MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalı ... Sigorta A.Ş. tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacılar vekili, murisin yolcusu olduğu davalı ... Sigorta A.Ş.’ya zorunlu trafik sigortalı araç ile diğer davalıya zorunlu trafik sigortalı aracın karıştığı trafik kazası sonucu murisin vefat ettiğini, müvekkillerinin murisin eşi, çocukları, anne ve babası olup destekten yoksun kaldıklarını, murisin arıcılık yaparak 3.000,00-TL - 3.500,00-TL aylık gelir elde ettiğini beyanla, fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak kaydıyla ve adli yardım talepleri kabul edilerek davacı eş ... için 500,00-TL cenaze ve defin gideri alacağı ile her bir davacı için ayrı ayrı 500,00-’er TL destekten yoksun kalma tazminatın olay tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle destekten yoksun kalma tazminatı taleplerini davacı eş ... için 156.044,48-TL, davacı çocuklar ... için 3.058,23-TL, ... için 4.802,22-TL, ... için 4.871,51-TL, ... için 22.077,34-TL, ... için 23.570,00-TL, davacı anne ... için 10.703,23-TL, baba ... için 10.703,23-TL’ye yükseltmiştir
Davalı vekili davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece,Dairemizin uyulan bozma kararı, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre,davalılardan ... Sigorta A.Ş. aleyhine açılan davanın esastan reddine, davalılardan ... Sigorta A.Ş.(yeni ünvanı Türkland Sigorta) aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne; davacı ... yönünden 156.044,48.-TL, davacı ... yönünden 2.514,59 TL, davacı ... yönünden 4.031,88.-TL, davacı ... yönünden 4.089,22.-TL, davacı ... yönünden 19.336,64.-TL, davacı ... yönünden 21.748,86 TL, davacı ... yönünden 10.703,23.-TL, davacı ... yönünden 10.703,23.-TL destekten yoksun kalma tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ... Sigorta A.Ş.(yeni ünvanı Türkland Sigorta)den alınarak adı geçen davacılara verilmesine, davacılardan ... ve ... haricindeki davacıların cenaze gideri davasının kabulü ile; 500,00-TL cenaze ve defin gideri alacağının davalılardan Türkland Sigorta A.Ş."den alınarak anılan davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, karar verilmiş, hüküm davacılar vekili ve davalı ... Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... Sigorta A.Ş. vekilinin tüm ve davacılar vekilinin aşağıdaki bendin dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istkirar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki easaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir. (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı YİBK)
Mahkemenin, Yargıtayın bozma kararına uyulması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Kazanılmış haklar Hukuk Devleti kavramının temelini oluşturan en önemli unsurlardandır. Kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumlar Anayasa"nın 2. maddesinde açıklanan “Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir.” hükmüne aykırılık oluşturacağı gibi toplumsal kararlılığı, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırır, belirsizlik ortamına neden olur ve kabul edilemez.
Yargıtay içtihatları ile kabul edilen “usuli kazanılmış hak” olgusunun, bir çok hukuk kuralında olduğu gibi yine Yargıtay içtihatları ile geliştirilmiş istisnaları bulunmaktadır:
Mahkemenin bozmaya uymasından sonra yeni bir içtihadı birleştirme kararı (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı YİBK) ya da geçmişe etkili bir yeni kanun çıkması karşısında, Yargıtay bozma ilamına uyulmuş olmakla oluşan usuli kazanılmış hak hukukça değer taşımayacaktır.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada, ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir.
Eldeki dosyada, İlk mahkeme hükmü davacılar vekili tarafından temyiz edilmiş olup Dairemizin 10.4.2018 gün ve 2015/9386 Esas-2018/4008 sayılı bozma ilamı ile mahkemece desteğin anne ve babası olan davacıların davasının reddine karar verildiği destek tazminatının sosyal bir tarafı olduğu düşünüldüğünde evlatlar evli olsa da anne ve babalarına destek olmaları hayatın olağan akışı gereği olduğu, maddi olarak ileride destek olmasının muhtemel bulunduğu, yoksun kalınan destek sadece parasal yardım olarak düşünülemeyeceği,evladın haftasonlarında, bayram günlerinde vs. anne ve babayı ziyareti, her türlü hastalık ve sair sıkıntılarında yardımlarına koşması, onlara bakmaları da destek kapsamında değerlendirileceği,bu durumda mahkemece anne ... ve baba ... bakımından hatalı gerekçe ile talebin tümden reddine karar verilmesi doğru görülmeyerek bozulmuştur.
İlk hükümde davalı ... Sigorta ...yönünden davanın reddine karar verilerek bu davalı lehine 1500.-TL maktu ücrete hükmedilmiş, bozma kararımız sonrası verilen hükümde ise davacılar lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu dikkate alınmadan ilk karardaki vekalet ücreti olan 1500.-TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken 15.688,90.-TL nisbi vekalet ücreti olarak fazla vekalet ücretine hükmedilmesi doğru değil ise de; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmeyeceğinden hükmün, 6100 sayılı HMK"nın geçici 3/2. maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK"nin 438/7. maddesi gereğince düzelterek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıdaki (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Sigorta A.Ş. vekilinin tüm ve davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazının kabulü ile Mahkemenin 2018/171-2019/150 sayılı kararının hüküm fıkrasının 7. maddesindeki "15.688,90.-TL" ibaresinin çıkartılarak yerine "1.500.-TL" ibaresinin eklenerek hükmün bu haliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı 10,00 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ... Sigorta A.Ş."den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine, 17/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.