî Gazete’de yayımlandığı 6/12/2012 tarihi ile bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih arasında belediye mücavir alan sınırları içinde kurulmuş olan elektronik haberleşme istasyonlarından yer seçim belgesi olmayanlar için yer seçim belgesi almak amacıyla, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesini müteakip en geç 6 ay içinde yer seçim belgesi ücretini ödemek suretiyle yetkili belediyeye başvuruda bulunur. Bu başvurularda yalnızca güvenlik sertifikası sunulur, bunun dışında başka bir belge talep edilmez." düzenlemesi yer almıştır.
Öte yandan; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 22. maddesinde; "Geçiş hakkı; elektronik haberleşme hizmeti vermek amacıyla, her türlü elektronik haberleşme alt yapısını ve bunların destekleyici ekipmanlarını, kamu ve/veya özel mülkiyete konu taşınmazların altından, üstünden, üzerinden geçirme ve bu alt yapıyı kurmak, değiştirmek, sökmek, kontrol, bakım ve onarımlarını sağlamak ve benzeri amaçlarla söz konusu mülkiyet alanlarını bu Kanun hükümleri çerçevesinde kullanma hakkını kapsar."; 25. maddesinde; "İşletmeci ile geçiş hakkı sağlayıcısı, ilgili mevzuata ve Kurum düzenlemelerine aykırı olmamak koşulu ile geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri saklı kalmak üzere serbestçe yapabilirler. İşletmeciler, Kurum tarafından istenmesi halinde yapılan anlaşma ile ekleri ve değişikliklerini, her türlü bilgi, belge ile yazışmaları Kuruma bildirmekle yükümlüdürler." hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; baz istasyonları ve ekipmanları için belediyelerce 5809 sayılı Kanun kapsamında geçiş hakkı ücreti talep edilebileceği; bu ücretin taraflarca kararlaştırılabileceği; anlaşma olmaması halinde ilgili Yönetmelik hükümleri uyarınca Bakanlıkça hazırlanan tarifede yer alan üst sınırı geçmemek üzere tarife ile belirlenip istenebileceği anlaşılmakta ise de; bu kapsamda olmayan ve niteliği 5393 sayılı Kanun'un 15 (r) maddesi ile belirlenen yer seçim belgesinin belediyelerce verilmesine karşın bu belge için alınacak ücreti belirleme yetkisinin belediyelere değil, bakanlığa ait olduğu anlaşılmaktadır.
Olayda; davalı belediye tarafından Bakanlık görüşü doğrultusunda işlem tesis edilerek; yer seçim belgesi ücreti belirlenmediği; diğer kalemlerin ise verilen hizmetin karşılığı olarak belirlendiği öne sürülmüş ise de; Bakanlık görüş yazısı uyarınca belediyenin yalnız geçiş hakkı ücretini belirleyebilecek olmasına karşın; tarife kararında, bu kapsamda olmayan ve yer seçim belgesi verilmesi sırasında yapılacak işlemler için ücret belirlendiği ve işlem tarihinden sonra yürürlüğe girse de konuya ilişkin üst hukuk normlarına uygun olan yer seçim belgelerine ilişkin Yönetmelik kuralları uyarınca, yer seçim belgesi kapsamında ücret dışında başkaca ücretlerin talep edilemeyeceğinin anlaşılması karşısında yer seçim belgelerine ilişkin çeşitli ücretler belirlenmesine yönelik tarife kararında hukuka uyarlık; davanın reddine yönelik Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2....Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 19/10/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.