16. Hukuk Dairesi 2016/6551 E. , 2019/2812 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL, ... TESPİTİNE İTİRAZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sırasında ... İlçesi Çakmaklı Köyü çalışma alanında bulunan 48 parsel sayılı 5700 metrekare ve 159 parsel sayılı 17600 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar Asliye Hukuk Mahkemesinde dava konusu olduğundan söz edilerek malik haneleri açık bırakılmak suretiyle tespit edilmiştir. Davacılar ..., ... ve diğer kişiler tarafından, davalılar ..., Çakmaklı Köyü Tüzel Kişiliği ve diğer gerçek kişiler aleyhine Sulh Hukuk Mahkemesinde ayrı ayrı açılan tescil davasında mahkemece verilen görevsizlik kararı üzerine dosyaların gönderildiği Asliye Hukuk Mahkemesinde davaya konu olan parseller hakkında tutanak düzenlenmiş olması nedeniyle dava dosyası ... Mahkemesine aktarılmıştır. ... Mahkemesinde, çekişmeli parsel tutanakları ile aktarılan dava dosyası birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davacıların davasının reddine, davacı-muterizlerin isteminin kısmen kabulüne, çekişmeli 48 ve 159 parsel sayılı taşınmazların payları oranında davacı ... ve diğerleri adlarına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli 159 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davacılardan ... ve vefat eden ..., ... ve ... mirasçıları lehine, 48 parsel sayılı taşınmaz üzerinde ise, vefat eden ..., ... ve ... mirasçıları lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. ... paftasındaki konumuna ve fen bilirkişisi tarafından düzenlenen krokiye göre, dava konusu taşınmazların sınırında ... bulunmasına ve 41 nolu toprak komisyon çalışmasında taşınmazların "bük" olarak belirtilmiş olmasına rağmen, taşınmazlar başında yapılan keşfe jeolog bilirkişi götürülmemiş, ziraatçi bilirkişi raporunda dava konusu 48 parsel sayılı taşınmazın fazla meyilli, işlenmemiş, taşlı ve arazılı olduğu, geçmiş yıllarda tarım alet ve makineleri ile işlenmediği, kültür bitkisi yetiştiriciliği yapılmadığı, 159 parsel sayılı tşaınmazın da tarım alet ve makineleri ile işlenmediği, zeminin otla kaplı olduğu ve kendiliğinden yetişen bitkilere maruz bırakıldığı tespitlerine yer verilmesine rağmen, raporun sonuç kısmında taşınmazların tarım arazisi niteliğinde oldukları belirtilmek suretiyle, raporun kendi içinde çelişki doğmasına sebebiyet verilmiş olup mahkemece bu çelişki üzerinde durulmamış ve taşınmazların evveliyatını, kullanım süresini, niteliğini ve varsa üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde, mahkemece hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, ... tespit tarihinden (1984) 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı tarihlerde çekilmiş en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı ile temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilerek dosyaya konulmalı, daha sonra mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik ziraat bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi, jeoloji mühendisi bilirkişi ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak keşifte yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, bu inceleme sırasında temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğraflarından yararlanılmalı, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının, varsa imar-ihya çalışmalarının tamamlanma tarihinin, zilyetliğin sürdürülüş şeklinin ve süresinin belirlenmesine çalışılmalı; tanık ve yerel bilirkişilerden, taşınmazların önceki durumları, kime ait oldukları, kimden kime nasıl intikal ettikleri, kim tarafından ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldıkları, varsa imar-ihya çalışmalarının hangi tarihte tamamlandığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi beyanları bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; taşınmazların ... paftasındaki konumları, bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı; üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan, önceki raporu da irdeler şekilde çekişmeli taşınmazların nitelikleri, toprak yapıları, bitki örtüleri, kullanım durumları, taşınmazların ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadıkları, imar-ihyaya muhtaç olup olmadıkları, zilyetliklerine ne zaman başlanıldığı ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü ile kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı hususlarında komşu taşınmazlarla mukayeseli olarak ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeolog bilirkişiden, dava konusu taşınmazların çay yatağından kazanılıp kazanılmadıkları ve halen aktif dere yatağında kalıp kalmadıkları, hususlarında ayrıntılı rapor alınmalı; dava konusu taşınmazların tüm yönlerinden çekilmiş fotoğrafları dosya arasına konulmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, hüküm yerinde ayrı ayrı hangi davacının davasının reddedildiğinin, hangi davacı ve muterizlerin davasının kısmen kabul edildiğinin açıkça yazılmamış olması dahi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.4.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.