Danıştay 13. Daire 2021/3910 Esas 2021/3323 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3910
Karar No:2021/3323

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

2- (DAVACI) : ...Danışmanlık Bilgi İşlem Eğitim İnşaat Temizlik Yemek ve Turizm Sanayi Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ...Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü (EÜAŞ) Satın Alma ve Malzeme Yönetimi Daire Başkanlığı İç Satın Alma Müdürlüğü'nce 22/02/2021 tarihinde açık ihale usulüyle gerçekleştirlen ...ihale kayıt numaralı "Atatürk HES İşletme Müdürlüğü İhtiyacı 80 Kişi ile 3 Yıl Süreli Genel Temizlik" ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 02/06/2021 tarih ve 2021/UH.I-1114 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacının, itirazen şikâyet başvurusunda yer alan, "İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, çöp toplama işinde kullanılacak traktörün tüm vergilerinin, muayene giderlerinin, lastik giderlerinin, bakım onarım, yağlama, yedek parça ve diğer masrafları ile trafik sigortası ve yakıt maliyetinin Kamu İhale Genel Tebliği'ne uygun şekilde ayrı ayrı açıklanması gerektiği, sunulan fiyat teklifi ile proforma faturada Teknik Şartname'nin 8'inci maddesinde belirtilen giderlerin teklife dahil olduğuna ilişkin ifadenin yer almadığı, fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.1 maddesi gereğince bulunması zorunlu ibarenin yer almadığı, mükellefin tam tasdik sözleşmesini yaptığı meslek mensubuna ait kaşe ve imzanın bulunmadığı, fiyat teklifini düzenleyen firmaların teklife konu alanda faaliyette bulunmadığı, maliyet tespit tutanağından yer verilen bilgilerin bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, Teknik Şartmame'nin 8.1'inci maddesinde belirtilen idarenin demirbaşında bulunan ve kullanılmak üzere yükleniciye teslim edilecek olan makinelerin giderlerine ilişkin olarak bir açıklama yapılmadığı, öte yandan, damperli traktörün arazi sürülmesi, hafriyat, malzeme taşıma vb. işlerde kullanılacağı, ancak yakıt gideri açıklamalarında sadece malzeme ve hafriyat taşıma işlerine ilişkin maliyete yer verildiği, arazi sürülmesine ilişkin yakıt giderinin açıklanmadığı" yönündeki 1. iddiası değerlendirildiğinde;
05/03/2021 tarihli aşırı düşük teklif açıklama yazısından, idarenin, işçilik giderleri ile nakdi yemek ve yol giderini ve ayrıca aylık 300 km yol yapacağı belirtilen 1 adet damperli traktörün “yakıt, fenni muayene ve trafik sigortası giderleri”nin önemli teklif bileşenleri olarak belirlendiği, dolayısıyla da sayılan bu giderlerin aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından açıklamasının gerekli ve yeterli olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;
- İşçilikler için KİK İşçilik Hesaplama Modülü çıktılarının sunulduğu, işçilik maliyetinin doğru hesaplandığı,
- 1 adet damperli traktörün kiralama bedeline ilişkin olarak ...Seyahat Turizm Ulaşım’dan alınan fiyat teklifinin sunulduğu, 2020 model ......traktörün teklif edildiği, fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubunun kaşesinin ve imzasının yer aldığı, ayrıca “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (17/02/2021) tarih ve (006) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yer aldığı, aracın aylık kiralama bedelinin KDV hariç 10,00-TL olduğu, fiyat teklifinin dayanağı olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) incelendiğinde; geçici vergi beyanname döneminin 2020 yılının 4’üncü dönemine ait olduğunun ifade edildiği, fatura bilgileri tablosunun doldurulduğu, anılan tabloda bir adet fatura bilgisinin yer aldığı ve fatura tarihinin 17/12/2020 olduğu, dolayısıyla ihale tarihi (22/02/2021) dikkate alındığında son beyanname dönemine ait bir fatura olduğunun anlaşıldığı, ayrıca maliyet tespit tutanağının eki olan mükellefe ait imza beyannamesinin ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin de sunulduğu, söz konusu traktörün kiralama bedeline ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olduğu,
-Yakıt giderine ilişkin olarak ...Oto. Petrol Taş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'den alınan ... marka ...tipindeki traktörün 100 km’deki tahmini yakıt tüketiminin 12-14 lt olduğunu belirten bir yazının ve aracın teknik özelliklerinin yer aldığı bir kataloğun sunulduğu, bu katalogda yakıt tüketimine ilişkin bir bilginin yer almadığı, ancak aracın bayisi olarak satışını yapan anılan firmadan alınan yazı gereğince hesaplamada 14 lt yakıt tüketiminin esas alındığı,
-Akaryakıt maliyeti için ihale ilan tarihi (25/01/2021) ile ihale tarihi (22/02/2021) arasında yer alan 27/01/2021 tarihli EPDK tarafından yayınlanmış Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni’nin sunulduğu, motorin için belirlenen fiyatın KDV hariç olarak kullanıldığı (6,62-TL/ KDV hariç 5,61-TL) ve bu fiyatın EPDK tarafından Şanlıurfa ili bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının %90’ının altında olmadığı, aracın idarenin belirlediği şekilde aylık 300 km ve toplamda 10.800 km (300 km *36 ay) yol yapacak şekilde hesaplama yapıldığı, yakıt giderine ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olduğu,
-Trafik sigortası giderine ilişkin olarak ...Sigorta A.Ş. Genel Müdürlüğü’nden alınan poliçenin sunulduğu, sigorta şirketinin genel müdürlüğünden alınan poliçeler için teyit gerekmediği, ihale konusu iş birden fazla yılı kapsadığından gelecek yıllarda oluşacak artışlar için Tebliğ’in 79.3.4’üncü maddesine uygun şekilde fiyat güncellemesinin yapıldığı, sigorta giderine ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olduğu,
-Fenni muayene giderine ilişkin olarak yetkili kuruluş (TÜVTÜRK) tarafından hazırlanan 2021 yılı Araç Muayene Fiyat Listesi’nin sunulduğu, hesaplamada bu listede yer alan fiyatın KDV hariç tutarının (161,00-TL) esas alındığı, lastik tekerlekli traktörlerin araç muayene periyodunun 3 yılda bir olduğu, bu nedenle diğer yıllar için bir gider öngörülmesi gerekmemekle birlikte, diğer 2 yıla ilişkin olarak da gider öngörüldüğü ve bu yıllarda oluşacak artışlar için Tebliğ’in 79.3.6’ncı maddesine uygun şekilde fiyat güncellemesinin de yapıldığı, ayrıca tarım ve orman traktörlerinin egzoz gazı emisyon ölçümü işleminden muaf olduğuna dair ... internet sitesinden temin edilen bir yazının sunulduğu, araç muayene giderine ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olduğu,
Ayrıca, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat teklifi veren firmaların ticaret unvanlarından veya Ticaret Sicil Gazetelerinden teklife konu alanda faaliyet gösterdiklerinin anlaşıldığı,
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ...Turizm İnş. Gıda Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;
-İşçilikler için KİK İşçilik Hesaplama Modülü kullanılarak işçilik maliyetinin hesaplandığı,
-1 adet ...marka 2015 model tarım traktörünün kendi malı olduğunu beyan ettiği ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenmiş demirbaş amortisman tespit tutanağının sunulduğu, söz konusu tutanağın ekinde araç satış sözleşmesinin, araç ruhsatının ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin de yer aldığı, traktörler için %20 olan amortisman oranı esas alınarak satın alım bedelinin 60 aya bölünmesi suretiyle amortisman giderinin hesaplandığı, söz konusu traktörün maliyetine ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olduğu,
-Yakıt giderine ilişkin olarak ...marka tarım traktörü üretici firması olan ...A.Ş. tarafından yetkilendirme belgesini haiz ...Yetkili Satış Bayi ve Servisi olan ...Traktör Oto. İnş. Zirai Aletler Gübre Gıda Tem. Hizm. Org. San. ve Tic. Ltd. Şti.'den alınan akaryakıt sarfiyatını gösterir yazının ve söz konusu yetkilendirme belgesinin sunulduğu, yazıda belirtilen ortalama 20 km/saatte 3,5 lt (yani 100 km’de 17,5 lt) yakıt tüketimi esas alınarak hesaplama yapıldığı,
-Akaryakıt maliyeti için ihale ilan tarihi (25/01/2021) ile ihale tarihi (22/02/2021) arasında yer alan 21/02/2021 tarihli EPDK tarafından yayınlanmış Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni’nin ve 20/02/2021 tarihli Şanlıurfa İli Akaryakıt Bayi Fiyatı Raporu’nun sunulduğu, teklif edilen fiyatın (5,77-TL) EPDK tarafından Şanlıurfa ili bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının %90’ının altında olmadığı, aracın idarenin belirlediği şekilde aylık 300 km yol yapacak şekilde hesaplama yapıldığı, yakıt giderine ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olduğu,
-Trafik sigortası giderine ilişkin olarak ...Anonim Türk Sigorta Şirketi Güney Anadolu Bölge Müdürlüğü’nden alınan poliçenin sunulduğu, sigorta şirketinin bölge müdürlüğünden alınan poliçeler için teyit gerekmediği, ihale konusu iş birden fazla yılı kapsadığından gelecek yıllarda oluşacak artışlar için Tebliğ’in 79.3.4’üncü maddesine uygun şekilde fiyat güncellemesinin yapıldığı, sigorta giderine ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olduğu,
-Fenni muayene giderine ilişkin olarak yetkili kuruluş (TÜVTÜRK) tarafından hazırlanan 2021 yılı Araç Muayene Fiyat Listesi’nin sunulduğu, bu listede yer alan KDV dâhil tutarın (189,98-TL) esas alındığı, bu tutarın 36 aya bölünmesi suretiyle bulunan fiyatın hesaplamada kullanıldığı, bu şekliyle araç muayene giderine ilişkin yapılan açıklamaların mevzuata uygun olduğunun görüldüğü,
Diğer yandan, traktörün bakım onarımı ile lastik giderleri teklif bedeline dâhil olmakla birlikte, idarenin 05/03/2021 tarihli aşırı düşük teklif açıklama yazısında söz konusu giderlerin önemli teklif bileşeni olarak açıkça belirlenmediği görüldüğünden, bu gider kalemleri için değerlendirme yapılmasına gerek bulunmadığı ve dolayısıyla işçilik, nakdi yol ve yemek giderleri ile ihale konusu işte kullanılacak “damperli traktör, yakıt, fenni muayene ve Trafik sigortası” giderlerine ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğu, dava konusu işlemde bu iddia yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Davacının, "...Akaryakıt Tem. Hizm. Taşımacılık Spor İnş. San ve Tic. A.Ş.-...Filo Kiralama Tem. Tur. İn,. Dış Tic. A.Ş.nin beyan ettiği iş bitirme belgesine konu işin personel çalışmasına dayalı hizmet alımı olup olmadığı konusunda tereddüt oluşması üzerine ihale komisyonunca EKAP üzerinden teyidinin yapıldığı, söz konusu işin benzer işe uygun olup olmadığı hususunda belgeyi düzenleyen Erbaa Belediyesinden bilgi talep edilmesi gerekirken, herhangi bir bilgi belge talebi yapılmadan iş deneyim belgesinin uygun olduğuna karar verildiği, anılan Belediye'nin personel çalıştırılmasına dayalı bir işi ihale etmediği, söz konusu iş deneyim belgesinde kabul tarihinin 12.09.2017 tarihinde tek ortaklı bir tüzel kişilik olarak ...Temizlik Turizm İnşaat Akaryakıt Dış Tic. A.Ş. Unvanı ile kurulduğu ve unvan değişikliği yaparak yeni unvanı ile faaliyet gösterdiği, EKAP kayıtları esas alınarak yapılan araştırma neticesinde, Erbaa Belediyesi tarafından ... IKN'li "Kent İçi Çevre Temizliği Hizmet Alımı" ihalesinde 20.12.2017 tarihinde ...Akaryakıt Tem. Hizm. Taşımacılık Spor İnş. San. Ve Tic. A.Ş. İle sözleşme imzalandığının tespit edildiği, anılan Belediye tarafından ...Filo Kiralama Tem. Tur. İnş. Dış Tic. A.Ş. Adına düzenlenen iş deneyim belgesinin gerçeği yansıtmadığı, iş deneyimine konu işin ...Filo Kiralama Tem. Tur. İnş. Dış Tic. A.Ş.ye devredildiği ya da anılan firmanın alt yüklenici olarak çalıştığı düşünülse bile, bu işin sadece personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmadığı, kent içi temizlik işinde kullanılmak üzere araçların ve iş makinelerinin kiralanması işini de kapsadığı, bu nedenle söz konu iş deneyim belgesinin tutarının yeterli olmadığı" yönündeki 2. iddiası değerlendirildiğinde;
Doğrudan temin yoluyla “bedel içeren bir sözleşme” kapsamında gerçekleştirilen alımlarda, İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ilgili maddeleri çerçevesinde iş deneyim belgesi düzenlenmesinin mümkün olduğu,
İhale dokümanı incelendiğinde, ihale konusu işin 80 kişi ile yemekhane, lokal, çay bahçesi, misafirhane, kalorifer dairesi, su pompası, idare binası, santral binası ve site sıhhi tesisat, kalorifer, kanalizasyon, çatı ve inşaat bakım onarımları ve genel temizlik işlerinin 36 ay süreli hizmet alımı olduğu, “personel çalıştırmasına dayalı her türlü hizmet alımı” işinin benzer iş olarak belirlendiği; ihalede teklif sunacak isteklilerden, teklif edilen bedelin %25’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulmasının istenildiği,
...Akaryakıt Temiz. Hizm. Taşımacılık Spor İnş. San. ve Tic. A.Ş.- ...Filo Kiralama Tem. Tur. İnş. Dış Tic. A.Ş. iş ortaklığının teklif bedelinin 18.904.180,50-TL olduğu ve 4.726.045,13-TL iş deneyim tutarını sağlaması gerektiği, ...Filo Kiralama Tem. Tur. İnş. Dış Tic. A.Ş.nin %49 hisse oranı ile özel ortak olduğu, özel ortağın iş deneyim tutarının, sağlanması gerekli toplam tutarın %30'undan az olmaması gerektiği, bu tutarın da asgari 1.417.813,54-TL olduğu,
...Filo Kiralama Tem. Tur. İnş. Dış Tic. A.Ş.'nin yeterlik bilgileri tablosunun “Mesleki ve Teknik Yeterliğe İlişkin Bilgiler” satırının “EKAP’ta Kayıtlı Olan İş Deneyim Belgesi” bölümünün “Belgeye EKAP Tarafından Verilen Sayı” kısmında “14451-H-DT-1-1” beyanının yer aldığı,
İş deneyim belgesine konu işin davacının iddia ettiği üzere ...IKN’li “Kent İçi Çevre Temizliği Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olmadığı, beyan edilen EKAP’a kayıtlı belgenin Erbaa Belediye Başkanlığı tarafından 27/02/2019 tarihinde düzenlendiği, işin adının “Temizlik hizmet alımı” şeklinde ifade edildiği, işin kabul tarihinin 12/04/2018 olduğu, belge tutarının da 1.688.808,07-TL olarak belirtildiği, işin tanımı kısmında 696 sayılı KHK’nın 127’nci maddesinde yer alan “…mevcut yüklenici ile sözleşmeye devam edilememesi hâlinde, geçiş işlemine kadarki süreye ilişkin ihtiyaç, parasal limit sınırlamasına tabi olmaksızın 4734 sayılı Kanun'un 22'nci maddesine göre doğrudan temin suretiyle karşılanır.” hükmü gereğince taşeron personellerin geçiş işlemleri tamamlanıncaya kadar söz konusu hizmetin doğrudan temin yolu ile gerçekleştirildiği bilgisinin yer aldığı,
Söz konusu iş deneyim belgesine konu işin personel çalışmasına dayalı bir hizmet alımı olup olmadığı konusunda tereddüt oluştuğu, idarenin de daha önce ihalesi yapılan ...İKN’li “Bursa Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı İşletme Müdürlüğü İhtiyacı Genel Temizlik, Çevre Temizliği, Misafirhane ve Çay Ocağı Hizmetlerinin 49 Kişi İle 2 Yıl Süreli Hizmet Alım İşi” kapsamında Erbaa Belediyesi’nden anılan iş deneyim belgesine konu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olup olmadığı hususunda 09/02/2021 tarihli yazı ile bilgi talep ettiği ve gelen cevabi yazıda, 696 sayılı KHK’nın 127’nci maddesinde yer alan “…mevcut yüklenici ile sözleşmeye devam edilememesi hâlinde, geçiş işlemine kadarki süreye ilişkin ihtiyaç, parasal limit sınırlamasına tabi olmaksızın 4734 sayılı Kanun'un 22'nci maddesine göre doğrudan temin suretiyle karşılanır.” hükmü gereğince taşeron personellerin geçiş işlemleri tamamlanıncaya kadar söz konusu hizmetin doğrudan temin yolu ile gerçekleştirildiği ve personel çalıştırıldığı hususlarına yer verildiği, bu nedenle idare tarafından söz konusu iş bitirme belgesinin tekrar teyit edilmesine ihtiyaç duyulmadığı, gelen bu cevabi yazı esas alınarak ihale komisyonu tarafından iş deneyim belgesinin uygun olduğuna karar verildiği,
Kurumca Erbaa Belediye Başkanlığı'na gönderilen 30/04/2021 tarihli yazıda, “…idarenizce Köktürk Temizlik Turizm İnş. Akaryakıt Dış Tic. A.Ş. adına “Temizlik Hizmet Alımı” işi için düzenlenen ...sayılı ve 27/02/2019 tarihli iş deneyim belgesine ilişkin olarak aşağıdaki bilgi/belgelere ihtiyaç duyulmuştur:
1-Varsa iş deneyim belgesinin dayanağı olan sözleşme ve ihale dokümanı,
2-Alım konusu işin kapsamı ve niteliği, kaç personel çalıştırıldığı ve personele yapılan toplam ödeme tutarları,
3-Gerçekleştirilen iş tutarını gösteren ödemeye esas belgeler (hakediş raporları, kabul tutanağı, fatura örnekleri vb.)…” ifadelerine yer verildiği, gelen 31/05/2021 tarihli cevabi yazı ve eklerinin incelenmesinden; alım konusu işin, doğrudan temin yoluyla bedel içeren bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen “Erbaa Belediyesi Kent İçi Çevre Temizliği Hizmet Alımı” olduğu, işin konusunun Erbaa Belediyesi sorumluluğunda bulunan tüm cadde, sokak ve bulvarlarda ihtiyaç duyulan temizlik işlerinin yaptırılması olduğu, iş kapsamında 17 aracın, temizlik malzemelerinin ve 94 personelin olduğu, alım konusu işte çalıştırılacak personel sayısının Teknik Şartname’de belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, ancak sözleşme kapsamındaki personel maliyetinin işin toplam maliyetinin %70’inin altında olduğu,
Bu itibarla, söz konusu iş deneyim belgesine konu işte Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.1.1’inci maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için belirlenen kriterlerin tamamının sağlanmadığı, personel maliyetinin işin toplam maliyetinin %70’inin altında olduğu, bu nedenle söz konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı tespit edilmiş olup benzer işe uygun olmadığı,
Bu durumda, şikâyete konu belgeyi beyan eden isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmekte iken, davalı idarece söz konusu isteklinin, ihale üzerinde bırakılan istekli ya da ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olma olasılığı bulunmadığından bu aşamada düzeltici işlem belirlenmesine gerek olmadığı gerekçesiyle başvurusunun reddine karar verilmiş ise de, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 54'üncü maddesinde Kurum'un verebileceği kararların açıkça sayıldığı, bu kapsamda sayılan kararlardan olmayan ''düzeltici işlem belirlenmesine'' gerek olmadığından bahisle başvurunun reddine dair dava konusu işlemin bu kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, itirazen şikâyet başvurusunda yer alan 2. iddia yönünden dava konusu Kurul kararının bu kısmının yönünden iptaline; 1. iddia yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Mahkeme kararının dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmı yönünden; Kurul kararının gerekçesinden hareketle ve sonuçta verilen "başvurunun reddi" kararı görmezden gelinerek Kanun'un 54. maddesinde sayılan kararlardan birinin verilmediğinin söylenemeyeceği, şikâyete konu belgeyi beyan eden isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmekte ise de söz konusu isteklinin, ihale üzerinde bırakılan istekli ya da ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olma olasılığı bulunmadığından bu aşamada düzeltici işlem belirlenmesine gerek olmadığı; davacı tarafından, Mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısmı yönünden; ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, çöp toplama işinde kullanılacak traktörün tüm vergilerinin, muayene giderlerinin, lastik giderlerinin, bakım onarım, yağlama, yedek parça ve diğer masrafları ile trafik sigortası ve yakıt maliyetinin Kamu İhale Genel Tebliği'ne uygun şekilde ayrı ayrı açıklanması gerektiği, sunulan fiyat teklifi ile proforma faturada Teknik Şartname'nin 8'inci maddesinde belirtilen giderlerin teklife dahil olduğuna ilişkin ifadenin yer almadığı, fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.1 maddesi gereğince bulunması zorunlu ibarenin yer almadığı, mükellefin tam tasdik sözleşmesini yaptığı meslek mensubuna ait kaşe ve imzanın bulunmadığı, fiyat teklifini düzenleyen firmaların teklife konu alanda faaliyette bulunmadığı, maliyet tespit tutanağından yer verilen bilgilerin bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, Teknik Şartmame'nin 8.1'inci maddesinde belirtilen idarenin demirbaşında bulunan ve kullanılmak üzere yükleniciye teslim edilecek olan makinelerin giderlerine ilişkin olarak bir açıklama yapılmadığı, öte yandan, damperli traktörün arazi sürülmesi, hafriyat, malzeme taşıma vb. İşlerde kullanılacağı, ancak yakıt gideri açıklamalarında sadece malzeme ve hafriyat taşıma işlerine ilişkin maliyete yer verildiği, arazi sürülmesine ilişkin yakıt giderinin açıklanmadığı ileri sürülmektedir.

TARAFINLARIN SAVUNMALARI : Davalı idare tarafından, işçilik, nakdi yol ve yemek giderleri ile ihale konusu işte kullanılacak “damperli traktör, yakıt, fenni muayene ve trafik sigortası” giderlerine ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğu, dava konusu işlemde bu iddia yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen iptali, kısmen reddi yolundaki ...İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harçlarının istemleri hâlinde taraflara ayrı ayrı iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 14/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.