Danıştay 6. Daire 2019/21497 Esas 2021/10344 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/21497
Karar No : 2021/10344

DAVACI : ... Çay Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ... , Av. ...
DAVALI : ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU : Rize İli, Güneysu İlçesi, ... Mahallesinde bulunan taşınmazların, yapımı planlanan millet bahçesi projesinin uygulamaya geçirilmesi amacıyla Güneysu Belediye Başkanlığı tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesi uyarınca acele kamulaştırılmasına ilişkin 07/11/2019 tarih ve 30941 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 06/11/2019 tarih ve 1752 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz yönünden iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI: Söz konusu bölgede yeşil alana ihtiyaç bulunmadığı, taşınmazın üzerinde üretime devam eden çay fabrikası bulunduğundan millet bahçesi projesi için yer seçiminin uygun olmadığı, söz konusu projenin yapılması durumunda ise alternatif mevcut boş alanların seçiminin kamu yararına daha uygun olacağı, acele kamulaştırma kararının alınabilmesi için gerekli olan acelelik halinin ve olağanüstü koşulların somut olayda gerçekleşmediği, anlaşma usulünün denemediği, mülkiyet hakkının ihlal edildiği ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI : Davacıya ait çay fabrikasının ilçe merkezinin ortasında konut alanlarının içinde kalmasından dolayı çevre sağlığı açısından problem oluşturduğu, söz konusu alanda sağlıksız yapılaşmalar bulunduğu, bu yapıların kent estetiği ve çevre düzeni yönünden kirlilik oluşturduğu, bu sebeple acelelik koşulunun gerçekleştiği belirtilerek dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI ...'IN DÜŞÜNCESİ : Dava, Rize İli, Güneysu İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda yapımı planlanan millet bahçesi projesinin uygulamaya geçirilmesi amacıyla anılan taşınmazın Güneysu Belediye Başkanlığı tarafından 2942 sayılı Kanunun 27.maddesine istinaden acele kamulaştırılmasına ilişkin 07.11.2019 tarih ve 30941 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 06.11.2019 tarih ve 1752 sayılı Cumhurbaşkanı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun "Acele kamulaştırma" başlıklı 27. maddesinde, 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun uygulanmasında yurt savunması ihtiyacına veya aceleliğine Cumhurbaşkanınca karar alınacak hallerde veya özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda gerekli olan taşınmaz malların kamulaştırılmasında kıymet takdiri dışındaki işlemler sonradan tamamlanmak üzere ilgili idarenin istemi ile mahkemece yedi gün içinde o taşınmaz malın 10 uncu madde esasları dairesinde ve 15 inci madde uyarınca seçilecek bilirkişilerce tespit edilecek değeri, idare tarafından mal sahibi adına 10 uncu maddeye göre yapılacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatırılarak o taşınmaz mala el konulabileceği, hükmüne yer verilmiştir.
Anayasanın 13. ve 35. madde hükümleri uyarınca mülkiyet hakkının kamu yararı amacıyla Anayasaya uygun olarak yasayla sınırlandırılması mümkündür. Ancak buna ilişkin düzenlemeler öncelikle kamu yararına dayanmalıdır. Buna göre, bir taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkının kamulaştırma yolu ile kaldırılması (mülkiyetin el değiştirmesi) kamu yararının karşılanması zorunluluğunun özel mülkiyet hakkının korunmasından üstün tutulması şartına bağlıdır. Bu çerçevede, 2942 sayılı Yasanın 27. maddesi incelendiğinde, kamulaştırma işlemlerinde öngörülen yöntemlerin bir kısmının uygulanmayarak taşınmaza acele el konulabilmesi yolu istisnai olarak başvurulabilecek bir yöntem olarak düzenlendiğinden, madde hükmü ile üç durumda acele kamulaştırma yolu ile taşınmaza el konulmasına olanak tanınmıştır. Bu koşullardan ikisi Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun uygulanmasında yurt savunması ihtiyacına veya özel kanunlarda öngörülen olağanüstü durumlarda gerekli olması halleri şeklinde açıkça sayılmak suretiyle üstün kamu yararının ve kamu düzeninin korunmasının gerçekleştirilmesi amacıyla acele kamulaştırma yoluna gidilebileceği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı yazısı ve Cumhurbaşkanlığı tarafından kamuoyunun bilgisine sunulan "100 günlük icraat programları" çerçevesinde çalışmalarına başlanılmış olan millet bahçelerinin 81 ilde yaygınlaştırılması kapsamında, Rize İli, Güneysu İlçesi, ... Mahallesi sınırları içerisindeki bazı taşınmazların dahil olduğu alanda, yöre halkını doğa ile buluşturma, rekreaktif gereksinimlerini karşılama, kentsel yaşam kalitesinin arttırılması, afet anında kentin toplanma alanları olarak da kullanılabilecek kentin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere eğlence, dinlenme, piknik ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla millet bahçesi yapımı için Güneysu Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapıldığı, davacıya ait taşınmazın ticaret alanından rekreasyon alanı (millet bahçesi) fonksiyonuna ayrıldığı, bu karara istinaden yapımı planlanan millet bahçesi projesinin uygulamaya geçirilmesi amacıyla uyuşmazlığa konu taşınmazın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesine göre acele kamulaştırılması için 07.11.2019 tarih ve 30941 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 06.11.2019 tarih ve 1752 sayılı Cumhurbaşkanı kararının alındığı, millet bahçesi projesi kapsamında bulunan toplam 33.750,00 m2 büyüklüğünde 35 adet taşınmazın acele kamulaştırılmasına karar verildiği, davacıya ait taşınmazın üzerinde kuru çay imalat fabrikasının bulunduğu anlaşılmaktadır.
İncelenen davada, yukarıda anılan Anayasa ve Yasa kuralları uyarınca uyuşmazlık konusu taşınmazı kapsayan alanda millet bahçesi projesinin uygulamaya geçirilmesi amacının tek başına acele kamulaştırma yapılmasına gerekçe teşkil edemeyeceği, davalı idare tarafından acele kamulaştırma için gösterilen olağanüstü sebeplerin ve acelelik hali gerekçesinin 2942 sayılı Yasanın 27. Maddesi kapsamında olmadığı, 2942 sayılı Yasanın 27. maddesi uyarınca acele kamulaştırma yapılabilmesi için acele kamulaştırmanın koşullarının gerçekleşmiş olduğunun açıkça ortaya konulmasının gerekmesine karşın, bu koşula uyulmaksızın tesis edilen dava konusu kararda, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesinde öngörülen acele kamulaştırma prosedürünün uygulanması için gerekli olan olağanüstü durumların ve bu yönteme başvurulması ile amaçlanan kamu yararının somut olarak ortaya konulmadığından hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Cumhurbaşkanı kararının uyuşmazlığa konu taşınmaza ilişkin olarak iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 29/09/2021 tarihinde, davacı vekili Av. ..., davalı vekili Av. ...'nin geldiği, Danıştay Savcısının hazı r olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı yazısı ve Cumhurbaşkanlığı tarafından kamuoyunun bilgisine sunulan "100 günlük icraat programları" çerçevesinde çalışmalarına başlanılmış olan millet bahçelerinin 81 ilde yaygınlaştırılması kapsamında, Rize İli, Güneysu İlçesi, ... Mahallesi sınırları içerisindeki bazı taşınmazların dahil olduğu alanda, yöre halkını doğa ile buluşturma, rekreaktif gereksinimlerini karşılama, kentsel yaşam kalitesinin arttırılması, afet anında kentin toplanma alanları olarak da kullanılabilecek kentin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere eğlence, dinlenme, piknik ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla millet bahçesi yapımı için Güneysu Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmış, davacıya ait taşınmaz ticaret alanından rekreasyon alanı (millet bahçesi) fonksiyonuna ayrılmıştır.
Güneysu Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile; yapımı planlanan millet bahçesi projesinin yapılacağı alanda bulunan taşınmazların acele kamulaştırılması yapılması için gerekli müracaatların yapılması kararı alınmıştır.
Dava konusu 06/11/2019 tarih ve 1752 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, Rize İli, Güneysu İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, yapımı planlanan millet bahçesi projesinin uygulamaya geçirilmesi amacıyla Güneysu Belediye Başkanlığı tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesi uyarınca acele kamulaştırılmasına karar verilmiştir.
Bakılan dava, dava konusu acele kamulaştırma kararının davacıya ait taşınmaz yönünden iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 35. maddesinde: "Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz." hükmü yer almaktadır.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Ek 1 Nolu Protokolünün "Mülkiyetin korunması" başlıklı 1. maddesinde: "Her gerçek ve tüzel kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini isteme hakkı vardır. Herhangi bir kimse, ancak kamu yararı sebebiyle ve yasada öngörülen koşullara ve uluslararası hukukun genel ilkelerine uygun olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılabilir. Yukarıdaki hükümler, devletlerin, mülkiyetin kamu yararına uygun olarak kullanılmasını düzenlemek veya vergilerin ya da başka katkıların veya para cezalarının ödenmesini sağlamak için gerekli gördükleri yasaları uygulama konusunda sahip oldukları hakka halel getirmez." hükmüne yer verilmiştir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesinde ise; 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun uygulanmasında yurt savunması ihtiyacına veya aceleliğine Cumhurbaşkanınca karar alınacak hallerde veya özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda gerekli olan taşınmaz malların kamulaştırılmasında kıymet takdiri dışındaki işlemler sonradan tamamlanmak üzere ilgili idarenin istemi ile mahkemece yedi gün içinde o taşınmaz malın 10. madde esasları dairesinde ve 15. madde uyarınca seçilecek bilirkişilerce tespit edilecek değeri, idare tarafından mal sahibi adına 10. maddeye göre yapılacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatırılarak o taşınmaz mala el konulabileceği, bu Kanunun 3. maddesinin 2. fıkrasında belirtilen hallerde yapılacak kamulaştırmalarda yatırılacak miktar, ödenecek ilk taksit bedeli olduğu düzenlemesine yer verilmiştir.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının "Yeşil alanlar" başlıklı (vvvv) bendinin 4 sayılı alt bendinde, "Millet bahçeleri: Halkı doğa ile buluşturan, rekreaktif gereksinimleri karşılayan, afet anında kentin toplanma alanları olarak da kullanılabilecek, yer seçimi, alan büyüklüğü, fonksiyonları ve tasarımı gibi hususların Bakanlıkça hazırlanarak yürürlüğe konulacak Millet Bahçeleri Rehberinde belirlendiği büyük yeşil alanları ifade eder." olarak düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Özel mülkiyet hakkının korunması gereken temel insan hakları arasında öngörüldüğü, anayasa ve uluslararası sözleşmelerde mülkiyet hakkını korumaya yönelik düzenlemelere yer verildiği, bu düzenlemelerde mülkiyet hakkına müdahalelerin olabileceğinin öngörüldüğü, ancak bu müdahalelerde kamu yararı gerekçesi, kanuni düzenleme gereği ve ölçülülük yada orantılılık gibi uluslararası hukukun genel ilkelerinin varlığının dikkate alınması gerektiği, aksi durumda müdahalenin mülkiyet hakkı ihlaline neden olacağı kabul edilmiştir. Nitekim Anayasa Mahkemesi kararları ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarıyla da bu hususların açık bir şekilde ortaya konulduğu görülmektedir.
Anayasa’nın 35. maddesinin ikinci fıkrasında mülkiyet hakkının ancak kamu yararı amacıyla kanunla sınırlanabileceği belirtilmek suretiyle mülkiyet hakkına yönelik müdahalelerin Kanunda öngörülmesi gereği ifade edilmiştir Acele kamulaştırma usulü idareye kamulaştırma işlemlerinin neticelenmesini beklemeden kamulaştırılan taşınmaza el koyma imkânı tanıyan olağanüstü bir kamulaştırma usulüdür. Acele kamulaştırmada, kıymet takdiri dışındaki işlemler sonradan tamamlanmak üzere ilgili idarenin istemi ile Mahkemece yedi gün içinde o taşınmaz malın kanunda belirtilen usule göre bilirkişilerce tespit edilecek değeri idare tarafından mal sahibi adına bankaya yatırılarak o taşınmaz mala el konulabilir. Acele kamulaştırma usulü, olağan kamulaştırmada malik lehine getirilen usule ilişkin güvenceleri bertaraf etmemekte; yalnızca bu usullerin işletilmesinden önce idareye, kamulaştırılacak taşınmaza el koyma imkânı tanımaktadır. Taşınmaza el konulduktan sonra idare tarafından öncelikle satın alma yolunun işletilmesi, bunun mümkün olamaması durumunda ise Asliye Hukuk Mahkemesinde bedel tespiti ve tescil davası açılması gerekmektedir. Kamulaştırılmasına karar verilen taşınmaza acele olarak ihtiyaç duyulması halinde, 2942 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca kamulaştırma acele usulle yapılmaktadır.
Bu çerçevede, 2942 sayılı Kanunun 27. maddesi incelendiğinde, kamulaştırma işlemlerinde öngörülen yöntemlerin bir kısmının uygulanmayarak taşınmaza acele el konulabilmesi yolu istisnai olarak başvurulabilecek bir yöntem olarak düzenlendiğinden, madde hükmü ile acele kamulaştırmada olağan kamulaştırmaya oranla özel koşulların varlığı aranmış ve üç durumda acele kamulaştırma yolu ile taşınmaza el konulmasına olanak tanınmıştır. Anılan hüküm uyarınca taşınmazların bir an önce kullanılmasına ihtiyaç duyulan, kamu düzenine ilişkin olarak acelilik halinin bulunduğu durumlarda Cumhurbaşkanınca, taşınmazların acele kamulaştırılmasına karar verilebilmektedir.
Acele kamulaştırma istisnai bir yöntem olduğundan, olağan kamulaştırma gerekçeleri dışında aceleliğin varlığına dair şartlarının ortaya konulması gerekmektedir.
Acelelik koşulunun kamu düzenine ilişkin olması gerektiği ve kamu yararının ise, olağan kamulaştırma usulü ile sağlanması amaçlanan kamu yararından farklı olarak, acele kamulaştırma yapılmasını gerektiren, aceleliği zorunlu kılan bir yarar olduğu açıktır.
Uyuşmazlıkta; davaya konu taşınmazın acele kamulaştırılmasına yönelik şartların oluşup oluşmadığı, yani acelelik durumunun bulunup bulunmadığı yönünden bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Dava konusu Cumhurbaşkanı Kararı ile, yapımı planlanan millet bahçesi projesi kapsamında bulunan toplam 33.750,00 m² büyüklüğünde 35 adet taşınmazın acele kamulaştırılmasına karar verilmiş olup, davacıya ait taşınmazın üzerinde kuru çay imalat fabrikasının bulunduğu görülmektedir. Söz konusu alanın fiziksel koşullar yönünden sağlıksız yapılaşma alanı niteliğinde bulunduğu, alandaki yapı varlığının genellikle üçüncü sınıf yapı ve hatta basit inşaat grubundan oluştuğundan yapı kalitesinin çok düşük ve sorunlu olduğu, davacı şirkete ait çay fabrikasının ilçe merkezinin ortasında konut alanlarının içinde kalmasından dolayı çevre sağlığı açısından problemleri barındırdığı, söz konusu alanda bulunan basit inşaat tarzındaki tek katlı yapıların kent estetiği ve çevre düzeni yönünden kirlilik oluşturduğu, bahse konu alanın önemli bir kısmında mülkiyet sorunları nedeniyle düzenli yapılaşmanın gerçekleşmediği ve metruk bir alan görünümü taşıdığı, öncelikle normal kamulaştırma usulü uygulandığı takdirde bütüncül bir biçimde karşılanması gereken bir kamu hizmetinin gerçekleştirilmesinin mümkün olamayacağı, yöre halkını doğa ile buluşturma, rekreaktif gereksinimlerini karşılama, millet bahçesi projesinin kentsel yaşam kalitesinin arttırılması, afet anında kentin toplanma alanları olarak da kullanılabilecek kentin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere eğlence, dinlenme, piknik alanı ihtiyaçlarının birarada karşılanabilmesi amacını taşıdığı da dikkate alındığında, millet bahçesi projesinin yapılmasında kamu yararı bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, Dairemizin 16/12/2019 tarih ve E:2019/21497 sayılı ile 06/05/2020 tarih ve E:2019/21497 sayılı ara kararları ile taraflara ve ilgili idarelere; acele kamulaştırılmasına karar verilen söz konusu taşınmazlardan her biri için acelelik durumuna gerekçe teşkil edecek herhangi bir somut nitelikte tespit yapılıp yapılmadığı, dava konusu acele kamulaştırma kararının dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine ve millet bahçesi projesine karşı dava açılıp açılmadığı, 2942 sayılı Kanunun 8. maddesinde öngörülen satın alma usulünün uygulanıp uygulanmadığı, bahse konu alanda kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ile riskli alan ilanları yapılıp yapılmadığı, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. ve 27. maddeleri kapsamında mezkur taşınmaza acele el konulmasına ve kamulaştırılmasına yönelik olarak Asliye Hukuk Mahkemesinde acele el koyma ve bedel tespit-tescil davaları açılıp açılmadığı, sorularak konuya ilişkin bilgi ve belgelerin istenilmesine karar verilmiştir.
Bu ara kararına taraflarca verilen yanıtta; dava konusu acele kamulaştırma kararının dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istemiyle Güneysu Belediye Başkanlığına karşı ... İdare Mahkemesinin E: ... sayılı dosyasında dava açıldığı, 1/5000 ölçekli nazım imar planında da anılan taşınmazın rekreasyon alanında (millet bahçesi) kaldığı, anılan imar planına karşı dava açılmadığı, söz konusu alanda kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ile riskli alanı ilanı yapılmadığı, millet bahçesi projesine ilişkin TOKİ ile Güneysu Belediye Başkanlığı arasında 06.03.2020 tarihli protokol imzalandığı, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... tarih ve E: ... D.İş, K: ... sayılı kararıyla söz konusu taşınmaza acele el konulmasına karar verildiği belirtilmiştir.
Diğer taraftan; Rize İli, Güneysu İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alana ilişkin Güneysu Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği ile bu alanda millet bahçesi projesinin uygulamaya geçirilmesi amacıyla acele kamulaştırma kararı alınabilmesi için başvuru yapılması kararı alınmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Güneysu Belediye Meclisi kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle davacı tarafından açılan davada; ... İdare Mahkemesinin ... tarihli ve E: ... sayılı kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiş ve anılan karara itiraz edilmesi üzerine, ... Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin ... tarih ve Y.D. İtiraz No: ... sayılı kararıyla itirazın reddine karar verilmiştir.
Bu durumda; proje alanının afet anında kentin toplanma alanı olarak kullanılmasının amaçlandığı, olağan kamulaştırma usulü uygulandığı takdirde sürecin uzayacağı, olası afet durumunda mevcut durumun risk oluşturacağı, bölge bütünlüğünde işlem tesisinin zorunlu olduğu, bahse konu alanda ikamet eden vatandaşlar için yapılmak istenen millet bahçesi projesinde yukarıda ayrıntılı olarak belirtilen gerekçeyle kamu yararının varlığı da açık olup, projenin bütünselliği kapsamında davaya konu projenin bir an önce tamamlanmasında acelelik halinin bulunduğu sonucuna varıldığından, taşınmaza el konulmasına imkan veren dava konusu Cumhurbaşkanı Kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı davalar için belirlenen ... -TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Varsa posta avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-(g) maddesi uyarınca, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 29/09/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :

Dava, Rize İli, Güneysu İlçesi, ... Mahallesinde bulunan taşınmazların, yapımı planlanan millet bahçesi projesinin uygulamaya geçirilmesi amacıyla Güneysu Belediye Başkanlığı tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesi uyarınca acele kamulaştırılmasına ilişkin 07/11/2019 tarih ve 30941 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 06/11/2019 tarih ve 1752 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz yönünden iptali istemiyle açılmıştır.
2942 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca, acele kamulaştırma usulünün istisnai durumlarda uygulanacak bir yöntem olduğu, olağan kamulaştırma gerekçeleri dışında bu yöntemin uygulanması halinde uygulanma gerekçesinin, olağanüstü durumların, bu yönteme başvurulması ile amaçlanan kamu yararının, kamu düzeninin korunmasını gerektiren hallerin somut olarak ortaya konulması suretiyle acele kamulaştırma işlemlerinin yürütülmesi gerekmektedir.
Buna göre, olayda ilgili idarece öncelikle taşınmaz malikleri ile anlaşma yoluna gidilmesi, anlaşmanın gerçekleşememesi halinde de yine ilk önce olağan kamulaştırma yolunun tercih edilmesi; ancak, 2942 sayılı Kanun'un 27. maddesinde yer alan acelelik halinin bulunduğunun saptanması halinde anılan madde uyarınca acele kamulaştırılması zorunlu bulunan taşınmazlara yönelik olarak gerekli tespitler yapılıp sebepleri de belirtilmek suretiyle başvuruda bulunulması ve bunun sonucunda da başvuruda bulunulan taşınmazlara yönelik inceleme yapılarak koşulların gerçekleşmesi halinde, 2942 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca aceleliğine karar verilmiş olan taşınmazlara yönelik olarak acele kamulaştırma işlemlerinin yürütülmesi gerekmektedir.
Millet bahçesi projesi yapılmasının ve alanın mülkiyet durumunun karmaşıklığının olağan kamulaştırma halinde gecikmeye sebebiyet verebilecek olması hususlarının, tek başına acele kamulaştırma yapılmasına gerekçe teşkil etmeyeceği; dolayısıyla 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 27. maddesinde öngörülen acele kamulaştırma prosedürünün uygulanabilmesi için gerekli olan olağanüstü durumların ve bu yönteme başvurulması ile amaçlanan kamu yararının somut olarak ortaya konulamadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; acele kamulaştırma yapılmasını gerektirecek acelelik halinin bulunmaması karşısında, dava konusu taşınmazın acele kamulaştırılması yolunda tesis edilen Cumhurbaşkanı Kararının davaya konu parsele ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığından dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle aksi yöndeki Dairemizin çoğunluk kararına katılmıyorum