Danıştay 8. Daire 2020/765 Esas 2021/4615 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/765
Karar No : 2021/4615


Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davacı): …Madencilek İşl. Kara ve Deniz Nakl. Ltd. Şti.
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davalı) : …Genel Müdürlüğü

İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 19/09/2019 tarih ve E:2014/5983, K:2019/7534 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin açıklanarak reddi gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince, 703 sayılı K.H.K. ile 3213 sayılı Maden Kanunu'na eklenen Geçici 33. madde ve 15/07/2018 tarih ve 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 766. maddesi uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı hasım mevkiiden çıkarılıp Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü hasım mevkiine alınarak işin gereği görüşüldü:
Dava, Balıkesir İli Erdek İlçesi sınırları içerisinde mermer ocağı işleten davacı firma tarafından, izinsiz olarak ruhsatı dışında 2005, 2006 ve 2007 yıllarında kalsit üretimi yaptığından bahisle 40.639,00-TL idari para cezası ile cezalandırılarak teminatının irat kaydedilmesine ilişkin …tarih ve …sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, mermer ocağı işleten davacı firma tarafından, kendisine tanınan ruhsata konu faaliyet dışında izinsiz olarak 2005, 2006 ve 2007 yıllarında kalsit üretimi yapıldığının açık ve net olduğu, söz konusu durumun aksi yönünde davacının da herhangi bir beyanının olmadığı, öte yandan verilmiş olan ruhsat dışında, başka grup madenin üretilmesinin ve sevk edilmesinin ve ruhsat sahasında yapılan üretimlerin beyan edilmemesinin haksız yere üretime ve 3213 sayılı Kanun'un anılan hükümlerine aykırılığa yol açtığı, davacının da mermer üretimi dışında izinsiz olarak kalsit üretimi yaparak haksız bir şekilde ikinci bir madeni çıkardığı anlaşıldığından, davacının idari para cezası ile cezalandırılarak teminatının irat kaydedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının temyiz istemi Dairemizce reddedilerek Mahkeme kararı onanmıştır.
Danıştay dava daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları tarafından verilen
kararlar hakkında karar düzeltilmesi yoluna başvurulabilmesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
31/03/2005 tarih ve 25772 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun ''Amaç ve kapsam'' başlıklı 1. maddesinde; ''Bu Kanunda; toplum düzenini, genel ahlâkı, genel sağlığı, çevreyi ve ekonomik düzeni korumak amacıyla;
a) Kabahatlere ilişkin genel ilkeler,
b) Kabahatler karşılığında uygulanabilecek olan idarî yaptırımların türleri ve sonuçları,
c) Kabahatler dolayısıyla karar alma süreci,
d) İdarî yaptırıma ilişkin kararlara karşı kanun yolu,
e) İdarî yaptırım kararlarının yerine getirilmesine ilişkin esaslar,
Belirlenmiş ve çeşitli kabahatler tanımlanmıştır.'' hükmüne; ''Tanım'' başlıklı 2. maddesinde; ''Kabahat deyiminden; kanunun, karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlık anlaşılır.'', ''Genel Kanun Niteliği'' başlıklı 3. maddesinde; '' (1) Bu Kanunun;
a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,
b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında, uygulanır.'' hükümlerine yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 'Soruşturma zamanaşımı' başlıklı 20.maddesinde ise; ''(1) Soruşturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten dolayı kişi hakkında idarî para cezasına karar verilemez.
(2) (Değişik: 6/12/2006-5560/33 md.) Soruşturma zamanaşımı süresi;
a) Yüzbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde beş,
b) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde dört,
c) Ellibin Türk Lirasından az idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç yıldır.
(Ek cümle: 13/2/2011-6111/22 md.) Ancak, 89 uncu maddesi hariç olmak üzere 1111 sayılı Askerlik Kanunu, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda belirtilen ve idari para cezasını gerektiren fiilin işlendiği tarihi takip eden takvim yılının son günü bitimine kadar idari para cezası verilerek tebliğ edilmediği takdirde idari yaptırım kararı verilemez, verilmiş olanlar düşer.
(3) Nispî idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde zamanaşımı süresi sekiz yıldır.
(4) Zamanaşımı süresi, kabahate ilişkin tanımdaki fiilin işlenmesiyle veya neticenin gerçekleşmesiyle işlemeye başlar.
(5) Kabahati oluşturan fiilin aynı zamanda suç oluşturması halinde suça ilişkin dava zamanaşımı hükümleri uygulanır.'' hükümleri yer almıştır.
Öte yandan; dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle 3213 sayılı Maden Kanunu'nun "Beyan usulü" başlığını taşıyan 10. maddesinin 7. fıkrasında, "Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda bulunmak suretiyle Kanun hükümlerinin uygulanmasını engelleyen ve haksız surette hak iktisap eden ruhsat sahiplerinin teminatları irad kaydedilerek iki katına çıkarılır. Bu fıkranın ikinci kez ihlâli halinde bir önceki ceza katlanarak uygulanır. Üç yıl içinde madde hükümlerinin üç kez ihlâl edilmesi halinde teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir." düzenlemesine; "Üretim ve sevkiyat" başlığını taşıyan 12. maddesinin 5. fıkrasında, "Ruhsatı olmadan veya başkasına ait ruhsat alanı içerisinde üretim yapıldığının tespiti halinde faaliyetler durdurularak üretilen madene mülki idare tarafından el konulur. Bu fiili işleyenlere, bu fıkra kapsamında üretilmiş olup el konulan ve el konulma imkanı ortadan kalkmış olan tüm madenin ocak başı satış bedelinin üç katı tutarında idari para cezası uygulanır. Ruhsat alanında ruhsat grubu dışında üretim yapıldığının tespiti halinde faaliyetler durdurularak üretilen madene mülkî idare amirliklerince el konulur. Bu fiili işleyen kişilere, bu fıkra kapsamında üretilmiş olup el konulan ve el konulma imkânı ortadan kalkmış olan tüm madenin, ocak başı satış bedelinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli il özel idaresi hesabına aktarılır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı firmanın mermer işletme ruhsatı ile Balıkesir İli Erdek İlçesi sınırları içerisinde mermer ocağı işlettiği, ancak davacıya ait işletme sahasında davalı idare tarafından 21/11/2008-24/11/2008 tarihleri arasında yapılan denetim neticesinde izinsiz olarak ruhsatı dışında 2005, 2006 ve 2007 yıllarında toplam 5942 ton kalsit üretiminin yapıldığının tespit edildiği, bu nedenle davacı hakkında 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 10. ve 12. maddeleri uyarınca 40.639,00-TL idari para cezası ile cezalandırılarak teminatının irat kaydedilmesine ilişkin …tarih ve …sayılı dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine iş bu davanın açıldığı anlaşılmakta olup, davacı tarafından, hakkında verilen idari para cezasının Kabahatler Kanunu'nun 33/2-c maddesine göre zamanaşımına uğradığı iddia edilmektedir.
Yukarıda metnine yer verilen Kabahatler Kanunun 3. maddesinde, bu Kanunun idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri dışındaki diğer genel hükümlerinin, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında uygulanacağı düzenlemesine yer verildikten sonra, 20. maddesinde, soruşturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten dolayı kişi hakkında idarî para cezasına karar verilemeyeceği, soruşturma zamanaşımı süresinin Ellibin Türk Lirasından az idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç yıl olduğu, zamanaşımı süresinin, kabahate ilişkin tanımdaki fiilin işlenmesiyle veya neticenin gerçekleşmesiyle işlemeye başlayacağı kurallarına yer verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu olayda; davalı idare tarafından 21/11/2008-24/11/2008 tarihleri arasında yapılan denetim neticesinde 2005, 2006 ve 2007 yıllarındaki izinsiz olarak ruhsatı dışında üretim yapıldığı tespit edilmiş olup, 2008 yılında işlendiği öğrenilen fiile yönelik soruşturma zamanaşımı süresi 2011 yılında dolacağından, soruşturma zamanaşımı süresi dolmadan önce 22/08/2011 tarihinde uygulanan idari para cezasında ve teminatın irad kaydedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığından; davanın reddi yolundaki idare mahkemesi kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda, istemde bulunan tarafından öne sürülen düzeltme nedenleri sözü edilen maddede belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymadığından karar düzeltme isteminin yukarıda belirtilen açıklama ile reddine, karar düzeltme giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 19/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.