Danıştay 8. Daire 2021/1880 Esas 2021/3558 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1880
Karar No : 2021/3558

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : ...

Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davalı) : … Odası Başkanlığı

Vekili : Av. …

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi :İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, ... Odası Başkanlığı'nda tahsildar olarak görev yapan davacının, 31.10.2015 tarihi itibarıyla görevden çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin ... Odası Yönetim Kurulu'nun ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali ile işlem sebebiyle yoksun kaldığı parasal hakların mevduata uygulanan en yüksek faiz oranları üzerinden işletilecek faiz ile birlikte tarafına ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; davacıya verilen disiplin cezasının yasal dayanağı olan Ziraat Odaları Personel Yönetmeliğinin Resmî Gazete'de yayımlanması gereken bir yönetmelik olması nedeniyle bu prosedür yerine getirilmeksizin hukuk düzeninde var olmayan Yönetmelik hükümlerine göre tesis edilen dava konusu işlemin iptal edilmesi yönünde verilen kararın, Ziraat Odaları Personel Yönetmeliğinin Resmî Gazete'de yayımlanması gereken yönetmeliklerden olmadığı gerekçesiyle Dairemizin 04.02.2020 tarih ve E:2016/7182, K:2020/443 sayılı kararı ile bozulması üzerine bozma kararına uyularak, davacının tutum ve davranışlarının, Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Nizamnamesi ile Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nde, personelin işten çıkartılmasını gerektiren düzenlemelere ilişin hükümler kapsamında kaldığı, üstlerinin kanun ve tüzük hükümlerine uygun emir ve talimatlarını yerine getirmemekte ısrar eden ve işindeki yetersizliği maddi delillerle sabit olan davacının, odaya senetli borcu olanlarla işlem yapılmaması talimatına uygun hareket etmemesine yönelik eylemi kapsamında Ziraat Odaları Birliği Personel Yönetmeliği'nin 80. maddesinin 1. fıkrasının (c) ve (d) bentleri uyarınca iş akdinin feshine dair ... tarih ve ... sayılı ... Odası Yönetim Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu'nun "Personel İşlemleri" başlıklı 38. maddesi; "Birlik ve odalarda istihdam edilenlerin işe alınma, çalıştırılma, sicil, atanma, yükselme, nakil, işten ayrılma ve çıkarılma, disiplin işlemleri, aylık ücret ve diğer tüm özlük hakları ile işten ayrılanlara ödenecek tazminatların usul ve esasları yönetmelikte gösterilir."; "Cezai Sorumluluklar" başlıklı 42. maddesi; "Odaların ve Birliğin paraları ile para hükmündeki evrak, senet ve diğer malları aleyhine suç işleyen, yahut bilanço, tutanak, rapor ve diğer her çeşit kâğıt, defter ve kayıtlar üzerinde suç mahiyetinde değişiklik yapan veya bunları kasten yok eden organlara dahil kişiler ile personel hakkında Devlet memurları hakkındaki cezalar uygulanır." hükmünü içermektedir.
04.09.1959 tarih ve 10297 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Nizamnamesi'nin 45. maddesinde; Ziraat Odalarında ve Ziraat Odaları Birliğinde çalıştırılacak kimselerin memurlar ve hizmetliler olarak iki sınıfa ayrıldığı; 54. maddesinde; Nizamnamenin 46. maddesinin a, b, c, d fıkralarında yazılı vasıflardan birini kaybedenlerin, vazifeden dolayı hürriyeti tahdit edici bir ceza ile mahkum olanların, bir ayda 7, bir yılda 20 günden fazla mazeretsiz veya mezuniyetsiz vazifeye devam etmeyenlerin, amirlerinin kanun ve nizamname hükümlerine uygun emir ve talimatlarını yerine getirmemekte israr edenler ile işinde kifayetsizliği maddi delillerle sabit olan Oda ve Odalar Birliği memurlarının, Odalar Birliği umumi katibi, birlik umumi heyeti karariyle ve diğer memurlar tayinlerindeki usule göre işten işten çıkarılacakları, bu madde hükümleri dairesinde işten çıkarılanların, odalarda ve Odalar Birliğinde hiç bir vazifeye kabul edilmeyecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.
6964 sayılı Kanun'un 38. maddesi uyarınca çıkarılan Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 1. maddesinde; "Bu Yönetmeliğin amacı, Ziraat Odalarında çalıştırılan personelin işe alınması, nakil, terfi, kadro, çalışma esasları, sosyal, mali, idari ve diğer özlük hakları, ödüllendirme, disiplin yönünden tabi olacakları hükümler ve göreve son verme şartları ile diğer hak ve yükümlülüklere ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir."; 3. maddesinde; "Bu Yönetmelik; Ziraat Odalarında personel kadrolarında daimi kadrolu ve sözleşmeli olarak çalışan Memur ve Hizmetli personeli kapsar."; 13. maddesinde; "Odalarda Memur ve Hizmetli kadrolarına atama yetkisi Yönetim Kurulunundur. Yönetim Kurulu bu yetkisini devredemez. Oda Genel Sekreteri veya Genel Sekreter Vekili, Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Meclis tarafından atanır. Genel Sekreter dışındaki Oda personeli Yönetim Kurulu kararı ile atanır. Görevden alınmada da aynı usul uygulanır."; 73. maddesinde; "Ziraat Odaları hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi, Oda menfaatlerinin korunması, Odaya duyulan güvenin sağlanması ve bu güvenin sürdürülmesi amacıyla, 6964 sayılı Kanun ve bu kanuna dayalı olarak çıkarılan Tüzük ile bu Yönetmeliğe dayanılarak yapılan düzenlemelerin emrettiği görevlerin; Oda içinde ve dışında yerine getirilmesi, zorunlu kılınan hususlara uyulmaması, yasaklanan işlerin yapılması, yetkilerin aşılması ya da gereken durumlarda yetkilerin kullanılmaması ve kötüye kullanılması hallerinde Ziraat Odaları personeli hakkında bu Yönetmelikte belirtilen disiplin cezaları uygulanır."; 74. maddesinde; Oda personeline yaptıkları fiil ve eylemin niteliğine ve ağırlığına göre: uyarma, kınama, ücret kesme, kısa süreli durdurma, uzun süreli durdurma, işten çıkarma cezasının verilebileceği belirtildikten sonra, İşten Çıkarma; personelin, bir daha Ziraat Odasında herhangi bir göreve atanmamak üzere ilişkisinin kesilmesi olarak tanımlanmıştır."; 80. maddesinde; "Görevden çıkarma cezasının uygulanacağı fiil ve haller: a) Vazifeden dolayı hürriyeti tahdit edici bir ceza ile mahkum olmak, b) Bir ayda yedi gün, bir yılda yirmi günden fazla mazeretsiz veya mezuniyetsiz göreve devam etmemek, c)Üstlerinin kanun ve tüzük hükümlerine uygun emir ve talimatlarını yerine getirmemekte ısrar etmek, d) İşine yetersizliği maddi delillerle sabit olmak (rapor, tutanak vb. belgeler), e) Tüzük’ün memur olabilmek için gerekli nitelik ve şartlarını düzenleyen 46. maddesinin (a), (b) ve (d) fıkralarında yazılı niteliklerden birini kaybetmek, f) 657 sayılı Devlet Memurları Yasasının 125/E maddesinde sıralanan; bir daha Devlet Memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve davranışlarda bulunmak olarak belirlendikten sonra, Görevden Çıkarma Cezasının, Ziraat Odaları ve Ziraat odaları Birliği Nizamnamesi ve Ziraat Odaları Personel Yönetmeliğinde belirtilen şartların tahakkuku halinde uygulanacağı, bu hükümlere göre görevden çıkarılanlara herhangi bir tazminat ödenmeyeceği"; 81. maddesinin ikinci fıkrası ve devamında; " (2) Personelin savunması alınmadan disiplin cezası verilemez, (3) Oda Yönetim Kurulu tarafından açılan soruşturmalarda; suç teşkil eden fiillere ilişkin personelin yazılı veya sözlü savunması için yedi günden az olmamak üzere süre verilir. Bu süre içinde veya belirtilen tarihte savunmasını yapmayan personel hakkında dosya üzerinde karar verilir, (4) Birlik müfettişleri tarafından hazırlanan soruşturma raporları ayrıca disiplin kurulunda ele alınmaz. Soruşturma raporları doğrudan Oda Yönetim Kurulunda görüşülür, (5) İlgili personelin yazılı savunması alınmak kaydıyla, Odalarda Genel Sekreter tarafından doğrudan uyarma cezası verilebilir. (6) İlgili personelin yazılı savunması alınmak kaydıyla Yönetim Kurulu Başkanı tarafından uyarma cezası verilebilir, (7) Soruşturmayı yapanın veya disiplin kurulunun yedi günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen tarihte savunmasını yapmayanlar savunma hakkından vazgeçmiş sayılır,(8) Aynı olaydan dolayı ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Görevlinin Türk Ceza Kanununa göre mahkum olması veya olmaması halleri ayrıca disiplin cezası uygulanmasını engellemez, (9) Disiplin Kurulu veya birim amirleri tarafından verilen uyarı cezaları Yönetim Kuruluna girmez, (10) Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır."; 86. maddesinin (i) bendinde; "Görevden çıkartma cezasını gerektiren fiillerin gerçekleşmesi halinde Odada görevli memur ve hizmetlilerin görevine Yönetim Kurulu kararı ile Oda Genel Sekreterinin görevine ise Meclis kararı ile son verilir." düzenlemesi yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, ... Odası Başkanlığı'nda tahsildar olarak görev yapan davacının, 05.06.2015 tarih ve 02 sayılı Oda Disiplin Kurulu kararıyla, mesai saatlerine geç geldiğinden bahisle Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 75/b maddesi uyarınca uyarma cezası ile tecziyesine karar verildiği ve bu cezanın kesinleştiği, 04.09.2015 tarih ve 03 sayılı Disiplin Kurulu kararıyla, Yönetim Kurulu emri olan yaka kimlik kartını defalarca uyarılmasına rağmen takmadığından bahisle Yönetmeliğin 76/a ve 76/ı maddeleri uyarınca kınama cezası ile tecziye edildiği ve bu cezanın kesinleştiği, ... tarih ve ... sayılı Disiplin Kurulu kararıyla, kasıtlı olarak odaya ait herhangi bir resmi evrakı bilerek kaybetmek fiilini işlediğinin sübuta erdiği gerekçesiyle Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 77/k maddesi uyarınca 1/8 oranında aylıktan kesme disiplin cezası ile tecziyesine karar verildiği, daha sonra Ziraat Odaları Birliği Personel Yönetmeliği'nin 80. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "üstlerinin kanun ve tüzük hükümlerine uygun emir ve talimatlarını yerine getirmemekte ısrar etmek" ve (d) bendinde yer alan "işine yetersizliği maddi delillerle sabit olmak" hükümleri uyarınca iş akdinin feshedilmesi üzerine, sözleşmesinin feshine dair ... tarih ve ... sayılı ... Odası Yönetim Kurulu kararının iptali ile işe başlatılmasına ve çalıştırılmadığı ayların maaşlarının tamamının mevduata uygulanan en yüksek faiz oranlarından işleyecek faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; davacının Konya /... Odası Başkanlığı'nda tahsildar olarak çalıştığı, 05.06.2015 tarih ve 18 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile 05.06.2015 tarihinde işe geç geldiği ve Genel Sekreter ... tarafından uyarıldığı gerekçesi ile davacı hakkında disiplin soruşturması açılmasına karar verildiği, sözkonusu disiplin soruşturması kapsamında davacının savunmasının istenmediği ve savunma için süre verilmediği, davacıya ceza verilmesini talep eden Genel Sekreter ...'un katılımı ile aynı gün 05.06.2015 tarihinde toplanan Disiplin Kurulunca davacıya olayın sorulduğu ve evinin uzak olması nedeniyle servis aracını kaçırdığında gecikmeler olduğunu daha dikkatli olacağını beyan ettiği belirtilerek 05.06.2015 tarih ve 2 No'lu karar ile uyarma cezası verildiği, davacı itiraz ve dava yoluna başvurmadığından sözkonusu cezanın kesinleştiği… tarih ve … sayılı Yönetim Kurulu kararı ile Yönetim Kurulu Başkanı ...'in talebi ile Yönetim Kurulu kararı bulunmasına rağmen davacının yaka kartı takmamakta ısrar ettiği gerekçesiyle hakkında disiplin soruşturması açılmasına karar verildiği, sözkonusu disiplin soruşturması kapsamında davacının savunmasının istenmediği ve savunma için süre verilmediği, 04.09.2015 tarih ve 3 sayılı Disiplin Kurulu kararı ile davacının toplantıya çağrılarak ifadesinin alındığı, davacının yaka kartı takmamakta neden ısrar ettiğine ilişkin olumlu ve geçerli bir cevap veremediği belirtilerek davacıya kınama cezası verildiği, davacının ifadesinin disiplin kurulunda alındığının belirtilmesine karşın imzalı ifade tutanağının bulunmadığı, davacının anılan disiplin cezasına 11.09.2015 tarihinde itiraz ederek verdiği ifadenin karara yansıtılmadığını, Troid Kanseri tedavisi kapsamında geçirdiği operasyon sonrası rahatsızlık vermesi nedeniyle zaman zaman yaka kartı takmadığını belirttiği, 09.04.2015 tarih ve 31 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile Yönetim Kurulu Başkanı ...'in talebi ile Yönetim Kurulu kararı bulunmasına rağmen davacının Oda'ya borcu bulunanlara belge düzenleyerek verdiği ve akabinde bu belgeyi bilgisayardan sildiği gerekçesi ile davacı hakkında disiplin soruşturması açılmasına karar verildiği, davacının sözkonusu ithamları kabul ettiği yönünde 03.09.2015 tarihinde tutanak tutulduğu, tutanak'ta davacının imzasının bulunmadığı, sözkonusu disiplin soruşturması kapsamında davacının savunmasının istenmediği ve savunma için süre verilmediği, ... tarih ve … sayılı Disiplin Kurulu kararı ile davacının toplantıya çağrılarak ifadesinin alındığı, davacının yapmış olduğu işlemleri kabul ettiği belirtilerek Yönetmelik m.77/k kapsamında 1/8 maaş cezası verilmesinin teklif edildiği ve … tarih ve … sayılı Yönetim Kurulu kararı ile anılan cezanın uygun görüldüğü, davacının anılan disiplin cezasına 13.10.2015 tarihinde itiraz ederek, borcuna karşılık bir miktar tahsilat yapmak kaydıyla üyelere işlem yapılabildiği, nitekim kendisinin de bir miktar tahsilat sonrası işlem yaptığı, sadece kendisinin değil Oda'da çalışan diğer personelin de benzer nitelikte işlemler yaptığı, ancak belgeyi bilgisayardan silmesi gibi bir durumun sözkonusu olmadığını bu durumun bilgisayar kayıtlarından anlaşılabileceğini belirttiği, ... tarih ve ... sayılı dava konusu Yönetim Kurulu kararı ile " Oda personeli …'in bir yıl içinde 3 defa disiplin cezası alması ayrıca işinde yetersiz kalması, sürekli raporlu olması, bazı ifadeleri ile güvenilirliğini yitirmesinden dolayı, ayrıca Oda'nın işlemlerinde her türlü yönetim kurulu ve üst amirlerinin haberi olmadan iş yapmasından dolayı Personel Yönetmeliği 80. maddesi (c) ve (d) bentleri uygulanarak iş akdine son verilmesine karar verildi." iş akdine son verildiği tespit edilmiştir.
Bu çerçevede; davalı idare bünyesinde uzun süredir çalışan davacının Haziran 2015 tarihine kadar herhangi bir disiplin soruşturması geçirdiği ve disiplin cezası aldığına dair dosya kapsamında bir bilgi ve belge bulunmadığı, davacı hakkında mesaiye geç gelme, yaka kartı takmama ve verilen emirleri yerine getirmemekte ısrar ettiği gerekçesi ile savunması alınmaksızın, disiplin kurulunda ifadesi alındığı belirtilerek disiplin cezaları verildiği, disiplin kurulunda alınan hiçbir ifadesinin tutanağa alınıp imzalattırılmadığı ve davacının disiplin cezalarına itirazlarında bu durumu açıkça belirttiği, dava konusu edilmeyen disiplin cezalarının kesinleştiği, anlaşılmış olup isnat olunan eylemler ile verilen disiplin cezalarının görevden çıkarmayı gerektirmediği açıktır.

Ayrıca dava konusu işlemin gerekçesi olarak, davacının sürekli rapor aldığı, işinde yetersiz olduğu, bazı ifadeleri ile güvenilirliğini yitirdiği, üst amirlerinin haberi olmadan iş yaptığı iddia edilse de, dava dosyasına bu hususa yönelik somut bilgi, belge sunulamadığı gözönünde bulundurulduğunda, davacının görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık aksi yöndeki Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 01/07/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.