Fazla Çalışmalar - Bordrolardaki Tahakkuklar - Mahsup Yöntemi - Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016/10687 Esas 2019/22020 Karar Sayılı İlamı

9. Hukuk Dairesi         2016/10687 E.  ,  2019/22020 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, 21.12.2011- 09.12.2014 tarihleri arasında hamurkar ustası olarak en son 1.600,00-TL net ücretle çalıştığını, ancak gerçek ücretin SGK kayıtlarında gösterilmediğini, çalışma süresi boyunca dini bayramların birinci günleri hariç, bütün genel tatil günlerinde çalıştırıldığını, haftada 6 gün günde 10 saatten toplam 60 saat çalışma yapmasına rağmen fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ileri sürerek,kıdem tazminatı,fazla mesai ücreti,bayram ve genel tatil ücreti alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı açısından haklı fesih koşullarının oluşmadığını, davacının ihtarname gönderdiği 09.12.2014 günü dahi müvekkil firmada çalışmasının devam ettiğini ancak 10.12.2014 tarihinden itibaren izinsiz ve mazeretsiz olarak işe gelmediğini, mazeretini bildirmesi için davacıya ihtarname gönderildiğini, bu ihtara davacının cevap vermemesi üzerine 19.12.2014 tarihinde gönderilen ihtarname ile iş akdinin devamsızlık nedeniyle son bulduğunu savunarak,davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece özetle; SGK kayıtları,toplanan delillerin değerlendirilmesinde;sunulan ücret bordroları incelendiğinde, davacının son ücretinin aylık brüt 1.678,53 TL olduğu, bunun dışında davacıya ay ay değişmekle beraber kasa tazminatı, prim gibi adlar altında ödemeler yapıldığı, bazı aylarda değişen miktarlarda fazla mesai tahakkuk ettirilerek net ödemenin 1.620,00TL"ye ulaştırıldığı, fazla mesai tahakkuku olan aylarda prim, kasa tazminatı gibi ödemelerin düşük tutulduğu, fazla mesai tahakkuku olmayan aylarda prim, kasa tazminatı adı altında yapılan ödemlerin yüksek tutulduğu görüldüğü,hamur ustasına kasa tazminatı gibi bir ödemenin yapılmış olması hayatın olağan akışına aykırı olup, ücret bordrolarının güvenirliğine gölge düşürdüğü,... Sendikasından gelen yazıda davacının fesih tarihi itibariyle alabileceği emsal ücretin aylık brüt 2.000,00TL olabileceği, ücret dışında yılda 4 maaş tutannda ikramiye ve bunun dışında yakacak yiyecek gibi sosyal yardımların yapıldığının bildirildiği,... Sendikasından gelen 31.12.2014 havale tarihli yazıda, davacının 2014 yılı itibariyle alabileceği aylık brüt ücretin 1.900,00TL olabileceğinin bildirildiği,banka hesap ekstreleri incelendiğinde ücret bordroları ile aylık ödemelerin örtüştüğünün görüldüğü, davacıya, davalı iddiası ücretten 11 günlük ücret tahakkuku yapılmışken, davacıya banka kanalı ile aylık net 1.620,00TL üzerinden 9 günlük ücret alacağı ödemesi yapıldığı, tanık anlatımları, ücret araştırmasına gelen yazı cevapları, davacının ustalık gerektiren bir işte çalışıyor olması birlikte değerlendirildiklerinde, davacının aylık net1.620,0 TL ücretle çalıştığı,davacının ... Noterliğinden gönderdiği 20509 yevmiye numaralı ihtarname ile iş akdini 4857 sayılı yasanın 24. maddesi gereği haklı nedenle feshettiğinden kıdem tazminatının kabulüne,davacının 21.12.2011-09.12.2014 tarihleri arasında davalı yanında çalıştığı kabul edildiği,ücret bordrolarında bir kısım aylarda fazla mesai tahakkuku olmadığı,yine davalı ve davacı tanıklarının anlatılarından dini bayramda ve genel tatil günlerinde çalışma yapıldığı ortaya çıktığı, ücret bordrolarında genel tatil ücreti tahakkuku olmadığı,tahakkuk gösterilen aylarda ise normal ücret ödemesi tahakkuk ettirildiği, iki kat ücret tahakkuk ettirilmediği,ıslah dilekçesi de dikkate alınarak bayram ve genel tatil alacaklarından ve fazla mesai alacağından 1/3 oranında hakkaniyet indirimi yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçinin imzasını içermeyen bordrolarda fazla çalışma tahakkuku yer aldığında ve tahakkukta yer alan miktarların karşılığı banka hesabına ödendiğinde, tahakkuku aşan fazla çalışmalar her türlü delille ispatlanabilir. Tahakkuku aşan fazla çalışma hesaplandığında, bordrolarda yer alan fazla çalışma ödeme tutarları mahsup edilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta dosyada mevcut imzasız bodroların büyük kısmında fazla mesai ücreti tahkkuku yapılarak karşılığı ücretin davacının maaş hesabına yatırıldığı anlaşılmakla yukardaki ilke kararında açıklandığı üzere; ücret bodrolarının imzasız oluşu da dikkate alınarak bilirkişi tarafından hesaplanan fazla mesai ücreti alacağından karineye dayalı makul indirim yapıldıktan sonra belirlenecek tutardan bodrolarda tahakkuk ettirilip ödendiği anlaşılan miktarın mahsubu yapılarak mahsup sonrasında bulunacak miktarın fazla mesai ücreti alacağı olarak hüküm altına alınması gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 10.12.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.