Kasten öldürme suçu - Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2018/5709 Esas 2019/3085 Karar Sayılı İlamı

1. Ceza Dairesi         2018/5709 E.  ,  2019/3085 K.

"İçtihat Metni"

(KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİ)


Kasten öldürme suçundan... Ağır Ceza Mahkemesinin 02/03/2007 tarihli ve 2006/252 esas, 2007/34 sayılı kararı ile 15 yıl hapis cezasına hükümlü ..."un, cezasının infazı sırasında, 14/01/2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere koşullu salıverilmesine dair... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 09/01/2009 tarihli ve 2009/99 değişik iş sayılı kararını müteakip, savcılık tarafından hükümlünün 23/02/2015 tarihinde suç işleyerek denetimli serbestlik tedbirine uymadığından bahisle koşullu salıverme kararının geri alınması talebinin reddine ilişkin... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16/05/2018 tarihli 2006/252 esas, 2007/34 sayılı ek kararına karşı yapılan itirazın reddine dair mercii... 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 04/06/2018 tarihli 2018/148 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 18/09/2007 tarihli ve 2007/1-214-181 sayılı kararında belirtildiği üzere infaza ilişkin lehe oluşan hataların kazanılmış hakka konu olmayacağı gözetilerek yapılan incelemede;
Kütahya 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16/05/2018 tarihli ek kararında yer alan, "... Hükümlü hakkında şartlı tahliye kararı ile birlikte denetim süresi belirlenmediği gibi bu süre belirlenmiş olsa idi dahi 5275 sayılı Kanun"un 107/6. maddesine göre hükümlünün infaz gördüğü sürenin yarısı kadar olacağı ve bu şekilde belirlenen denetim süresi de hükümlünün 2. suç tarihinden önceki bir tarihe tekabül ettiğinden 5275 sayılı yasanın 107/12. maddesindeki şartlar oluşmadığından ..." şeklindeki gerekçe ile koşullu salıverilmenin geri alınması talebinin reddine ilişkin karar verilmiş ise de;
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun"un 1. maddesindeki " Bu Kanunun amacı, ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir.", infazda temel amaç başlıklı 3. maddesindeki "Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ulaşılmak istenilen temel amaç, öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak, bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün; yeniden sosyalleşmesini teşvik etmek, üretken ve kanunlara, .../...

nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmaktır.", 107/7. maddesindeki "Hükümlü, denetim süresinde, infaz kurumunda öğrendiği meslek veya sanatı icra etmek üzere, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında, ücret karşılığında çalıştırılabilir." ve 107/6. maddesindeki "Koşullu salıverilen hükümlünün tâbi tutulacağı denetim süresi, yukarıdaki fıkralara göre infaz kurumunda geçirilmesi gereken sürenin yarısı kadardır. Ancak süreli hapislerde hakederek tahliye tarihini geçemez." şeklindeki düzenlemeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, anılan Kanun ile toplam ceza miktarını aşabilecek şekilde mahkûmiyetlerin önüne geçmenin amaçlandığı, hükümlü hakkında koşullu salıverilme kararı verilmesinin cezasını infaz ettiği anlamını taşımadığı, aslında denetim süresi içerisinde de hükümlüye yükümlülükler yüklenebileceği bu anlamda aslında hükümlünün dışarıda olduğu sürede de cezasını çekmeye devam ettiği, bihakkın tahliye tarihine kadar infaz sürecinin devam ettiği, bu itibarla somut olayda bihakkın tahliye tarihinden önce ikinci suçun işlenmesi sebebiyle hükümlünün ikinci suçu işlediği tarih olan 23/02/2015 tarihi ile bihakkın tahliye tarihi olan 14/01/2018 tarihi arasındaki sürenin aynen çektirilmesine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü"nün 26/11/2018 gün ve 94660652-105-43-12944-2018-Kyb sayılı yazılı istemlerine müsteniden Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının tebliğnamesi ile Dairemize ihbar ve dava evrakı gönderilmekle, incelenerek gereği düşünüldü;

TÜRK MİLLETİ ADINA

1. ) Hükümlü ... hakkındaki dosya kapsamından;
a- Hükümlünün... Ağır Ceza Mahkemesinin 10.07.2003 tarihli ve 2003/44 esas, 2003/108 karar sayılı kararı ile 14.01.2003 tarihinde işlemiş olduğu kasten öldürme suçundan 765 sayılı TCK"nin 448, 51/1, 59/2. maddeleri uyarınca 15 yıl hapis cezasıyla cezalandırıldığı,
b- Hükümlü hakkındaki mahkumiyet kararının Yargıtay 1.Ceza Dairesinin 30.12.2004 tarihli, 2004/556 esas, 2004/4424 karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleştiği, 01.06.2005 tarihinde 5237 sayılı TCK"nin yürürlüğe girmesi nedeniyle yapılan uyarlama yargılaması sonunda... Ağır Ceza Mahkemesinin 02.03.2007 tarihli, 2006/252 esas, 2007/34 karar sayılı kararla .../...

hükümlünün kasten öldürme suçundan 5237 sayılı TCK"nin 81, 29, 62. maddeleri uyarınca 15 yıl hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verildiği ve verilen bu hükmün Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 07.02.2008 tarihli, 2008/444 esas, 2008/754 karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleştiği,
c- 16.01.2003 tarihinde tutuklanan hükümlü hakkındaki yargılamanın tutuklu olarak sürdürüldüğü ve hükmün kesinleşmesinden sonra... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 647 sayılı Cezalarının İnfazı Hakkında Kanunun 19 ve ek 2. madde hükümleri dikkate alınarak 1/2 oranında ve ayda 6 gün indirim yapılmak suretiyle düzenlenen 25.04.2008 tarihli ve 2008/1-18 sayılı müddetnamede bihakkın tahliye tarihinin 14.01.2018, koşullu salıverilme tarihinin ise 14.01.2009 olarak tespit edildiği,
d- Hükümlü hakkında... 1.Ağır Ceza Mahkemesinin 09.01.2009 tarihli ve 2009/99 değişik iş sayılı kararı ile 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 19 ve ek 2. madde hükümlerine göre 14.01.2009 tarihinden geçerli olmak üzere koşullu salıverilmesine karar verilip, bihakkın tahliye tarihinin 14.01.2018 olarak belirtildiği,
e- Hükümlünün koşullu salıverildiği tarih ile bihakkın tahliye tarihi arasında (deneme süresi içerisinde) 23.02.2015 tarihinde işlediği 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçundan dolayı... 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 21.05.2015 tarihli, 2015/169 esas, 2015/368 sayılı kararıyla 8 ay hapis ve 1000.- TL adli para cezasıyla cezalandırıldığı, hakkında verilen bu mahkumiyet hükmünün Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 28.12.2017 tarihli, 2016/8412 esas, 2017/11031 karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleştiği,
f-... Cumhuriyet Başsavcılığının 02.04.2018 tarihli yazısı ile... 1. Ağır Mahkemesinden kasten öldürme suçundan 14.01.2009 tarihinde koşullu salıverilen ve bihakkın tahliye tarihi 14.01.2018 olarak belirlenen hükümlünün deneme süresi içerisinde 23.02.2015 tarihinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçtan mahkum olması nedeniyle koşullu salıverilme kararının geri alınarak ikinci suçu işlediği tarih ile bihakkın tahliye tarihi arasındaki sürenin aynen infazına karar verilmesini talep ettiği,
Kütahya 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16.05.2018 tarihli ve 2006/252 esas, 2007/34 karar sayılı ek kararıyla “....hükümlü hakkında şartla tahliye kararı ile birlikte denetim süresi belirlenmediği gibi bu süre belirlenmiş olsa idi dahi 5275 sayılı yasanın 107/6. maddesine göre hükümlünün infaz gördüğü sürenin yarısı kadar olacağı ve bu şekilde belirlenen denetim süreside hükümlünün 2. suç tarihinden önceki bir tarihe tekabül ettiğinden 5275 sayılı yasanın 107/12. maddesindeki şartlar oluşmadığından talebin reddine” karar verildiği,
.../...

g- Koşullu salıverilme kararının geri alınmasına yer olmadığına ilişkin olarak verilen bu karara karşı Cumhuriyet Başsavcılığının yaptığı itirazın... 2. Ağır Ceza Mahkemesince 04.06.2018 tarihli ve 2018/148 değişik iş sayılı kararla reddine karar verildiği,
anlaşılmıştır.
2. ) HUKUKSAL DEĞERLENDİRME:
Yargıtayın yerleşik uygulamasına göre, “koşullu salıverilme bir infaz kurumudur ve hükümlünün cezaevinden bırakılarak özgürlüğü bağlayıcı cezasının dışarıda çektirilmesi sürecini başlatır. Koşullu salıverilme kararı cezanın tamamen çektirildiği anlamına gelmez. Koşullu salıverilen hükümlü hakkında infaz işleminin özgürlüğü bağlayıcı cezanın tamamının yerine getirilmesi tarihine kadar kesintisiz sürdüğünün kabulünde zorunluluk vardır. Hukukumuzda 647 ve 5275 sayılı genel infaz Kanunları yanında belirli suç tarihleri esas alınarak çıkarılan 3713; 4771; 4616 sayılı Kanunlar yanında 5218 sayılı Kanunda da koşullu salıverilme hükümlerine yer verilmiştir. 5237 sayılı TCK"nin 7. madde (3) fıkrasındaki (Değişik fıkra: 29/06/2005-5377 S.K./2.mad) Hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverilme ve tekerrürle ilgili olanlar hariç; infaz rejimine ilişkin hükümler, derhal uygulanır hükmü karşısında, suç tarihi göz önünde bulundurularak koşullu salıverilmeye ilişkin uygulanacak kanun hükümlünün özgürlüğünü en az kısıtlayacak şekilde belirlenmeli, buna göre de cezaların ne şekilde toplanacağı saptanmalıdır.
Suç tarihi itibariyle koşullu salıverilme ile ilgili mevzuata bakıldığında;
Mülga 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 19. maddesinde koşullu salıverilme düzenlenmiş olup, bu düzenlemeye göre; (Değişik fıkra: /11/03/1986-3267/1md.) Ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına hükümlüler 25 yıllarını; müebbet ağır hapis cezasına hükümlüler 20 yıllarını; diğer şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum edilmiş olanlar hükümlülük süresinin 1/2"sini; çekmiş olup da Tüzüğe göre iyi halli hükümlü niteliğinde bulundukları takdirde, talepleri olmasa dahi şahsi şartla salıverilirler.
(Değişik: 06/06/1990-3653/2 md.) Tutuklu veya hükümlü iken firar edenler, firara teşebbüs suçundan veya cezaevi idaresine karşı ayaklanma suçundan mahkum edilmiş olanlar ile disiplin cezası olarak dört defa hücre hapsi cezası almış olanların yukarıdaki fıkra hükmünden yararlanabilmeleri için, bunlardan; ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına hükümlülerin 29 yıllarını, müebbet ağır hapse mahkum olanların 25 yıllarını, diğer şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum olanların ise hükümlülük sürelerinin 2/3"ünü çekmiş olmaları şarttır. Tutuklu veya hükümlü iken iki defa firar edenler, iki defa firara teşebbüs .../...

suçundan veya iki defa cezaevi idaresine karşı ayaklanma suçundan mahkum edilmiş olanların yukarıdaki fıkra hükmünden yararlanabilmeleri için, bunlardan; ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına hükümlülerin 32 yıllarını, müebbet ağır hapse mahkum olanların 28 yıllarını, diğer şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum olanların ise hükümlülük sürelerinin 3/4"ünü çekmiş olmaları şarttır.
Yukarıdaki nisbetlerin tayininde hükümlünün tutuklu kaldığı günler de hesaba katılır.
.....
Ek Madde 2 - (Ek madde: 01/06/1978 - 2148/1 md.)
Hükümlülerin .... Anılan müesseselerde kaldıkları her ay için 6 gün, 19 uncu maddenin 1, 2 ve 3 üncü fıkralarına göre tespit edilecek şartla salıverilme tarihlerinden indirilmek suretiyle şartla salıverilme işlemi yapılır.
Kapalı infaz kurumlarında bulunanlardan yarı açık veya açık infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanıp da olanak sağlanmaması sebebiyle naklolunamayanlar ile aynı nitelikleri haiz oldukları halde yaş ve bedeni kabiliyetleri itibarıyla çalışma şartlarına intibak edemiyecekleri tespit edilenlerin, iktisap ettikleri hak tarihinden sonra kapalı kurumlarda geçirecekleri süreleri de yarı açık veya açık müesseselerde geçmiş sayılır.
...
Şartla salıverilmenin geri alınmasına karar verilmesi halinde, bu kararla birlikte 1,2 ve 3"üncü fıkralar gereğince yapılan indirim de geri alınmış olur.
Yarı açık veya açık müesseselerden ve 2"nci fıkrada belirtilen nitelikleri haiz olduğu halde kapalı müesseselerden firar edenlerle, en az iki defa kapalı cezaevlerine iade edilenler veya yarı açık veya açık cezaevlerinden kapalı kurumlara iadeyi gerektiren hareketleri sebebiyle 2"nci fıkraya göre kazandıkları hakları en az iki defa kaybedenler; evvelce yarı açık veya açık müesseselerde veya bu kurumlara ayrılmaya hak kazandıkları tarihten sonra kapalı cezaevlerinde geçirdikleri süreler dahil hiçbir surette indirimden yararlanamazlar.
(Ek fıkra: 11/03/1986 - 3267/3 md.) Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum olanlar hakkında da, müşahadeye tabi tutulma ve açık ve yarı açık müesseselere ayrılma şartları aranmaksızın bu madde hükümleri uygulanır.
....
765 sayılı TCK"nin 17. maddesine göre; (Değişik fıkra: 07/12/1988 - 3506/1 md.) Şartla salıverilmiş olan hükümlü, geri kalan süre içinde işlediği kasıtlı bir cürümden dolayı şahsi hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkum olur veya mecbur olduğu şartları yerine getirmez ise, şartla salıverilme kararı geri alınır. Bu takdirde suçun işlendiği tarihten sonraki kısım hükümlünün ceza süresine mahsup .../...

edilmeyerek aynen çektirilir ve şartla salıverilmeye esas teşkil eden hükmün infazı ile ilgili olarak bir daha şartla salıverilmeden yararlanamaz.
(Ek fıkra: 06/06/1991-3756/3 md.) Birinci fıkra hükmüne göre aynen çektirilecek süre; ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına hükümlüler için kırk yıl, müebbet ağır hapis cezasına mahkum olanlar için otuzaltı yıl üzerinden hesap edilir.
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 107. maddesinde koşullu salıverilme düzenlenmiş olup, mevcut düzenlemeye göre;
1) Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için mahkûmun kurumdaki infaz süresini iyi halli olarak geçirmesi gerekir.
2) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar otuz yılını, müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar yirmidört yılını, diğer süreli hapis cezalarına mahkum edilmiş olanlar cezalarının üçte ikisini infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.
.......
5) Koşullu salıverilme süresinin hesaplanmasında, hükümlünün onsekiz yaşını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdiği bir gün, iki gün olarak dikkate alınır.
6) Koşullu salıverilen hükümlünün tabi tutulacağı denetim süresi, yukarıdaki fıkralara göre infaz kurumunda geçirilmesi gereken sürenin yarısı kadardır. Ancak süreli hapislerde hakederek tahliye tarihini geçemez.
......
12) Koşullu salıverilen hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, hakimin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi halinde koşullu salıverilme kararı geri alınır.
13) Koşullu salıverilme kararının geri alınması halinde hükümlünün;
Sonraki suçu işlediği tarihten itibaren kalan cezasının aynen,
b) (Değişik: 25/5/2005-5351/8 md.) Yükümlülüklerine aykırı davranması halinde, bu yükümlülüklere uymama tarihi ile hak ederek salıverilme tarihi arasındaki süreyi geçmemek koşuluyla takdir edilecek bir sürenin,
Ceza infaz kurumunda çektirilmesine karar verilir. Koşullu salıverilme kararının geri alınmasından sonra aynı hükmün infazı ile ilgili bir daha koşullu salıverilme kararı verilmez.
14) Denetim süresi yükümlülüklere uygun ve iyi halli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır.
15) Koşullu salıverilme kararının geri alınmasına;
.../...

a) Hükümlü geri kalan süre içinde işlediği kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkum edilirse, hükmü veren ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesi tarafından,
b) Hükümlünün bağlı tutulduğu yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde koşullu salıverilme kararına esas teşkil eden hükmü veren ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesi veya koşullu salıverilme kararını vermiş olan mahkeme tarafından,
Dosya üzerinden karar verilir. Bu kararlara karşı itiraz yolu açıktır,
şeklindeki düzenlemelere göre hükümlünün durumu değerlendirildiğinde;
14.01.2003 tarihinde işlemiş olduğu kasten öldürme suçundan 15 yıl hapis cezasına mahkum olan ..."un, bu cezasının infazı sırasında 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 19 ve ek 2. madde hükümleri uyarınca 14.01.2009 tarihinden geçerli olmak üzere koşullu salıverilmesine karar verildiği, hükümlünün koşullu salıverildikten sonra bihakkın tahliye tarihi olan 14.01.2018 tarihinden önce deneme süresi içerisinde 23.02.2015 tarihinde işlediği 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçundan hapis ve adli para cezasına mahkum olduğu;
Hükümlünün kasten öldürme suçundan infaza konu cezasından dolayı koşullu salıverilme hakkından yararlanabilmesi bakımından infaz kurumunda geçirilmesi gereken sürenin belirlenmesinde 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun hükümleri uyarınca yapılan uygulamanın 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun hükümlerine göre yapılacak uygulamaya göre lehe olduğu belirlenerek 647 sayılı Kanun hükümlerine göre koşullu salıverilme tarihinin tespit edilerek koşullu salıverilmesine karar verildiği anlaşılmakla somut olayda bihakkın tahliye tarihinden önce deneme süresi içerisinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçtan mahkum olan hükümlü hakkında 5275 sayılı Kanun hükümlerine göre değil 765 sayılı TCK"nin 17. maddesi hükümlerine göre koşullu salıverilme kararının geri alınmasına karar verilmesi gerektiği, koşullu salıverilme ile ilgili uygulama bakımından 647 sayılı Kanun hükümleri ile 5275 sayılı Kanun hükümlerinin sadece lehe olan bölümlerinin alınıp karma uygulama yapılmasının mümkün olmadığı, hükümlerin bir bütün olarak uygulanmasının zorunlu olduğu, denetim süresi ile ilgili 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107/6. maddesinde "Koşullu salıverilen hükümlünün tabi tutulacağı denetim süresi, yukarıdaki fıkralara göre infaz kurumunda geçirilmesi gereken sürenin yarısı kadardır. Ancak süreli hapislerde hakederek tahliye tarihini geçemez." şeklindeki düzenleme dikkate alındığında 5275 sayılı Kanun hükümlerine göre koşullu salıverilme süresinin belirlenmesi ve koşullu salıverilme kararı verilmesi .../...

durumunda denetim süresinin uygulanmasının sözkonusu olacağının tereddüte yer vermeyecek kadar açık olduğu anlaşılmakla;
Kasten öldürme suçundan almış olduğu hapis cezasının infazı sırasında 5275 sayılı Kanun hükümlerine göre lehe kabul edilen 647 sayılı Kanun hükümlerine göre koşullu salıverilme süresi tespit edilip koşullu salıverilen hükümlünün bihakkın tahliye tarihinden önce hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçtan mahkum olması nedeniyle 765 sayılı TCK"nin 17. maddesi uyarınca hakkında verilen koşullu salıverilmenin geri alınmasına ve ikinci suçun işlendiği 23.02.2015 tarihi ile bihakkın tahliye tarihi olan 14.01.2018 tarihleri arasındaki sürenin aynen infazına karar verilmesi gerektiği gözetilmeksizin koşullu salıverilme kararının geri alınmasına yer olmadığına ilişkin olarak verilen karara karşı Cumhuriyet Başsavcılığının itirazının kabulü yerine reddine dair verilen... 2.Ağır Ceza Mahkemesinin 04.06.2018 tarihli ve 2018/148 değişik iş sayılı kararında isabet görülmediğinden kararın bu nedenle Kanun yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
3.) SONUÇ VE KARAR:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının istemi yukarıda açıklanan farklı gerekçeye göre yerinde görüldüğünden,... 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 04.06.2018 tarihli ve 2018/148 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK.nin 309. maddesi uyarınca KANUN YARARINA BOZULMASINA, diğer işlemlerin yapılabilmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 17/06/2019 gününde oy birliğiyla karar verildi.





V/T