9. Hukuk Dairesi 2015/35185 E. , 2019/5913 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 01/10/2012 -05/03/2014 tarihleri arasında 2013 Nisan"a kadar satış destek personeli, sonrasında satış danışmanı olarak son brüt 1.775,99 TL.ücret+ yemek +150,00TL. yol ücreti ile çalıştığını, 01/10/2012- 01/04/2013 arası haftada 6 gün 09:00 -18:00 arası en az 2 akşam 21:00"e kadar çalıştığını, dini bayramların arife ve son günü çalıştığını, resmi bayramların yarısında çalıştığını, aylık hedefi tutturma durumuna göre prim ödendiğini, 2014 Ocak"a ait 1.270,00TL prim ödenmediğini beyanla 2014 Ocak prim alacağı, fazla mesai, genel tatil, hafta tatili ücret alacaklarını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı itirazı bulunduğunu, davacı işten ayrılırken kıdem, ihbar ve izin ücretinin ödendiğini, hafta içi 09:00-18:00 , cumartesi 09:00-13:00 arası çalışıldığını, yemek ve çay molasının olduğunu, genel tatillerde çalışılmadığını, prim ödemesi sırasında çalışıyor olmanın şart olduğunu, Ocak ayı priminin şayet davacı işte çalışıyor olsa idi 15 Mart"ta ödeneceğini, ihbaraname imzaladığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, fazla mesai alacağı ve haftalık tatil alacaklarının reddi ile ulusal bayram ve genel tatil alacağı ile prim alacağının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davacı vekili yasal süresi içinde temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Uyuşmazlık, davacının fazla çalışma alacağının hesabı noktasında toplanmaktadır.
Prim, çalışanı özendirici ve ödüllendirici bir ücret ödemesi olup işverence işçiye garanti edilmiş bir temel ücretin üzerine belirli bir usule bağlı olarak ödenen ek bir ücrettir. İşverenin istek ve değerlendirmesine bağlı olabileceği gibi, sözleşme gereği olarak da verilebilir. Genel olarak pazarlamacılık sureti ile satışlarda çalışanların ücret yanında satış bedelinden belirli oranda prim (komisyon) aldıkları bilinen bir olgudur.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 41"inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, fazla çalışma saat ücreti, normal çalışma saat ücretinin yüzde elli fazlasıdır. İşçiye fazla çalışma yaptığı saatler için normal çalışma ücreti ödenmişse, sadece kalan yüzde elli kısmı ödenir.
Fazla mesai ise kural olarak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, kanunda yazılı şartlar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. İşçi fazla mesai yapsın yapmasın prim ödemesi var ise bu ek ücrete hak kazanır. Bu nedenle de ödenen prim alacağının fazla mesai ücretinden mahsubuna gidilemez.
Ancak ister gezerek, isterse işyerinde çalışsın satış temsilcisi mesaisi arttıkça prim alacağı artacağından, bir anlamda yüzde usulü ile çalışması sözkonusu olduğundan fazla çalışma ücretinin yüzde usulünde olduğu gibi sadece zamlı kısmının (% 50) hesaplanması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının satış elemanı olarak prim usulü ile çalıştığı dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının fazla çalışma ücretlerinin ödenen primlerle karşılandığı gerekçesi ile reddine karar verilmiş ise de primlerle fazla çalışma alacağının tamamının karşılanması mümkün olmayıp hesaplamanın %150 zamlı ücret yerine %50 zam kısmına göre yapılması gerekir. Mahkemece dosya içinde bulunan bilirkişi raporu bir değerlendirmeye tabi tutularak belirtilen hesap yöntemine göre fazla çalışma ücretleri belirlenmeli taktiri indirim hususu da düşünülerek bir karar verilmelidir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.