MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
BİRLEŞEN DOSYADA DAVACI: Sağlık Bakanlığı vekili avukat ...
BİRLEŞEN DOSYADA DAVALILARI: 1-...Tıbbi Ürünleri Paz. Tic. Ltd. Şti., 2-..., 3-..., 4-..., 5-...


Taraflar arasındaki menfi tespit-alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı ile davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R

Davacı, yurt dışında ithal ettiği tıbbi malzemeleri davalı kuruma sattığını, bu- kapsamda davalıya 10.12.1999, 1.3.2000 ve 16.8.2001 tarihli taahhütnameler verdiğini, 1.3.2000 tarihli taahhütname gereğince de diğer davalı bankaya ait 28.740.80 TL meblağlı bir teminat mektubu verdiğini, sattığı malın bedellerini aldığını, daha sonra davalı kurumun 1.3.2000 tarihli taahhütname hükümlerine aykırı davranılıp, daha düşük bedellerle başkalarına tıbbi malzeme satıldığından bahisle fazla ödediğini iddia ettiği 5.635.783.USD ni geri istediğini, ayrıca davalının bir kısım fatura bedellerini de ödemediğini ileri sürerek geri istenen 5.635.783 USD den dolayı borçlu olmadığının tespitine, teminat senedinin iptaline ve iadesine ödenmeyen fatura bedellerinden dolayıda şimdilik 10.000,00 TL"nin tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılardan Demirbank AŞ (TMSF) savunmada bulunmamış; diğer davalı ... davanın reddini dilemiş; bu dava dosyası ile birleşen üç ayrı davasında da fiyat farkı alacağı nedeniyle fazladan ödenen ve dava dilekçesinde miktarları belirtilen paraların tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, bilirkişi raporu esas alınarak asıl davanın kabulüne, birleşen davaların reddine karar verilmiş; hüküm, davalılar ve birleşen davaların davacısı tarafından temyiz edilmiştir. Mahkemece, bozmaya uyularak davanın kısmen kabulü ile,davalı ..."ne karşı açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... aleyhine açılan davada teminat mektubu ile ilgili talebin kabulü ile demirbank ... şubesi tarafından düzenlenen 02/03/2000 tarihli 28.740,80 TL bedelli teminat mektubunun davalı tarafından davacıya iadesine, davacının alacak talebinin kısmen kabulü ile 10.000,00 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlardaki reeskont faiziyle birlikte davalı ... Bakanlığından tahsil edilerek davacıya ödenmesine,birleşen 2007/656 esas sayılı davasının kısmen kabulü ile, 835.270,11 TL"nin birleşen dava tarihi olan 15/08/2007 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlardaki reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, birleşen ... 10.ATM"nin 2004/199 esas sayılı, birleşen ... 9.ATM"nin 2005/158 esas sayılı ve birleşen ... 6.ATM"nin 2005/149 esas sayılı davalarının reddine karar verilmiş; hüküm,taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Bir mahkeme hükmünde, tarafların iddia ve savunmalarının özetinin, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususların, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delillerin, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesinin, sabit görülen vakıalarla, bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebeplerin birer birer, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde hükümde gösterilmesi gereklidir. Bu kısım, hükmün gerekçe bölümüdür. Gerekçe, hakimin tespit etmiş olduğu maddi vakıalar ile hüküm fıkrası arasında bir köprü görevi yapar. Gerekçe bölümünde hükmün dayandığı hukuki esaslar açıklanır. Hakim, tarafların kendisine sundukları maddi vakıaların hukuki niteliğini (hukuk sebepleri) kendiliğinden (re’sen) araştırıp bularak hükmünü dayandırdığı hukuk kurallarını ve bunun nedenlerini gerekçede açıklar.
Hakim, gerekçe sayesinde verdiği hükmün doğru olup olmadığını, yani kendini denetler. Üst mahkemede, bir hükmün hukuka uygun olup olmadığını, ancak gerekçe sayesinde denetleyebilir. Taraflar da ancak gerekçe sayesinde haklı olup olmadıklarını daha iyi anlayabilirler. Bir hüküm, ne kadar haklı olursa olsun, gerekçesiz ise tarafları doyurmaz (Kuru, Baki/ Arslan, Ramazan/ Yılmaz, Ejder; Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı 6100 sayılı HMK’na Göre Yeniden Yazılmış, 22 Baskı, ... 2011, s.472).
Anayasa’nın 141. maddesi gereğince bütün mahkemelerin her türlü kararlarının gerekçeli olması gereklidir. Gerekçenin önemi Anayasal olarak hükme bağlanmakla gösterilmiş olup gerekçe ve hüküm birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. Yine HMK.nun 27.maddesinin 2. bendi c bölümünde de, hukuki dinlenilme hakkının “Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini” içerdiği açıklanarak bu husus vurgulanmıştır. Nitekim, 07.06.1976 gün ve 3/4-3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının gerekçesinde yer alan “Gerekçenin ilgili bilgi ve belgelerin isabetle takdir edildiğini gösterir biçimde geçerli ve yasal olması aranmalıdır. Gerekçenin bu niteliği yasa koyucunun amacına uygun olduğu gibi, kararı aydınlatmak, keyfiliği önlemek ve tarafları tatmin etmek niteliği de tartışma götürmez bir gerçektir.” şeklindeki açıklama ile de aynı ilkeye, vurgu yapılmıştır.
Somut uyuşmazlıkta, mahkemece davacının asıl ve birleşen davada ki alacak isteminin kabulüne karar verilmiş ise de mahkeme kararında alacak isteminin hangi nedenler ile kabul edildiği hususunda her hangi bir açıklama ve gerekçe bulunmadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece, Yasanın aradığı anlamda ve denetime uygun gerekçeli bir kararın mevcut olmaması nedeniyle, mahkemece verilen karar usul ve yasaya uygun olmayıp bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre tarafların sair temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan 27,70 TL harcın istek halinde davacıya iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/06/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.