22. Hukuk Dairesi 2017/21130 E. , 2019/6907 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini, ödenmeyen alacaklarının bulunduğunu ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalılar tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
1- Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı ... Mühendislik Ltd. Şti. ile diğer davalı ...A.Ş. arasındaki ilişkinin hukuki niteliğinin belirlenmesi ve buna göre davalı ...A.Ş.’ye husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği noktasındadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 2/6 maddesi uyarınca, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.”
Somut olayda, her ne kadar mahkemece davalılardan ...A.Ş. asıl işveren, diğer davalı ... Mühendislik Ltd. Şti. alt işveren konumunda olduğundan 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. maddesi uyarınca birlikte sorumluklarına karar verilmişse de; davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğuna dair dosya içerisinde sadece davacı tanık beyanı olduğu, yeterli inceleme yapılmadığı anlaşılmıştır. Davalı ...A.Ş.’nin temyiz dilekçesi ekinde sunduğu alt işveren sözleşmesinde de işveren dava dışı ... Gıda San. ve Tic. A.Ş., alt işveren ise ... Mühendislik Ltd. Şti.’dir. Hal böyle olunca, davalılar arasındaki ilişki ve aralarında organik bağ olup olmadığı titizlikle araştırılmalı, ilgili işverenliklerle ilgili tüm ticaret sicil kayıtları ve mevcutsa hizmet alım sözleşmeleri ile ekli şartnameleri getirtilmeli, tanıklar yeniden dinlenerek fiili çalışma ve şirketler arasındaki bağ hususunda beyanları alınmalı, deliller hep birlikte değerlendirilerek davalılar arasındaki ilişki ve sorumlulukları netleştirilmelidir. Anılan hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
2- Taraflar arasında, davacının fazla çalışma ücretine hak kazanıp kazanamayacağı ile fazla çalışma sürelerinin tespiti bakımından da uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun "taleple bağlılık ilkesi" başlığını taşıyan 26. maddesinde "Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir." hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu maddeye göre, hakimin tarafların talep sonuçları ile bağlı olduğu, talep edilenden fazla veya başka bir şeye hükmedemeyeceği açıkça belirtilmiştir. Somut olayda, davacı taraf dava dilekçesinde hafta içi ve hafta sonu 08:00-18:30 saatleri arasında çalıştığını iddia etmiştir. Her ne kadar hükme esas alınan bilirkişi raporunda günlük 12 saat çalışma kabul edilerek sonuca gidilmişse de, talebin aşılması söz konusudur. Mahkemece, bu durum dikkate alınmadan bilirkişi raporunda hesaplanan fazla çalışma alacağına hükmedilmesi söz konusu yasal düzenleme gereğince talebin aşılması mahiyetinde olduğundan isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
3- Davacının ulusal bayram ve genel tatil alacağına hak kazanıp kazanamayacağı da ihtilaflıdır.
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde sadece genel tatil alacaklarının tahsilini talep etmiş olmasına rağmen mahkemece ulusal bayram alacağına da hükmedilmesi yukarıda açıklanan yasal düzenleme gereğince talebin aşılması mahiyetinde olduğundan hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 28/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.