Danıştay 10. Daire 2019/5323 Esas 2021/4416 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2019/5323
Karar No: 2021/4416

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLLERİ : Huk. Müş. Av. …
Huk. Müş. …
TEMYİZ EDEN MÜDAHİL
(DAVALI YANINDA) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- Kendi adına asaleten …, …'e velayeten …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMLERİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; kabule ilişkin kısmının, davalı idare ve idare yanında müdahil tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından; murisleri …'in bıçaklanması sonucu götürüldüğü İzmir / Bayındır Devlet Hastanesinde gerekli teşhis konularak uygun müdahalenin yapılmadığı, bu nedenle aşırı kan kaybına uğraması sonucu vefat ettiği iddiasıyla müteveffanın eşi … için 20.000,00 TL (miktar artırımı ile birlikte 199.045,51 TL), kızı … için 10.000,00 TL (miktar artırımı ile birlikte 25.692,81 TL), kızı … için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 234.738,32 TL maddi; … için 20.000,00 TL, … ve … için 15.000,00'er TL, annesi … için ise 10.000,00 TL olmak üzere toplam 60.000,00 TL manevi tazminatın müteveffanın ölüm tarihi olan 25/01/2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 06/03/2014 tarih ve E:2013/3358, K:2014/1508 sayılı bozma kararına uyularak, olaya ilişkin olarak Adli Tıp Kurumu 1. Adli Tıp İhtisas Kurulunca düzenlenen raporda; genel cerrahi konsültasyonunu yapan Genel Cerrahi Uzmanı Dr. … ve ortopedi konsültasyonunu yapan Ortopedi Uzmanı Op. Dr. …’nın kesici delici alet yaralanmasına bağlı oluşan büyük damar kesisi tanısını koyamaması ve/veya tanısının konulması amacıyla damar cerrahisi konsültasyonu, doppler incelenmesi önermemesi nedeniyle kusurlu oldukları, hastanenin idari ve hizmet kusuru olmadığı yönünde görüş belirtildiği, anılan rapor, dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, idarenin hizmet kusurunun bulunduğu kanaatine varıldığı, Ağır Ceza Mahkemesi ve Asliye Ceza Mahkemesi kararlarından idarenin kusuru yanında üçüncü kişinin kusurunun da bulunduğu, bu nedenle tazminat miktarının üçüncü kişinin kusuru nedeniyle %50 oranında tenkis edilmesi gerektiği sonucuna varılarak maddi tazminat isteminin kısmen kabulü ile müteveffanın eşi … için 135.431,36 TL, kızı … için 13.700,04 TL ve kızı … için 3.797,05 TL maddi; manevi tazminat isteminin kabulü ile toplam 60.000,00 TL manevi tazminatın davacılara ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından; hasta için acilen damar cerrahisi konsültasyonu, doppler incelemesini gerektirir tıbbi bir durum olmadığı, klinik ve laboratuvar bulgularına göre hastanın aktif bir kanamasının bulunmadığı; davalı idare yanında müdahil tarafından, Adli Tıp Kurulu heyetinde kalp ve damar cerrahisi uzmanının bulunmadığı, gerekli müdahalenin yapıldığı belirtilerek temyiz istemlerinin kabulü ile kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesi, 1. fıkrasında, bu Kanun'da hüküm bulunmayan hususlarda; hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sukünunu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemler, elektronik işlemler ile ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla duruşma icrasında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı; ancak, davanın ihbarının Danıştay, mahkeme veya hâkim tarafından re'sen yapılacağı kurala bağlanmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 27. maddesi, 1. fıkrasında, davanın taraflarının, müdahillerin ve yargılamanın diğer ilgililerinin, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olduğu; 61. maddesi, 1. fıkrasında, taraflardan birinin, davayı kaybettiği takdirde, üçüncü kişiye veya üçüncü kişinin kendisine rücu edeceğini düşünüyorsa, tahkikat sonuçlanıncaya kadar davayı üçüncü kişiye ihbar edebileceği; 66. maddesinde ise üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer'î müdahil olarak davada yer alabileceği hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bakılan davada; davacılar tarafından, murisleri …'in bıçaklanması sonucu götürüldüğü İzmir / Bayındır Devlet Hastanesinde gerekli teşhis konularak uygun müdahalenin yapılmadığı, bu nedenle aşırı kan kaybına uğraması sonucu vefat ettiği iddiasıyla davalı idare aleyhine açılan tam yargı davasında yapılacak yargılama sonucunda idarenin tazmin yükümlülüğünün olduğuna hükmedilmesi halinde davalı idarenin dava konusu olaya ilişkin olarak sorumluluğu olan kişi veya kişilere rücu edebileceği dikkate alındığında, davanın sonucundan bu kişilerin menfaatlerinin etkileneceği açıktır.
Bu kapsamda, davacılar yakınının genel cerrahi konsültasyonunu yapan ve Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda kusurlu olduğu belirtilen Genel Cerrahi Uzmanı Dr. … tarafından müdahale talebinde bulunulduğu ve İdare Mahkemesince bu talebin kabul edildiği, dosyanın temyizen incelenmek üzere Dairemize intikalinden sonra ise hükme esas alınan raporda müdahil … ile birlikte kusurunun bulunduğu ifade edilen ve davacılar yakınının ortopedi konsültasyonunu yapan Ortopedi Uzmanı Op. Dr. … tarafından da müdahale talebinde bulunulduğu anlaşılmaktadır.
Temyiz mercii, temyiz dilekçesini inceleme, temyiz aşamasında sunulan müdahale dilekçesini tekemmül ettirerek karar verme görev ve yetkisini haizdir. Bununla birlikte, özellikle maddi olay denetimine yönelik uyuşmazlıklarda, müdahale müessesinden beklenen fayda; müdahale talebinde bulunan kişi/kişiler aleyhine sonuç doğuracak dilekçe, savunma ve bilirkişi raporu gibi yargılama safhasında dosyaya sunulan evrakın tebliği ile bu evraka karşı beyanda bulunma hakkının sağlanması, diğer bir ifadeyle müdahilin hak arama özgürlüğü ve adil yargılanma hakkının temin edilmesi ile mümkün olup, ilgili belgeler üzerine sunulan itirazların değerlendirilmesinin de yine bu aşamada ilk derece mahkemesince yapılması gerektiğinde duraksama bulunmamaktadır.
Başka bir anlatımla, temyiz aşamasında müdahale isteminin kabulü halinde, yargılama safhasında tekemmül ve itiraz süreçleri sonuçlanan dilekçe, savunma ve bilirkişi raporu gibi yargılamanın seyrine ve sonucuna etkili evrakın müdahile tebliği ile cevap veya itiraz için gereken sürenin tanınması söz konusu olamayacağından, müdahale müessesesi amacına ulaşamayacak, müdahilin hak arama hürriyetinin ihlal edilmesi söz konusu olacaktır.
Bu durumda; hüküm kurulmadan evvel …'ya re'sen davanın ihbarı yapılmadan, savunma hakkı tanınmadan, hükme esas alınan bilirkişi raporları tebliğ edilmeden ve raporlara itiraz hakkı tanınmadan, hukuki dinlenilme hakkının kısıtlanması suretiyle davanın esası hakkında karar verilmesinde usul hükümlerine ve adil yargılanma hakkına uygunluk görülmemiş olup İdare Mahkemesince müdahale talebi kabul edilerek uyuşmazlığın esasına ilişkin iddiaların değerlendirilmesi suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin ve müdahilin temyiz istemlerinin kabulüne,
2.Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kabule ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3.Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29/09/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.