Danıştay 7. Daire 2017/1235 Esas 2021/4085 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/1235
Karar No : 2021/4085

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Sistemi Destek Hizmetleri Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … sayılı NCTS transit refakat belgesi ile davalı idare üzerinden yurda girişi yapılarak varış gümrüğüne sevk edilen ve "demir veya alaşımsız çelikten yarı mamul" olarak beyan edilen transit eşyanın, beyan edilenden belirgin şekilde farklı olduğunun tespit edildiğinden bahisle asıl sorumlu sıfatıyla rejim beyanında bulunan davacı adına 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca gümrüklenmiş değerin iki katı tutarında karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olayda, davacının, transit işlemlerinin takibi işini hizmet sözleşmesi ile üstlendiği, çalışma düzeni göz önüne alındığında tarafına ulaşan bilgi ve belgeler ile fatura ve eşya cins bilgileri üzerinden transit rejimi beyanında bulunduğu, verilen bilgilerin doğru olmaması durumunda ortaya çıkacak gümrük vergilerinden ve diğer yükümlülüklerden sorumlu olacağı, ancak, olayda Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında bir takibin olduğu, beyan edilen ürünün taşıt içerisinde gümrük kontrolünden mevzuata uygun şekilde geçirildiği, gümrük sahası içinde bulunan kaçak sigara yüklü bir başka taşıt ile plakalarının değiştirildiği, bu suçun işlenmesine gümrük memurlarının dahlinin olduğu iddiası ile haklarında … Ağır Ceza Mahkemesinde açılan davada sanık olarak yargılandıklarından dolayı davacının kaçakçılık suçunun işlenmesinde maddi ve manevi iştirakinin olmaması nedeniyle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca karara bağlanan para cezasından sorumlu olamayacağı, bu nedenle davalı idarece karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Gümrük Kanunu'nun 84. ve 86. maddeleri, Gümrük Yönetmeliğinin 213. ve 278. maddeleri ile 24/08/2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Ortak Transit Yönetmeliğinin 15. maddesi açıklanmak suretiyle, olayda, transit rejime tabi beyanname ile Türkiye Gümrük Bölgesine giren emtianın Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde başka bir noktaya veya çıkış noktasına taşınması esnasında beyannamede ve eki belgelerde yer alan bilgilerin doğruluğundan ve gerçekliğinden "asıl sorumlunun" sorumlu ve yükümlü olduğu, davacı şirketin "asıl sorumlu" sıfatını taşıdığının ihtilaf dışı olduğu, transit rejimine konu beyannameyi bizzat verdiği, teminatın para cezasını kapsamamasının asıl sorumlunun yasal sorumluluğunu kaldırmayacağı, asıl sorumlusu olduğu beyanname kapsamında transit olarak taşınan emtianın beyan edilenden farklı olması karşısında davacının Gümrük Kanunu kapsamında vergisel yükümlülüklerin ve idari cezaların muhatabı olması gerektiğinin açık olduğu, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılması suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Taşıyıcı firmanın taraflarına gönderdiği fatura, CMR gibi belgelere uygun olarak beyanda bulunduklarından eşyayla ilgili sorumluluklarının bulunmadığı, yükleme ve boşaltma işlemlerine nezaret etmedikleri, dolayısıyla beyanname eki belgelerde yar alan bilgilerin doğruluğunu bilmelerinin mümkün olmadığı, Savcılık iddianamesinde, araçtaki eşyanın fiziki muayenesini yaparak aracı X-Ray'e sevki üzerine beyana göre farklılık tespit edilmediğinden varış gümrüğüne sevk ettiği yönünde muayene memurunun ifadesinin bulunduğu, ceza mahkemesinde açılan dava kapsamında hiçbir çalışanlarının yargılanmadığı, suça iştiraklerinin olmadığı, öte yandan, Gümrük Yönetmeliğinin 278. maddesinin 1. fıkrasına göre, ceza kesilebilmesi için eşyanın belirgin şekilde farklı cinste olduğunun giriş gümrüğünce yapılan kontrolde tespit edilmesinin gerektiği, nitekim Gümrükler Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı dağıtımlı yazısında da, eşyanın varış gümrüğünce sevkinden sonra tespit edilen farklılıklar için Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 5. fıkrasının uygulanmasının mümkün olmadığının belirtildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Transit rejimin başlangıcından bitişine kadar eşya gümrük gözetiminde olduğundan rejim sonlandırılmadan "asıl sorumlunun" sorumluluğunun devam edeceği, dolayısıyla aracın nerede durdurulup, işleme dayanak tespitin nerede yapıldığının öneminin olmadığı, araçta beyan edilenden belirgin şekilde farklı cinste eşya tespit edildiğinden asıl sorumlu sıfatıyla rejim beyanında bulunan davacı adına tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : "Lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği" yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, olayda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddenin 5. fıkrasının 7190 sayılı Kanun'la değişik hali uyarınca para cezası kararı alınmasına ilişkin şartların oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi, şartların oluştuğunun tespit edilmesi halinde ise, anılan fıkranın yeni hali uyarınca cezanın gümrük vergilerinin iki katı tutarında hesaplanması gerektiğine dair hususun da ayrıca göz önüne bulundurulması suretiyle yeniden bir karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… sayılı NCTS transit refakat belgesi kapsamında … plakalı TIR aracının Gürcistan'dan yüklenerek davalı idare üzerinden yurda giriş yaptığı, eşyanın "demir veya alaşımsız çelikten yarı mamul" olarak beyan edildiği, gümrüklü sahada beyana uygun eşyayı taşıyan başka bir araçla plaka değişikliği yapılarak gerçekte sigara yüklü söz konusu aracın denetime girmeden varış gümrüğüne sevk edildiği, aracın gümrüklü sahadan ayrılmasının ardından güzergah üzerindeki kontrol noktasında durdurulduğu, Savcılık talimatıyla araçta yapılan aramada 687.000 paket bandrolsüz sigara ele geçirildiği, eşyanın beyan edilenden belirgin şekilde farklı olduğunun tespit edilmesi nedeniyle asıl sorumlu sıfatıyla rejim beyanında bulunan davacı adına 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca gümrüklenmiş değerin iki katı tutarında karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şekliyle 5. fıkrasında; Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası alınacağı hükme bağlanmış olmasına karşın, 235. maddenin 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle değişik 5. fıkrasında, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve varış gümrük idaresine karayolu ile sevk edilmek üzere transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, yapılan kontrol veya muayene sonucunda, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde fiilin niteliğine göre bu fıkranın (a) ve (b) bentleri uyarınca işlem yapılacağı; aynı fıkranın (a) bendinde, farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla olması durumunda farklı çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verileceği; (b) bendinde, farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda, transit refakat belgesi kapsamında davacı şirket tarafından "asıl sorumlu" sıfatıyla rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı olduğu araçta yapılan arama sonucunda tespit edilmiş olup, bu minvalde karara bağlanan para cezasının dayanağının 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 5. fıkrası olduğu açıktır. Anılan fıkranın olay tarihinde yürürlükte bulunan şekli uyarınca ceza kararı alınabilmesi için transit rejimi kapsamı eşyanın beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti yeterlidir. Ancak, 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle değiştirilen halinde, bu koşula ilave olarak farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla olması durumunun da gerçekleşmesi gerekmektedir. Başka bir ifadeyle, beyan edilen eşya belirgin şekilde farklı bir cinste bile olsa gümrük vergileri bakımından bir fazlalık söz konusu değilse ceza kesilemeyecektir.
Bu durumda, gümrük uyuşmazlıklarındaki para cezaları bakımından da uygulanacağı kuşkusuz bulunan "lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği" yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, olayda, 235. maddenin 5. fıkrasının 7190 sayılı Kanun'la değişik hali uyarınca para cezası kararı alınmasına ilişkin şartların oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi, şartların oluştuğunun tespit edilmesi halinde ise, anılan fıkranın yeni hali uyarınca cezanın gümrük vergilerinin iki katı tutarında hesaplanması gerektiğine dair hususun da ayrıca göz önüne bulundurulması suretiyle yeniden bir karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 14/10/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.