Danıştay 8. Daire 2017/526 Esas 2021/3924 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/526
Karar No : 2021/3924

Temyiz İsteminde Bulunanlar : 1- (Davacı) …
Vekili : Av. …

2- (Davalılar) 1- … Kooperatifi
Vekili : Av. …
2- … İl Özel İdaresi - …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: …

Düşüncesi : Tarafların temyiz istemlerinin gerekçeli olarak reddedilerek İdare Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dava, davacı tarafından, Edirne ili, Havsa ilçesi, … Mahallesi, … mevkiinde bulunan, mülkiyeti davacıya ait … ada, … parseldeki taşınmazda ekili ürünlerin Sinit Baraj Gölünün taşması sonucu sular altında kalması sebebiyle uğranıldığı ileri sürülen 2012 yılı yaz dönemindeki ayçiçeği ekimi sonucu oluşan 23.281,20-TL'lık kazanç kaybı ile 2012 -2013 yılı dönemindeki buğday ekimi sonucu oluşan 17.177,15-TL tutarındaki toplam 40.458,35-TL zararın yasal faizi ile beraber tazmine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesi'nce; işletmesi … Kooperatifine devredilmiş olan sulama göletinin işletilmesinden kaynaklanan zararlardan o göleti devralan ve işletenin sorumlu tutulması gerektiği, söz konusu zararın da göletin yapımından değil işletilmesinden kaynaklandığı (dip savaktaki tahliye vanasından tahliye yapılmadığından), projede yapım hatası bulunmadığı, ancak gölet devredildikten sonra İl Özel İdaresince denetim sorumluluğunun yapılmadığı, yaklaşık 2010 yılından beri böyle bir sorun olmasına rağmen ilgili Kooperatif ile iletişim kurularak gerekli önlemlerin alınmadığı, dolayısıyla göletin işletilmesinden sorumlu olan Kooperatif ile beraber denetim yükümlüğünü yapmayan ve aynı zamanda kamu hizmetinin asıl sorumlusu olup 2010 yılından beri sorunun çözümüne katkı sunmayan İl Özel İdaresi'nin de sorumlu olduğu gerekçesiyle bilirkişi raporu kapsamında belirtilen 9.105,06-TL zararın idareye başvuru yapıldığı 22.04.2013 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ve 825,85-TL tespit masrafının davalılarca davacıya ödenmesine, davanın diğer kısmının davacının zararını ortaya koyamadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
Usul Kuralları Yönünden Temyize Konu Kararın İncelenmesi;
Kooperatiflerin özel hukuk tüzel kişisi olması sebebiyle, tesis ettikleri işlem ve eylemlerin kamusal boyutu bulunmayan bu hukuk sujelerine karşı idari yargıda iptal ve tam yargı davası açılamayacağı dikkate alındığında, Dairemizce Havsa Sulama Kooperatifi hasım mevkiinden çıkarılarak, yapılan hasım düzeltme sonrası, kararın hüküm fıkrasında yer alan "davalılar" ifadelerinin "davalı Edirne İl Özel İdaresi" olarak düzeltilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
Öte yandan, davalı idarenin Mahkeme kararıyla ödemekle yükümlü bulunduğu miktarı zarara yol açan diğer sorumlulara rücu edebileceği de açıktır.
Temyize Konu Kararın Buğday Zararına Yönelik Hükmedilen Maddi Tazminata İlişkin Kısmının İncelenmesi;
Davacı tarafından, taşınmazının Sinit Baraj Gölünün taşması sonucu sular altında kalması sebebiyle 2012-2013 yılı dönemindeki buğday ekimi sonucu oluşan 17.177,15-TL tutarındaki zararın dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenmiş olup, İdare Mahkemesi'nce görevlendirilen ziraat yüksek mühendisi bilirkişi tarafından hazırlanan 20.04.2015 tarihli raporda birtakım üretim masrafları da düşülerek yapılan hesaplama sonucunda toplamda 9.105,06-TL zararın bulunduğunun tespit edildiği görülmektedir.
Dava dilekçesinde talep edilen buğday zararına yönelik maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenmesine rağmen İdare Mahkemesi'nce kabul edilen 9.105,06-TL tutarındaki buğday zararının davalı idareye başvuru tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tazminine karar verildiği görülmekte olup, taleple bağlılık ilkesi gereğince kararın buna yönelik ilgili kısımlarının "9.105,56-TL'nin dava tarihinden (17.07.2013) itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte..." olarak düzeltilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, davacı temyiz dilekçesinde, zarar hesaplanırken tüm üretim masraflarının hasılat değerinden düşülmesinin hukuka aykırı olduğunu, zarar gören buğday mahsulünü ekmeden önce tarlasını sürdüğünü, ekime hazır hale getirdiğini, gübrelediğini, bu itibarla biçim öncesi masraflarının toplam zarardan düşülmemesi gerektiğini ileri sürmüş ise de, 20.04.2015 tarihli bilirkişi raporunda olaydan önce buğday hasadının yapılmadığı ve satışa hazır duruma getirilmediği belirtilerek yapılmayan bu masrafların zarardan düşülmesi gerektiğinin belirtildiği, diğer bir anlatımla, ürünün biçimi ve sonrasındaki gider kalemlerinin zarardan indirildiği anlaşıldığından davacının bu iddiası yerinde görülmemiştir.
Temyize konu kararın diğer kısımlarında ise hukuka ve usul kurallarına aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, tarafların temyiz istemlerinin reddiyle İdare Mahkemesince verilen kararın yukarıda belirtilen gerekçelerle onanmasına temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 16/09/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.