BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2022/690 Esas 2022/652 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/690
KARAR NO : 2022/652
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/03/2022
NUMARASI : 2022/178 E. 2022/170 K.
DAVANIN KONUSU : Zayi Nedeniyle Çek İptali (Hasımsız)
Taraflar arasındaki çek iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
Davacı vekili, davasında özetle; müvekkili şirket yetkilisinin imzalamış olduğu çek koçanlarının, arabasından bulunan evrak çantasının çalınması sonucu zayii olduğunu, müvekkilinin zilyedi(keşidecisi) olduğu iş bu çeklerin içinde olduğu evrak çantası ile birilikte çalındığını, emniyette ihbarda bulunulduğunu, çekleri eline geçiren kişinin, çekleri doldurarak, karşılığını bankadan tahsil etmesi veya çekleri işletmesi tehlikesinin söz konusu olduğunu belirterek ... Bankası, Kartal San. Böl. Şubesi ile Türkiye...Bankası Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılarak söz konusu çekler için ödeme yasağı konulması yönünde tedbir alınmasına, ...Bankası, Kartal San. Böl.(1219) Şubesi’nin (İstanbul) .... 0011 2190 4446 . numaralı hesabı üzerinden keşide edilen, 19 Şubat 2021 basım tarihli, ...seri numaralı, 19 Şubat 2021 basım tarihli, ... seri numaralı, 11 Ekim 2021 basım tarihli, ... seri numaralı, 11 Ekim 2021 basım tarihli, ... seri numaralı, 11 Ekim 2021 basım tarihli, ...seri numaralı, 25 Kasım 2021 basım tarihli, ... seri numaralı, 25 Kasım 2021 basım tarihli, ... seri numaralı çeklerin zayi nedeniyle iptallerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; "...Dava, hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çekin iptali isteğine ilişkindir.Zayi nedeniyle çek iptali davası ancak zayi edildiği bildirilen çek hamil tarafından açılır. Dava dilekçesi incelendiğinde davacı taraf keşidecisi olduğu ...Bankası, Kartal San. Böl.(1219) Şubesi’nin (İstanbul) ... IBAN numaralı hesabı üzerinden keşide edilen, 19 Şubat 2021 basım tarihli, ... seri numaralı, 19 Şubat 2021 basım tarihli, 2037778 seri numaralı, 11 Ekim 2021 basım tarihli, ... seri numaralı, 11 Ekim 2021 basım tarihli, ... seri numaralı, 11 Ekim 2021 basım tarihli, ...seri numaralı, 25 Kasım 2021 basım tarihli, ... seri numaralı, 25 Kasım 2021 basım tarihli,... seri numaralı çeklerin zayi nedeniyle iptalini talep etmiştir. Yargı yetkisini, Anayasanın 9. Maddesine göre Türk Milleti adına kullanan Mahkememizce, uyuşmazlık konusu hakkında, yapılan yargılama sonunda(Ay. m.141); sunulan deliller, talebe konu kambiyo senedi bilgileri, iddia ve beyanlar ile tüm dosya mündericatı incelenip hep birlikte değerlendirildiğinde; 6102 sayılı TTK'nın 757/1 maddesine göre kıymetli evrakın iptalini ancak evrak üzerinde hak sahibi olan lehtar veya yetkili hamilin isteyebileceği, keşidecinin ise senet hamilinin ortaya çıkmasından sonra ancak menfi tespit veya istirdat davası açabileceği, dava dilekçesinde iptali istenen çek yapraklarının keşidecisinin davacı olduğunun beyan edildiği, bu itibarla davacının çek hamili sıfatının bulunmadığı, çeklerin keşidecisi olduğu, keşideci sıfatı ile kıymetli evrakın iptali davası açtığı, keşideci olan davacının kıymetli evrakın iptali davasını açma ehliyeti bulunmadığı, (Yargıtay 11. HD. 'nin 02/10/2017 tarih ve 2016/2755 Esas - 2017/4927 Karar sayılı ilam) sonuç ve vicdani kanaatine varılarak aktif husumet yokluğu nedeniyle talebin reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir. " gerekçesiyle; davanın reddine, karar verilmiştir.
Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle;
Önceki beyanlarını tekrarlamış ve söz konusu çeklerin müvekkili şirket yetkilisi tarafından imzalandığını (açık çek niteliğinde olduklarını), bu nedenle söz konusu çeklerin kıymetli evrak niteliğinde olduklarını, kıymetli evrak niteliğinde ki söz konusu çeklerin kötü niyetli üçüncü kişiler tarafından doldurulup bankaya ibraz edilebileceğini, bu nedenle dava konusu çeklerin zayi nedeniyle iptallerine karar verilmesi gerektiğini, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE
Dava, 6102 sayılı 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun'un 757. maddesi uyarınca göre zayi nedeniyle çeklerin iptali talebine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama soncunda davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süreleri içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı alacak hakkının çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 651. ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Sonuç olarak ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Yukarıda bahsi geçen sebeplerle ilk derece mahkemesi kararı isabetli olduğundan, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine,
2-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin ve başvuru harçlarının Hazineye gelir kaydına;
3-Davacı tarafça istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Gerekçeli kararın, ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine dair;
HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU : HMK'nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.