Y A R G I T A Y İ L A M I

MAHKEMESİ : Erzincan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 03/04/2014
NUMARASI : 2012/365-2014/198
DAVACI-KARŞI

DAVA : Davacı-karşı davalı, kıdem tazminatı, fazla mesai, hafta tatil ücreti alacaklarının
ödetilmesine, davalı-karşı davacı ihbar tazminatının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, fazla çalışma ile hafta tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı şirket (karşı davacı), kendilerinin Ülker ürünlerinin pazarlamasını yaptıklarını davacının bu işte çalıştığını ancak yeni dönemde Ülker firması ile dava dışı Tokgöz şirketinin anlaştığı ve davacının kendi isteği ile bu işyerine geçtiğini ileri sürerek davanın reddi ile ihbar tazminatına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna göre karşı dava ile kıdem tazminatı isteğinin reddine davacı işçinin diğer isteklerin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/6. maddesinde yapılan tanıma göre, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde veya asıl işin bir bölümünde, işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işverene alt işveren denilir”. Bunlara ayrıca, taşeron, aracı, müteahhit, alt yüklenici gibi isimler de verilmektedir.
Asıl işveren-alt işveren arasındaki ilişki, niteliğine göre, eser, taşıma, kira gibi sözleşmelere dayanır. Alt işveren üstlendiği işi sözleşme şartları doğrultusunda, ama kendi adına ve bağımsız bir biçimde yürütür. Çalıştırdığı işçilerle kendi adına iş sözleşmesi yapar; gerekli talimatları verir; işçilere ücretlerini kendisi öder; ücret bordrolarını düzenler; Sosyal Güvenlik Kurumu primlerini yatırır.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinden söz edilebilmesi için; alt işveren, işçilerini asıl işverene ait işyerinde, asıl işverenden aldığı iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde çalıştırıyor olmalı ve asıl işverenin işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde ya da asıl işin bir bölümünde çalıştırmalıdır. Bu anlamda verilen iş süreklilik arzetmeli, anahtar teslimi verilmiş olmamalıdır.
4857 sayılı Kanun"un 2/6 son cümlesi uyarınca asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden alt işverenle birlikte sorumludur. 4857 sayılı İş Kanunu ile asıl işverenin, bu Kanundan, iş sözleşmesinden ve alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden sorumlu tutulması şeklindeki düzenleme, asıl işverenin sorumluluğunun genişletilmesi olarak değerlendirilmelidir. Bu durumda, ihbar, kıdem, kötüniyet ve işe iade sonucu işe başlatmama tazminatları ile ücret, fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatili, yıllık izin, ikramiye, pirim, yemek yardımı, yol yardımı gibi tüm işçilik haklarından birlikte sorumluluk esastır.
Somut olayda davalı şirket, Ülker şirketinin ürünlerinin pazarlamasını yaptığını ancak son dönemde bu işin aynı yerdeki Tokgözler şirketine verildiği ve bir kısım işçilerin isitfa ederek yeni şirkette işe başadıklarını belirtmiştir. Davacının da 15.02.2011 tarihli istifa dilekçesinde, 01.03.2012 tarihinde Tokgöz Ltd. Şti."de işe başlayacağından şuan yapmakta olduğu işten 25.02.2012 tarihinde kendi isteği ile ayrılmak istediğini, bu tarihe kadar piyasadaki alacakları tahsil etmeye çalışacağını belirttiği görülmüştür. Olayda öncelikle Ülker şirketinin davalı şirket ile Tokgöz şirketi arasındaki ilişkinin açıklığa kavuşturulması ve işçilik alacaklarının bundan sonra değerlendirilmesi gerekir. Şüphesiz bu ilişkinin asıl işveren alt işeveren olduğunun anlaşılmasının sonuçları, işçilik alacakları açısından farklı değerlendirmelere sebep olacaktır. Davalı ve Tokgözler şirketlerinin her ikisinin de sadece Ülker ürünlerine mühasıran çalışıp çalışmadığı diğer bir anlatımla bu iki şirketin Ülker şirketinin ürünleri dışında farklı kişilere ait herhangi bir ürünün de pazarlamasını yapıp yapmadıkları araştırılması gerekir. Her iki şirketinde Ülker şirketi ürünlerinden başka kişilere ait ürünlerin pazarlamasını yaptıklarının anlaşılması durumunda artık burada asıl işveren alt işverenden bahsedilemeyeecektir. Bu konunun taraflara, tanıklara sorularak, ticaret sicil ve benzeri faaliyet alanını gösteren belgelerle, şirketlerin Ülker şirketi ile arasındaki sözleşmeler getirtilerek açıklığa kavuşturulması, olayda geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığının belirlenmesi ve iş sözleşmesinin sona erme ve sonuçlarının bundan sonra değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi bozma nedenidir.
Sonuç :
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.