21. Hukuk Dairesi 2019/4111 E. , 2020/2036 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
A)Davacı İstemi:
Davacı vekili, davacının 1992 yılı Kasım ayından dava tarihine kadar olan sigortalı çalışmalarının tespitini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı:Davalı MEB vekili, cevap dilekçesinde özetle, davalının davada taraf ehliyeti olmadığından davanın husumetten reddini talep ettikleri, uyuşmazlık konusunda hak düşürücü sürenin ve zamanaşımı süresinin dolduğunu, SGK kayıtlarına göre davacının 15/01/2013-21/06/2013 tarihleri ile 19/11/2013-20/06/2014 tarihleri arasındaki çalışması dışında çalışmasının bulunmadığını, davacının 05/01/2013-21/06/2013 ile 19/11/2013-20/06/2014 tarihleri arasında toplum yararına çalışma kapsamında İş - Kur aracılığı ile çalıştırıldığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.Fer’i Müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle, davacının hizmet döküm cetvelinde görünen gün kadar çalışmasının olduğunu, kurum kayıtlarının resmi ve yazılı delil niteliği taşıdığını, Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 26/12/1991 tarih 1991/9368 Esas, 11696 Karar Sayılı ilamı gereği araştırılması istenilen hususların hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
İlk derece mahkemesince; davacının davasının kısmen kabulü ile, davacının ... sicil numaralı işyerinde 01/11/1992-20/06/2014 tarihleri arasında 5619 gün çalıştığı, sigortaya bildirilmeyen 01/11/1992-20/06/2014 tarihleri arasında okulların açık olduğu dönemde toplam 5249 gün daha asgari ücretle sigortalı hizmetinin bulunduğunun tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.İstinaf Başvurusu ; Fer’i Müdahil Kurum vekili, istinaf başvurusunda; Kurum kayıtlarının resmi yazılı belge vasfında belgeler olduğunu, aksi yönde iddiaların aynı nitelikte belgelerle desteklenmesi ve ispatlanması gerektiğini, Kurumun dava açılmasına sebebiyet vermediğini beyanla eksik inceleme sonucu verilen ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Bölge Adliye Mahkemesince; okulların açık olduğu dönemlerde davacının hizmet akdiyle ve asgari ücretle çalıştığı olgusunun ispatlandığı kanaatiyle davanın kısmen kabulüne dair verilen ilk derece mahkeme kararının yerinde olduğu gerekçesiyle ... 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi"nden verilen 25/05/2018 tarih, 2014/703 Esas ve 2018/347 Karar sayılı kararına yönelik fer"i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Fer’i Müdahil Kurum vekili, kurum kayıtlarının, yasa ve yerleşmiş Yargıtay Kararları gereği yazılı delil niteliği taşıyıp, aksinin eşdeğerde yazılı delillerle hiçbir duraksamaya yer bırakmayacak şekilde ispat edilmesi gerektiğini, bu nedenle salt tanık beyanlarıyla ispatın HUMK ve Yargıtay kararlarına göre mümkün olmadığını, bu tür davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiğini, davanın reddi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dava, davacının 1992 yılı Kasım ayından dava tarihine kadar olan Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı adına davalı ... Eğitim Müdürlüğüne ait 1120736.45 sicil numaralı işyerinden, 15.01.2013- 21.06.2013 ve 19.11.2013- 20.06.2014 tarihleri arasında toplam 370 gün bildirimi bulunduğu, ... İlköğretim Kurumları Müdürlüğü (eski adı ... İlköğretim Kurumları) Okul Aile Birliğine ait 2004-2014 yıllarına ilişkin gelir gider defteri ve karar defteri fotopilerinin celp edildiği, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından ilgili okulda 1992 sonrasında çalışan öğretmen ve idarecilerin listesinin gönderildiği, listede 1999-2002 yılları arasında görev yaptığı bildirilen ...’ın dinlendiği, 1999 öncesi dönemde çalışan idareci ve öğretmenlerin dinlenmediği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Somut olayda, mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen karar, 1999 sonrası dönem yönünden isabetli ise de; 1992 Kasım ayı ve 1999 yılı arasında geçtiği iddia olunan fiili çalışmanın varlığı yöntemince araştırılmadan, ... İlköğretim Okulunda 1999 öncesinde görev yapan müdür, müdür yardımcısı, öğretmenler dinlenmeden, bu döneme ait gelir gider defteri ve karar defteri fotokopileri celp edilmeden yeterli araştırma yapılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.Yapılacak iş, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınarak, 1999 öncesi döneme ilişkin Okul Aile Birliği"nin tüm defter ve belgelerini dosya arasına almak, Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 1999 ve öncesinde çalıştığı bildirilen idareci ve öğretmenler arasından re"sen tespit edilecek tanıkları dinlemek, çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, Fer’i Müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.