MAHKEMESİ : ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ
VEK.AV. ...

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen tazminat davasının yapılan yargılaması neticesinde davanın kısmen kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesine taraflarca yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı tarafın istinaf başvurusunun kısmen kabulüne yönelik olarak verilen kararın, davacı vekili tarafından duruşmalı, davalı vekili tarafından duruşmasız temyiz edilmekle; daha önceden belirlenen, 10/09/2020 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Av.... ile davalı vekili Av.... geldiler. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanmak üzere başka güne bırakılan dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; taraflar arasında 16/06/2014 tarihinde imzalanan hizmet sözleşmesi ile davalıyı kaptan pilot olarak istihdam ettiklerini, sözleşmenin 06/09/2014 tarihinden itibaren 3 yıl süre ile yürürlükte kalacağının hüküm altına alındığını, davalının aylık ücretinin 6.300 Euro olduğunu, ancak davalı kaptanın hiçbir gerekçe ileri sürmeksizin 15/06/2015 tarihli ve 16737 yevmiye nolu ihtarname ile sözleşmesini feshettiğini, sözleşmenin 6.3-i maddesi gereğince kalan sözleşme süresince alacağı aylık ücretler toplamı üzerinden cezai şart ödemesi gerektiğini, bu nedenle 168.000 Euro karşılığı 558.717,60 TL cezai şartın 15/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı; aylık ücretinin 6.300 Euro değil, 300 Euro olduğunu, 6000 Euro’nun aylık uçuş tazminatı olduğunu, eşinin babasının vefatı nedeniyle gerek psikolojik olarak zor bir döneme girmesi, küçük çocukları olması nedeniyle eşini yalnız bırakmak istemediğinden aile birliğini korumak adına ve Ankara"da yalnız kalan annesinin yanında olabilmek için sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini, bu nedenlerle açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece; ilgili maddede açıkça ücretten bahsedildiği, aylık maaş ibaresinin geçmediği, aksi halde sözleşmenin güçlü tarafı olan davacı şirketin istese idi burada açıkça aylık toplam maaş tutarı ibaresini sözleşmeye koyabileceği göz önüne alındığında; sözleşmenin çalışan lehine yorumlanması ve cezai şartın sözleşmede belirtilen temel ücret üzerinden hesap edilmesi gerektiği gözetilerek, bilirkişi raporunun tazminat hesabına itibar edilmemiş, cezai şartın aylık baz ücret olan 300 Euro üzerinden kararlaştırılmış olduğu kabul edilmiş, davalının sözleşmeyi feshinin haklı sebep teşkil etmediği anlaşılmakla sözleşmenin sona ereceği 06/09/2017 tarihi ve istifa ettiği 15/06/2015 tarihleri arasındaki süre yönüyle sözleşmenin anılan maddesi uyarınca 23.357,41 TL cezai şart ödemesi gerektiği kanaatine varılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm süresi içinde taraflarca istinaf edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince; taraflar arasındaki sözleşmenin feshini düzenleyen 6.3. maddesinde cezai şart bedelinin hesaplanmasının ücret üzerinden yapılacağının düzenlenmiş olmasına, mahkemece de benimsenen bilirkişi raporu gereğince sözleşmenin ücret başlıklı 2/1.maddesinde belirlenen 300 Euro ücret üzerinden cezai şartın hesaplanarak hüküm altına alınması yerinde görülerek bu husustaki istinaf taleplerinin reddine, davacı işveren tarafından davalıya Antalya 6.Noterliği"nin 24.06.2015 tarih ve 10469 yevmiye nolu ihtarnamesi ile hizmet sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesi sebebiyle 168.000 Euro cezai şart bedelinin, davacı şirket hesaplarına 7 gün içerisinde ödenmesinin ihtar edildiği, ihtarnamenin davalıya 26.06.2015 tarihinde tebliğ edildiği, ihtarnamede verilen 7 günlük süre dikkate alındığında davalının 04.07.2015 tarihinde temerrüte düştüğü anlaşılmakla, hüküm altına alınan cezai şart alacağına davalının temerrüte düştüğü 04.07.2015 tarihinden itibaren faiz işletilmesine yönelik istinaf talebinin kabulüne karar verilerek yeniden esas hakkında kurulan hüküm süresi içinde taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Uyuşmazlık, davacı lehine hükmedilecek cezai şart miktarının belirlenmesinde esas alınacak ücret miktarına ilişkindir.
Somut olayda davalının, fesih anında gerekçe belirtmemiş olması ve dava dilekçesinde ileri sürdüğü fesih nedenleri dikkate alındığında haklı bir neden olmadan iş akdini feshettiği kanaatine varılması yerinde olmuşsa da; taraflar arasında yapılan sözleşmenin 6.3. maddesi uyarınca davalının, davacıya ödemesine karar verilen cezai şart miktarının hesaplanması hatalı olmuştur. Zira söz konusu sözleşmenin 6.3. maddesinde “.... sözleşmeyi haksız olarak fesheden taraf veya sözleşmenin haklı nedenle feshine sebebiyet veren taraf, diğer tarafa sözleşmenin kalan süresi dikkate alınarak kalan her bir takvim ayı için sözleşmenin işlememiş süresine tekabül eden toplam ücret tutarını cezai şart olarak ödemek zorundadır...”. hükmü yer almaktadır. Bu durumda öncelikle cezai şarta esas alınacak davalı ücretinin belirlenmesi için sözleşmenin 2.1. maddesinde yer alan “İşveren, ücretliye 1. maddede belirlenen hizmetlerinin karşılığını oluşturmak üzere 300-(üçyüz)-Euro net baz ücret ile 6.000-(altıbin)-Euro net uçuş tazminatından oluşacak aylık bir maaş ödeyecektir. (Baz ücret ve uçuş tazminatı birlikte “aylık maaş”) Aylık maaş her çalışılan ayın sonunda ve Türk Lirası olarak ödenecektir.” hükmü değerlendirilmelidir. Bu maddeye göre davalının aylık ücreti 6.300 Euro’dur. Bu husus dosyaya sunulan bordrolardan da anlaşılmaktadır. Davalıya her ay, toplam uçuş saati 85 saat olmasa da,
asgari 6.300 Euro ücret ödenmiştir. Eğer 6.000 Euro’luk ödeme davacının aylık aldığı ücretine dahil olmasaydı sözleşmenin 2.2. maddesinde yer alan “aylık maaşa ilave olarak, ücretli tarafından çalışılan ilgili ay içinde fiilen kokpit görevi yapılan uçuşların ayda 85 (seksen beş) saati aşması halinde bu süreyi aşan her saat için ücretliye 46 (kırkaltı) Euro ek ödeme yapılacağı...” hükmü gereğince 85 saatin altında uçuş yaptığı aylarda daha az tazminat ödenmesi gerekirdi. İncelenen bordrolardan bazı aylar 85 saatin çok altında uçuş yaptığı da anlaşılmaktadır. Fakat davalıya her ay net 6.300 Euro ödeme yapılmıştır. 85 saati aşan aylarda da ek ödeme almıştır. Davalının ücreti 300 Euro olsaydı, bu durumda uçuş tazminatı olarak aldığı 6.000 Euro’nun her ay yaptığı toplam uçuş saatine göre değişiklik göstermesi gerekirdi. Tüm bu nedenlerle 6.300 Euro ücret üzerinden cezai şart miktarı belirlenmelidir.
Bunun yanında TBK’nın 182/1. maddesinde; "Taraflar, cezanın miktarını serbestçe belirleyebilirler." denilmekte ise de bu serbestlik sınırsız değildir. Maddenin son fıkrasında yer alan; "Hakim, aşırı gördüğü ceza koşulunu kendiliğinden indirir." hükmü gereğince, hakim taraflarca kararlaştırılan cezai şart miktarının fahiş olup olmadığını re"sen incelemek, fahiş ise ceza miktarını tenkis etmekle (indirmekle) görevlidir. Ticari olmayan işlemlerde bu kuraldan dolayı borçlu ileri sürmese bile, hakim cezai şarttan indirim yapılıp yapılmayacağını kendiliğinden saptamalıdır. O halde mahkemece; 6.300 Euro ücret üzerinden cezai şart miktarı hesaplanmalı ve hakimin cezai şart bedelinden indirim yapması da gerektiği gözetilerek alacak miktarı belirlenip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve yazılı gerekçe ile davanın reddi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle tarafların ikinci bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK"nın 371. maddesi uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının taraflar lehine BOZULMASINA, 2.540 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin yekdiğerinden alınıp diğerine verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 17/09/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.