MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, davacı davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan ...ve ... mirasçıları vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenler ile temyiz kapsam ve nedenlerine göre; davacının tüm, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının davalı işyerinde 01.02.2000- 14.06.2014 tarihleri arasında geçen ve davalı tarafından eksik ve başka işyerlerinden bildirilen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmişse de varılan bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 13.10.1985 doğumlu olduğu, dava dilekçesinde davalı işyerindeki çalışmasının ilk 6 ayında çırak olduğunu belirttiği, 1029009 numaralı ... Tic. Ltd. Şti. adına kayıtlı ekmek imalat satış işyerinin 01.09.1997- 31.03.2010 tarihleri arasında kapsamda olduğu, 1063590 sicil numaralı işyerinin ise Osman Bahri Tüylü adına kayıtlı ekmek unlu mamülleri üretim satış işyerinin 01.01.2006- 30.09.2013 tarihleri arasında kanun kapsamında olduğu, her iki işyeri adresinin aynı olduğu, davacının 05.12.2008- 10.08.2010 arası 1029009, 10.08.2010- 05.06.2011 arası 1087189, 20.06.2011- 25.07.2011 arası 1080845, 11.11.2011- 28.05.2012 arası 1063590, 16.08.2012- 21.09.2013 arası 1063590, 01.10.2013- 02.07.2014 arası 1110787 numaralı işyerlerinden sigortalı bildiriminin olduğu, 1029009 numaralı işyerinin 2000/1. dönem ila 2010/3. dönem arası dönem bordrolarının gönderildiği, 1029009 numaralı işyerinin 29.05.2007 tarihli müfettiş tutanağında davacının adının geçmediği, davacının 21.11.2005-21.02.2007 tarihleri arasında askerlik görevini yerine getirdiği, davacı ve davalı tanıklarının dinlendiği anlaşılmıştır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30/06/1999 gün 1999/21-549-555- 03/11/2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davacının ihtilaflı dönemde sigortalı bildirimi bulunan tüm işyerleri ile davalı işyerleri arasında organik bağ bulunup bulunmadığı araştırılmadan, hizmetlerinin hangi işyerinde geçtiği tespit edilmeden ve davacının kendi kabulüne göre çırak olarak çalıştığı bir süre bulunduğu halde çıraklık süresi değerlendirilmeden eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
Yapılacak iş, öncelikle 1063590 sicil numaralı davalı işyerinin ihtilaflı dönem bordroları ile dava dışı 1080845-1087189-1110787 sicil numaralı işyerlerinin ticaret sicil kayıtları, işyeri dosyaları ve dönem bordrolarının getirtilerek, işyerleri arasında organik bağ olup olmadığını tespit ederek, tüm bu işyerlerinin bordro tanıklarını dinlemek, gerek görüldüğü takdirde Kurumdan sorulmak suretiyle veya zabıta araştırması ile tespit edilecek komşu işyerlerinde benzer işi yapan işlerle uğraşan işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanların beyanlarına başvurarak sözkonusu dönemler içinde çalışıp çalışmadığı, çalışmışsa çıraklık süresinin ne kadar sürdüğü, hangi işyerinde çalıştığı hususlarını infazda tereddüt yaratmayacak şekilde kesin olarak belirlemek ve çıraklık süresini değerlendirmek suretiyle davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir.
Kabule göre de, davalı ..." nın feri müdahil olduğu gözetilmeden ve davalı ... mirasçılarından ... davaya dahil olduğu halde ismini gerekçeli karar başlığında yazmadan karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Öte yandan, davacının çalıştığının tespitine karar verilen süreler yönünden asgari ücretle çalıştığı belirtildiği halde günlük asgari ücret miktarlarının kararda yanlış yazılması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurum ve davalılar ..., ..., ..., ... ve ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacıya yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ... mirasçılarına iadesine, 15.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.