MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Davacı vekili, davacı işçinin yıllık ücretli izin ve fazla mesai ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, iş sözleşmesi sona eren davacıya kullandırılmadığı izinlerin ücreti ile yaptığı fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini belirterek, yıllık ücretli izin ve fazla mesai ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının izinlerini kullandığını, ücretlerinin ödendiğini, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda alınan hesap raporuna itibar edilerek, davacının davalı işyerinde 17/10/1986 tarihinde işe başladığı ve 01/11/2009 tarihine kadar kesintisiz çalıştığı, davanın 14/12/2009 tarihinde açıldığından 14/12/2004 tarihinden önceki döneme ilişkin fazla mesai ücreti alacağının zamanaşımına uğradığı, 6 ay süre ile aylık 15 saatlik fazla mesaili çalışma karşılığının eksik ödendiği, 1991-2009 yılı ücretli izine hak kazandığı, izin ücretlerinin ödenmediği, işverende fazla mesai ücreti ve yıllık ücretli izin ücreti alacağının bulunduğu aksinin de davalı tarafça iddia ve ispat edilemediği gibi ödeme iddiasında da bulunmadığı ve ispat edilemediği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1. 4857 sayılı İş Kanunu’nun da kural olarak haftalık çalışma esası benimsenmiştir. Kanunun 41. Maddesine göre “Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz”. 63. maddeye göre ise “Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir” şeklinde kurala yer verilmiştir.
Ancak 4857 sayılı İş Kanunu ve kanuna ilişkin fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yönetmelik, haftalık çalışma esasının istisnalarına da yer vermiştir.
a) Günlük çalışma süresinin onbir saatten fazla olamayacağı Kanunda emredici şekilde düzenlendiğinden, tespit edilen fazla sürelerin denkleştirmeye tabi tutulmaması, onbir saati aşan çalışmalar için zamlı ücret ödenmesini gerektirmesidir.
b) İş Kanununun 63 üncü maddesinin son fıkrası uyarınca sağlık kuralları bakımından günde ancak 7,5 saat ve daha az çalışılması gereken işlerde, bu süreyi aşan çalışmalar fazla mesai ücreti ödenmesini gerektirir.
c) Maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon, tünel inşaatı gibi işlerin yer ve su altında yapılanlarında, günlük çalışma esası vardır.
d) En önemlisi ise gece çalışmalarında getirilen sınırlamadır. Kanunun 69/3 maddesi uyarınca “işçilerin gece çalışmaları günde yedibuçuk saati geçemez”. Kanunda belirtilen bu süre günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın bir sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa dahi, günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir.
Hükme esas bilirkişi raporunda davacının aylık 210 saat çalıştığı ve 195 saat üzerinden ücret ödendiği, ayda 15 saat fazla mesai ücretine hak kazandığı kabul edilmiş ve zamanaşımın itirazı dikkate alınarak hesaplanmıştır. Davacının fazla çalışma ücreti hesaplanırken, kural olan haftalık esası dikkate alınmamıştır. Davacının günlük çalışma esasına tabi olduğu da ileri sürülmediğine göre, haftalık 45 saati aşan çalışması olup olmadığı belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Aylık esas üzerinden hesaplanan fazla mesai ücret alacağının kabulü hatalıdır.
2. Hükme esas bilirkişi raporunda doğrudan, davacının 1991 ve 2009 yıllarına ait izinleri kullanmadığı kabul edilmiştir.
Yıllık ücretli izin süresinin hesabında çalışılan ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 55. Maddesi uyarınca çalışılmış gibi sayılan süreler dikkate alınarak, davacının işe girdiği tarih ile iş sözleşmesinin sona erdiği tarih arasındaki süre belirlenmeli, işçinin bu süreye göre hak kazandığı toplam izin süresi hesaplanıp, buna göre kullandığı veya fesihle ücreti ödenen süre mahsup edilmeli, kalan olduğu takdirde bu izin süresinin karşılığı ücret alacağına karar verilmelidir. Bu hesap yöntemine aykırı olarak hesaplanan izin alacağının kabulü ayrı bir bozma nedenidir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 05.07.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.