MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "6360 sayılı Yasa gereğince ... ile ... Büyükşehir Belediyesini davaya dahil etmesi için davacıya süre ve imkan tanınması, ayrıca hava fotoğrafları dosyasına getirtildikten sonra mahallinde 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu, jeoloji ve jeodezi ve fotogrametri bilirkişi kurulu eşliğinde keşif yapılmak suretiyle, hava fotoğrafları ile kadastro paftası çakıştırılarak stereoskop aletiyle inceleme yapılması ve taşınmazın öncesinde niteliğinin ne olduğunun ve ne şekilde kullanıldığının belirlenmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak ... Belediye Tüzel Kişiliği davaya dahil edilmek suretiyle yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 26.11.2015 tarihli jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişileri tarafından düzenlenen raporda (A) harfi ile gösterilen 6.766,03 metrekarelik ve (C) harfi ile gösterilen 537,91 metrekarelik taşınmaz bölümlerinin, son parsel numarası verilerek davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 ve 17. maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, davacı lehine imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamında açıklanan şekilde araştırma ve inceleme yapılmadan hüküm tesis edilmiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Ne var ki, bozma ilamına uyulduğu halde ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilmemiş ve mahkemece taraf teşkili sağlanmadan hüküm verilmiş olduğu gibi, yapılan araştırma ve inceleme de hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Yöntemince taraf teşkili sağlanmadan ve eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
Mahkemece, Harita Genel Komutanlığından dava tarihi olan 25.06.2010 tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları istenmişse de dosyaya 1954, 1973 ve 1985 tarihli hava fotoğrafları gönderilmiş ve bunların incelemesi yapılmış olup istenen tarih aralığına ilişkin başkaca uçuş olup olmadığı Harita Genel Komutanlığından sorulmamıştır. Jeodezi ve fotogrametri bilirkişi raporunda incelenen mecut hava fotoğraflarına göre, çekişmeli taşınmaz (A1), (A2), (B) ve (C) harfleri ile gösterilmiş ve her üç hava fotoğrafında da (A1) ve (C) olarak gösterilen kısımlarda kullanım izleri mevcut iken, (A2) ve (B) olarak gösterilen kısımlarda kullanım izlerinin olmadığı belirtilmiştir. Üç kişilik ziraat bilirkişisi kurulu tarafından hazırlanan raporda ise (A1) ve (C) harfi ile gösterilen kısımların 1954 yılından beri imar ihyasının yapılarak işlenip kullanıldığı ve bu nedenle mutlak tarım arazisi olduğu, (A2) ve (B) ile gösterilen kısımların ise hava fotoğraflarına göre 1985 yılına kadar işlenip kullanılmadığı fakat 1985 yılından sonra sürülüp ekim yapıldığı ve tarla olarak kullanıldığı belirtilmiştir. Dosya içerisinde dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine isabet eden 1985, 1990 ve 1995 yıllarına ya da yakın tarihlere ait hava fotoğrafları ve en eski ve en yeni tarihli uydu fotoğrafları mevcut olmadığı için, hükme esas alınan bilirkişi raporlarının özellikle (A2) ve (B) harfleri ile gösterilen bölümlere ilişkin kısımları denetlenemediği gibi, bu haliyle raporlar bilimsel verilere de dayanmamaktadır. Ayrıca jeoloji bilirkişisinin raporunda çekişmeli taşınmazın sınırlarından kuru dere ile sulu derelerin geçtiği ve dere ve dere yataklarının taşınmazın evveliyatından beri mevcut olduğu belirtilmesine rağmen, söz konusu dere ve dere yataklarının aktif olup olmadıkları ve çekişmeli taşınmaza taşma tehlikesinin olup olmadığı belirtilmemiştir.
Hal böyle olunca Mahkemece, uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilamının gerekleri göz önüne alınarak, mahkemece öncelikle 6360 sayılı Kanun gereğince ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nı davaya dahil etmesi için davacıya süre verilmeli, taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalıdan savunma ve delilleri sorulmalı ve sunduğu takdirde delilleri toplanmalı ve dava tarihi olan 25.06.2010 tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları ile en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirtilerek dosyasına konulduktan sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi, jeoloji bilirkişisi, ziraat bilirkişi ve fen bilirkişisinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalıdır. Mahallinde yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; teknik bilirkişiden, keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmaz bölümünü komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor alınmalı; jeoloji mühendisi bilirkişiden, taşınmazın sınırlarında bulunduğu belirtilen derenin aktif olup olmadığı ve sınırdaki dere yataklarının dava konusu taşınmaza taşma ihtimalinin bulunup bulunmadığı hususlarını içerir rapor alınarak dosyasına konulmalı, ziraat mühendisi bilirkişisinden, önceki bilirkişi kurulu raporunu da irdeler şekilde taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir ayrıntılı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden, stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde çekişmeli taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve taşınmazda sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı ve bundan sonra dava tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın 14. ve 17. maddesinde öngörülen imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının davacı yararına gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkin tüm deliller değerlendirilip sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece usulüne uygun şekilde taraf teşkili sağlanmaksızın, eksik inceleme ile hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı Belediyeye iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.04.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.