Danıştay 9. Daire 2018/4430 Esas 2021/4251 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2018/4430
Karar No : 2021/4251


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Başkanlığı-...
(... Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacının 6736 Kanun kapsamında yaptığı başvuru neticesinde vergi aslının tamamının tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesi ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; davacı hakkında yapılan muhtelif dönemlere ilişkin üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatlarına karşı açılan davalara ilişkin olarak verilen kısmen kabul, kısmen ret kararlarının temyizi aşamasında Danıştay 9. Dairesi tarafından 17/12/2015 ve 28/01/2016 tarihli yürütmenin durdurulması kararları verildiği, davacı tarafından 21/11/2016 tarihinde dava konusu alacaklara ilişkin olarak 6736 Kanun kapsamında yapılandırma talebinde bulunulduğu, davalı idare tarafından anılan Yasa'nın 3. maddesinin (2/b) bendi uyarınca yapılandırma talebi kabul edilerek tahakkukların düzenlendiği, davacı tarafından yasa hükümlerinin hatalı uygulandığından bahisle 08/12/2016 tarihli dilekçe ile tahakkuklara karşı ihtirazi kayıt konularak dava açıldığı, ilk derece mahkemelerinin kararlarına karşı yürütmenin durdurulmasının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 52. maddesinde düzenlenmiş olup niteliği gereği temyiz veya istinaf incelemesini sona erdirmeyen ara karar niteliğinde olduğu, ilk derece mahkemesinin ret kararına karşı yürütmenin durdurulması isteminin kabul edilmesi ile gerçekleştirilecek işlemler durdurulmuş olsa da kanun yolu incelemesi ancak bozma, onama veya kısmen onama kısmen bozma kararı ile sona ermekte ve ilk derece mahkemesinin hukuki varlığı ancak bozma kararı ile son bulmakta olup 6736 sayılı Yasa'nın sonuç bağladığı kararlar da, uyuşmazlığın bulunduğu yargılama aşamasına son veren nihai nitelikteki kararlar olup bunlar sayma yoluyla gösterildiğinden, davacının yapılandırma başvuru tarihi itibariyle temyiz başvurusu hakkında esasa ilişkin karar verilmediği görüldüğünden, davalı idare tarafından ilk derece mahkemesi kararlarının dikkate alınması suretiyle uygulanan dava konusu işlemde yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: 6736 sayılı Kanunun 3. maddesinde kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacakların yapılandırılmasına ilişkin usul açıklanmış, buna göre tahakkukların hesaplanmasında, yapılandırmaya konu alacağa karşı dava açma süresinin geçmemiş olması veya açılan davanın ilk derece yargı merciinde dava açılmış olması; kanun yollarına başvurulmuş veya süresi geçmemiş olması şartıyla uyuşmazlık hakkında verilen son kararın terkin yönünde olması; kanun yollarına başvurulmuş veya süresi geçmemiş olması şartıyla uyuşmazlık hakkında verilen son kararın tasdik veya tadilen tasdike ilişkin olması durumlarına göre üç farklı hesaplama yöntemi gösterilerek uyuşmazlık hakkında verilen en son kararın bozma veya kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde de uygulanacak yöntem, anılan yöntemlere atıf suretiyle gösterilmiştir. Yapılandırmaya konu alacaklar hakkında verilen kısmen kabul kısmen ret kararlarına ilişkin tarafların karşılıklı temyizi üzerine Danıştay 9. Dairesi tarafından davanın redde ilişkin kısmı hakkında 17/12/2015 ve 28/01/2016 tarihli yürütmenin durdurulması kararları verildiği, davacının yapılandırma başvurusu tarihi itibariyle henüz temyiz başvurusu hakkında esasa ilişkin karar verilmediği, ancak daha sonra ki süreçte ise davacının 6736 sayılı Kanundan yararlanmak istediği ve davadan vazgeçmeleri nedeniyle Danıştay 9. Dairesince 21/12/2016 günlü kararlar ile karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği görülmektedir. Her ne kadar davacının yapılandırma talebinde davalı idarece ilk derece mahkemesinin verdiği kararlar dikkate alınmış ise de, mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısmı hakkında Danıştay 9 Dairesi'nce verilen yürütmenin durdurulmasına yönelik kararının yapılandırmada esas alınarak tahakkuk işleminin yapılması gerekirken, aksi yönde tesis edilen tahakkuk işleminde hukuka uygunluk; aksi yöndeki Mahkeme kararında da hukuki isabet bulunmadığından istinaf başvurusunun kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu tahakkuk işleminin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı hakkında yapılan tarhiyatların iptaline ilişkin olarak ... Vergi Mahkemesi tarafından verilen kısmen kabul kısmen ret kararına karşı davacı tarafından yapılan temyiz başvurusunda, Danıştay 9. Dairesi tarafından kararın ret kısmına ilişkin olarak yürütmenin durdurulmasına karar verildiği, henüz temyiz başvurusunun esası hakkında karar verilmeden davacının 6736 sayılı Kanun kapsamında borçlarını yapılandırmak üzere başvuruda bulunduğu, Kanun gereği yargı yoluna gidilmiş vergi borçlarının yapılandırmasının ilk derece mahkemesi kararları ile üst derece yargı mercilerince verilen bozma ve onama kararları dikkate alınarak gerçekleştirildiği, yürütmenin durdurulması kararının esas alınacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığından ilk derece mahkemesi kararı esas alınarak yapılandırma işlemi yapıldığı iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Davacının 6736 Kanun kapsamında yaptığı başvuru neticesinde vergi aslının tamamının tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırmasına İlişkin Kanun'un kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasında; "Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda; vergilerin/gümrük vergilerinin %50’si ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla vergilerin/gümrük vergilerinin %50’si, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar hakkında da bu fıkra hükmü uygulanır." hükmüne, 2. fıkrasında ise; bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ilgisine göre itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda, bu maddeye göre ödenecek alacak asıllarının tespitinde, bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla tarhiyatın/tahakkukun bulunduğu en son safhadaki tutar esas alınır. Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce verilmiş en son kararın;
a)Terkine ilişkin karar olması hâlinde, ilk tarhiyata/tahakkuka esas alınan vergilerin/gümrük vergilerinin %20’si ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla vergilerin/gümrük vergilerinin kalan %80’inin, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının,
b)Tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması hâlinde, tasdik edilen vergilerin/gümrük vergilerinin tamamı, terkin edilen vergilerin/gümrük vergilerinin %20’si ile bu tutarlara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla terkin edilen vergilerin/gümrük vergilerinin kalan %80’i, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının,
tahsilinden vazgeçilir. Ancak, verilen en son kararın bozma kararı olması hâlinde birinci fıkra hükmü, kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde ise onanan kısım için bu fıkranın (b) bendi, bozulan kısım için birinci fıkra hükmü uygulanır." düzenlemesi yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı hakkında yapılan muhtelif dönemlere ilişkin üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatlarına karşı açılan davalara ilişkin olarak verilen kısmen kabul, kısmen ret kararlarının temyizi aşamasında davanın reddedilen kısmı yönünden Danıştay 9. Dairesi tarafından 17/12/2015 ve 28/01/2016 tarihli yürütmenin durdurulması kararları verildiği, davacı tarafından 21/11/2016 tarihinde dava konusu alacaklara ilişkin olarak 6736 Kanun kapsamında yapılandırma talebinde bulunulduğu, davalı idare tarafından anılan Yasanın 3. maddesinin (2/b) bendi uyarınca yapılandırma talebi kabul edilerek tahakkukların düzenlendiği, davacı tarafından yasa hükümlerinin hatalı uygulandığından bahisle 08/12/2016 tarihli dilekçe ile tahakkuklara karşı ihtirazi kayıt konularak dava açıldığı anlaşılmaktadır.
6736 sayılı Yasa'nın 3. maddesine göre; Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla temyiz yoluna başvurulmuş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatlarında, bu maddeye göre ödenecek alacak asıllarının tespitinde, Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla tarhiyatın bulunduğu en son safhadaki tutarın esas alınacağı, Kanunun yayımlandığı 19/08/2016 tarihinden önce verilmiş en son kararın; tasdike ilişkin karar olması halinde 2. fıkranın b bendine göre hesaplama yapılacağı, verilen en son kararın bozma kararı olması hâlinde birinci fıkra hükmünün uygulanacağı düzenlenmiştir.
İlk derece mahkemesi kararlarının esasa ilişkin olarak vermiş olduğu kararların temyiz aşamasında yürütmesinin durdurulmasına ilişkin verilen kararlar, temyiz incelemesini sona erdirmeyen yargılama usulüne ilişkin ara karar niteliğinde olup yürütmenin durdurulması isteminin kabul edilmesi ile ilk derece mahkemesinin kararı uyarınca gerçekleştirilecek işlemler durur. Kanun yolu incelemesi ancak bozma, onama veya kısmen onama kısmen bozma kararı ile sona erer. 6736 sayılı Yasa'nın 3. maddesinde verilen en son kararın bozma kararı olması halinde 1. fıkra hükmünün uygulanacağı düzenlendiğinden ve yürütmenin durdurulması kararı bu kapsamda bulunmadığından davacının 6736 Kanun kapsamında yaptığı başvuru neticesinde vergi aslının tamamının tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlem 6736 sayılı Kanun'un 3. maddesinin b bendi uyarınca hukuka uygun olduğundan, davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararına yönelik davacı istinaf başvurusunu kabul edip, vergi mahkemesi kararını kaldırarak davayı kabul eden Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kabulü yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine 23/09/201 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.



KARŞI OY : Temyiz isteminin reddi ve Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.