Danıştay 6. Daire 2018/6762 Esas 2021/8930 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/6762
Karar No : 2021/8930

TEMYİZ EDENLER : I-(DAVACILAR)
1- ... 2- ...
3- ... 4- ...
5- ... 6- ...
7- ...
VEKİLİ : Av. ...
II-(DAVALI) ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF : I-(DAVALILAR)1- ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2-... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
II-(DAVACILAR)
1- ... 2- ...
3- ... 4- ...
5- ... 6- ...
7- ...

İSTEMİN ÖZETİ : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurularının kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine dair ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMALARIN ÖZETİ :
Mamak Belediye Başkanlığınca, temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca, savunma verilmemiştir.
Davacılar tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ: Temyize konu kararın davanın reddine ilişkin olması ve dolayısıyla da davalıların lehine olması nedeniyle davalılardan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının temyiz isteminin incelenmeksizin reddine, davacıların temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, davacıların hissedarı oldukları Ankara İli, Mamak İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda yapılan parselasyon işleminin onaylanmasına ilişkin Mamak Belediye Encümeninin ... tarihli, ... sayılı kararı ve bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin Mamak Belediye Encümeninin ... tarihli, ... sayılı kararı, bu parselasyon işlemi sonucunda davacılara tahsis edilen ... ada, ... sayılı parselin bulunduğu alanda yapılan parselasyon işleminin onaylanmasına ilişkin Mamak Belediye Encümeninin ... tarihli, ... sayılı kararı ile Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin ... tarihli, ... sayılı kararı ve bu parselasyon işlemlerinin düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Mamak Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün ... tarihli, ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan rapor ile dosyadaki diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, parselasyon işlemlerine ait düzenlenme sahalarının ilgili yönetmeliğe uygun olarak belirlenmediği, birinci parselasyon işlemi ile ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza karşılık davacılara düzenleme ortaklık payından (DOP) karşılanması gereken ağaçlandırılacak alan kullanımlı ... ada, ... sayılı parselin tahsis edildiği, ağaçlandırılacak alanın DOP’tan karşılanmaması nedeniyle DOP hesabının da hatalı hale geldiği, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın %62’lik kısmının kamu ortaklık payı (KOP) adı altında kesilmesinin mevzuata uygun olmadığı; ikinci parselasyon işlemi ile ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda hisse çözümü yapılmasının mevzuata uygun olmadığı, eski ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza karşılık davacıların imar hak edişlerinin tamamının aynı yerde oluşturulan ... ada, ... sayılı parselden tahsis edilmesi mümkün olduğu halde edilmediği, 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ve 2981 sayılı Kanunun 10/c ve Ek-1. maddelerinin birlikte uygulanmasının hukuken mümkün olmadığı anlaşıldığından dava konusu parselasyon işlemlerinin dağıtım ilkeleri, parselasyon teknikleri ve kamu yararına uygun olmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karara karşı davalı idarelerin vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuş, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince; ıslah imar planı ve uygulaması sonucunda oluşan bölgede bulunan ağaçlandırılacak alan ve çevresinin plana uygun olarak oluşturulması amacıyla yapılan birinci parselasyon işlemine ait düzenleme sınırının uygun olduğu, ağaçlandırılacak alanın DOP’tan değil KOP’tan karşılanması gereken bir kamusal alan olduğu, ayrıca ikinci parselasyon işlemi ile birinci parselasyon işlemi sırasında KOP tahsislerinden oluşturulmuş olan ... ada, ... sayılı parselde EK-1. maddenin uygulanmasında da hukuka aykırılık bulunmadığı ve söz konusu parselasyon işlemlerinde 2981 sayılı Kanunun 10/c maddesinin uygulanmadığı görüldüğünden dava konusu parselasyon işlemlerinde dağıtım ilkeleri, parselasyon teknikleri ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle istinaf başvurularının kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacılar vekili ve davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Birinci parselasyon işlemi yönünden yapılan inceleme:
3194 sayılı İmar Kanununun bu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan şekliyle "Arazi ve arsa düzenlemesi" başlıklı 18. maddesinin ilk iki fıkrasında, "İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.
Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında "düzenleme ortaklık payı" olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez." hükümlerine yer verilmiştir.
Yine bu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan İmar Kanunun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi Ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4/1-n maddesinde, "Parselasyon planı: İmar planının araziye uygulamasından sonra yaplacak röleve ölçülerine göre boyut değiştirmeyen paftalar üzerine çizilen, kesin parselasyon durumunu gösteren ve tapuya tescil işlemlerine esas alınan plandır." tanımına yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen Kanun hükmüne göre parselasyon işlemiyle amaçlananın imar planı, plan raporu ve ilgili yönetmeliğe göre imar adasının tüm biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu gözönüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturmak ve düzenleme nedeniyle taşınmazların değerlerinde meydana gelen artışlar karşılığında bu taşınmazlardan belli oranlarda düzenleme ortaklık payı kesmek suretiyle düzenleme sahasındaki umumi hizmet alanlarının bedelsiz olarak oluşturulması olduğu açıktır.
Bu parselasyon işlemi ile düzenleme sahasında bulunan taşınmazlardan %22 oranında düzenleme ortaklık payı kesintisi ve %62 oranında ise kamu ortaklık payı tahsisi yapıldığı anlaşılmakta olup toplamda %84 oranında kamu lehine kesinti ve tahsis yapılan bu işlemin yapılaşmaya uygun imar parselleri üretmek yerine kamuya taşınmaz kazandırmak amacıyla tesis edildiği ve bu nedenle hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
İkinci parselasyon işlemi yönünden yapılan inceleme:
Bu parselasyon işleminin iptali istemiyle düzenleme sahasında bulunan başka bir taşınmazın maliki tarafından açılan dava sonucunda, ... İdare Mahkemesinin ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararıyla iki parseldeki bir kısım hisselerin yerlerinin değiştirilmesi şeklinde yapılan uygulamanın parselasyon işlemi olarak değerlendirilmesine olanak bulunmadığı ve böyle bir uygulamanın imar mevzuatı açısından kabul edilebilir bir gerekçeye dayanmadığı gerekçesiyle söz konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı idarelerin vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuş, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararıyla parselasyon işlemine ait düzenleme sınırının birbirinden kopuk iki ayrı arazi parçasını kapsaması nedeniyle mevzuata uygun olmadığı, bu itibarla dava konusu işlemde bu yönden de hukuka uyarlık bulunmadığı yolundaki ek gerekçe ile davalıların istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı idarelerin vekilleri tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuş, Danıştay Altıncı Dairesinin 05/04/2021 tarihli, E:2020/4827, K:2021/5010 sayılı kararıyla temyiz başvurularının reddine ve kararın kesin olarak onanmasına karar verilmiştir.
Bu durumda, işlemin tümüne etkili hukuka aykırılıklar nedeniyle kesinleşmiş mahkeme kararıyla iptal edilmiş olan bu parselasyon işleminin bakılan davada da iptaline karar verilmesi gerektiği açıktır.
Ayrıca, önceki parselasyon işleminin kamuya taşınmaz kazandırmak amacıyla yapıldığı ve bu nedenle amaç unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle mahkeme kararıyla iptal edilmesi üzerine geri dönüşüm işlemi yapılarak düzenleme sahasındaki kadastral mülkiyet dokusuna dönülmeden önceki parselasyon işlemi sonucunda oluşan imar parselleri üzerinden yapılan parselasyon işleminde bu yönden de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu parselasyon işlemlerinin iptali yolundaki mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurularının yukarıda açıklanan gerekçeler ile reddi gerekirken istinaf başvurularının kabulü ile mahkeme kararının kaldırılması ve davanın reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, davanın reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararına karşı davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca da temyiz başvurusunda bulunulmuşsa da; anılan idarenin lehine olan bu kararı temyiz etmesine hukuken olanak bulunmadığından temyiz isteminin incelenmeksizin reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının temyiz isteminin İNCELENMEKSİZİN REDDİNE, davacıların temyiz isteminin kabulü ile ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi gönderilmesine, 28/06/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.