BAM Hukuk Mahkemeleri Adana Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi 2020/161 Esas 2022/403 Karar Sayılı İlamı

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ


DOSYA NO : 2020/161
KARAR NO : 2022/403
KARAR TARİHİ : 06/04/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I


BAŞKAN : ... (...)
ÜYE : ... (...)
ÜYE : ... (...)
KATİP : ... (...)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ADANA1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : ...
NUMARASI : ... ESAS- ... KARAR
DAVACI : ... - ...
VEKİLİ : Av...
DAVALILAR : 1- ... -
2- ...
VEKİLİ : Av...
DAVA : İtirazın İptali
İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 06/04/2022
YAZIM TARİHİ : ...

Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... tarih ve ... Esas, ... Karar sayılı kararı aleyhine istinaf başvurusunda bulunulmuş olup, istinaf talebinin süresi içinde yapıldığı, başvuru şartlarının yerine getirilmiş olduğu ve istinafa başvuru koşullarının mevcut olduğu dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonucu anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonucunda;
İDDİALARIN ÖZETİ :
Davacı vekili dava dilekçesi ile; davalı ...'nun, davalı ... Tarım ve Sanayi Makinaları İmalat Tic. Ltd. Şti.'ni temsilen, dava dışı ... ... vasıtasıyla davacı müvekkiline ulaştığını, davalı firmanın süt üretim tesisini satmak istediğini, uygun bir komisyon karşılığında kendilerine yardımcı olup olmayacağını sorduğunu, davacı müvekkilinin bu kapsamda dava dışı ... Dış Ticaret Ltd. Şti. ile görüştüğünü, olumlu cevap alınca davalı firmaya ait süt üretim tesisinin dava dışı ... aracılığı ile Türkmenistan'daki bir firmaya satılması hususunda davalıları ve dava dışı ...'yı anlaştırdığını, davacı müvekkili ile davalı firmayı temsilen davalı şirket yetkilisi ... arasında imzalanan 03.11.2014 tarihli sözleşme ile Türkmenistan'a kurulacak süt işletme tesisinin satış bedelinin ...'ya fatura edileceğini işin bitiminde yani montajın tamamlanarak, ödemenin tamamen yapıldığı tarihte müvekkili firmaya 55.000,00 EURO ödeneceği konusunda anlaştıklarını, davalı ...'nın dava dışı ... isimli firma ile aralarında imzalanan sözleşmeden kaynaklanan bütün alacağını tahsil ettiği halde dava konusu sözleşmeden kaynaklı borcunu ödemediğini, davalılardan ... Kimya aleyhine, İstanbul Anadolu 18. İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, davalı ... yetki itirazında bulunduğunu ve dosyanın yetkili Adana 11. İcra Müdürlüğü'ne gönderilerek ... esasına kaydedildiğini, icra takip dosyası kapsamında ödeme emri davalı ...'ya 07.09.2016 tarihinde tebliğ edildiğini, davalı borçlu 08.09.2016 tarihinde itiraz ettiğini ve takibin durmasına neden olduğunu, diğer davalı ... ise, davalı ...'nın tek ortağı olan ... ...'nun yakını olduğunu, yıllardır davalı şirkette çalıştığını davalı şirketin bilgisi dahilinde davalı şirketin ortağı ve yetkilisi gibi hareket ederek davalı şirketi temsilen sözleşmeler imzalayıp çek keşide ettiğini, bu nedenle ticari hayatta, kendisi davalı şirket yetkilisi olarak bilindiğini, davalı ...'in müvekkili firmaya da kendisini davalı şirketin çalışanı ve yetkilisi olarak tanıtarak dava konusu sözleşmeyi imzaladığını, bu nedenlerle her türlü fazlaya ve başkaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı ile davalı borçlu ... Kimya'nın Adana 11. İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile sadece adı geçen davalıya karşı takibin kaldığı yerden devamını, takibin durmasına neden olan davalı borçlu ... Kimya aleyhine alacağın %20'sinden az olmamak kaydı ile icra inkar tazminatına hükmedilerek sadece davalı ...'dan alınıp davacı müvekkile verilmesini, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı ile 55.000,00 EURO'nun fiili ödeme tarihindeki Türk Lirası karşılığına mahsuben 204.263,136.TL'nin davalı ... yönünden tahsilde mükerrer olmamak kaydı ile her iki davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsili ile davacı müvekkiline verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davanın müvekkili ... yönünden husumet nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının müvekkili şirket hakkındaki iddialarının ise tamamen haksız ve kötüniyetli olduğunu, müvekkili şirketi mağdur etme amacına yönelik olduğunu, davacının dilekçesinde de belirttiği üzere iş bitiminde montajın tamamlanarak ödemenin yapıldığı tarihte komisyonun ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davacının müvekkili şirketten fatura karşılığı 55.000 Euro talep hakkının dava dışı ... firması tarafından müvekkili şirkete, kurulacak tesis nedeniyle ödemenin tamemen yapıldığı tarihte olabileceğini, yani müvekkili şirketin sözleşme konusu iş ilişkinin paranın tamamını aldığında davacı şirkete ödeme yapacağını, davacı şirket ile müvekkili şirket arasında akdedilmiş ve paranın tamamı alınmaksızın ödeme yapılacağına ilişkin yazılı veya sözlü herhangi bir sözleşme olmadığını, dava dışı ... firmasının Türkmenistan'da kurulacak tesisine ilişkin işin tamamlanmamış olduğunu, ödemesinin de halen yapılmadığını, ödemenin tamamının yapıldığı takdirde sözleşme hükümlerine uygun olarak müvekkili şirket tarafından davacı şirkete komisyon ödemesi yapılacağını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... tarih ve ... Esas, ... Karar sayılı kararı ile; taraflar arasında düzenlenen 03.11.2014 tarihli sözleşmenin 2. Maddesinde belirtilen koşulların henüz sağlanamadığı, davaya konu Süt İşletme Tesisi'nin montajının tamamlanmadığı ve ödemenin tamamen yapılmadığı gerekçesi ile davalı ... Tarım ve Sanayi Makinaları İmalat Tic. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın reddine, davalı ... hakkında harcı yatırılarak açılmış bir dava bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına, koşulları oluşmayan kötü niyet tazminatı talebinin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacının istinaf talebi ile; Davacının davaya konu 55.000 EURO komisyon alacağının davalı şirket ile dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketi arasında akdedilen süt işleme tesisi yapılmasına dair KDV hariç toplam 570.000 EURO'luk satış sözleşmesinden kaynaklanmakta olduğu, davacının 55.000 EURO komisyon alacağının vadesi süt işleme tesisinin montajının tamamlanarak alıcı tarafından 570.000 EURO ödemenin tamamen yapıldığı tarih olduğunu, taraflar arasında akdedilen 03.11.2014 tarihli sözleşme hükmü uyarınca yerel mahkemece sadece süt üretim tesisi ile ilgili 570.000 EURO'nun dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketi tarafından davalı şirkete ödenip ödenmediğine değer verilmesi gerektiğini, 22/09/2014 tarihli 570.000 EURO bedelli sözleşmenin 5. 1. ve 16.'cı maddesinde sözü geçen iki sayfadan ibaret makinaların satıldığı ve parasının tahsil edildiğinin davalı defterlerinde kayıtlı olduğunun bilirkişi tarafından tespit edildiğini, mahkemece ödendiği kabul edilen 82.800 EURO'luk mal satışının davacının komisyon alacağı ile bir ilgisi bulunmadığını, dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketi mahkemeye gönderdiği yazı ekindeki tabloda, davacının alacağının kaynağını sözleşme içi sonradan ihtiyaca göre alınan diğer malları ise sözleşme dışı olarak tasnif ettiğini, mahkemenin davanın reddine gerekçe yaptığı Türkmenistan'daki fabrikanın montajının yapılmadığı görüşü Yargıtay'ın müstakar hale gelmiş itiraza uğramayarak ticari defterlere kaydedilmiş fatura, malın alındığını işin yapıldığını ispat eder şeklindeki kararlarına aykırı olduğunu, dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketi'nin yazısında bahsettiği ... süt fabrikasının montajının tamamlandığı alacısına teslim edildiği ve 01.01.2016 tarihinden bu yana faaliyette olduğu zaman şirketi ile davalı ...'nın WEB sayfalarından anlaşıldığını, sözleşmenin feshi ve cezai şartlar başlıklı 13. Maddesindeki fesih ve ceza maddeleri kullanılmadığına göre taraflar arasındaki sözleşmenin tam olarak ifa edildiğini kabul etmek ve buna göre hüküm kurmak gerektiğini, Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... tarih ... esas ve ... karar sayılı davanın reddine dair kararının ortadan kaldırılmasını, davanın kabulü ile davalı şirketin Adana 11. İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı icra takibine yaptığı haksız itirazın iptali ile takibin devamını, itirazında haksız olan davalının asıl alacağın %20'si oranında icra inkar tazminatı ödemeye mahkum edilmesini, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davalıya yükletilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı,
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, İİK'nun 67. Maddesi gereğince sözleşmeden kaynaklı itirazın iptali davasıdır.
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı firmaya ait süt üretim tesisinin dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketi aracılığı ile Türkmenistan'daki bir firmaya satılması hususunda davalıları ve dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketini anlaştırdığını, davacı ile davalı firmayı temsilen davalı şirket yetkilisi ... arasında imzalanan 03.11.2014 tarihli sözleşme ile Türkmenistan'a kurulacak süt işletme tesisinin satış bedelinin montajın tamamlanarak, ödemenin tamamen yapıldığı tarihte davacıya 55.000. EURO komisyon ödeneceği konusunda anlaştıklarını, ancak davalı tarafça komisyon bedelinin davacıya ödenmediği, yapılan icra takibine haksız olarak itiraz edildiğini belirterek itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiş, davalı ise iş bitiminde montajın tamamlanarak ödemenin yapıldığı tarihte komisyonun ödeneceğinin kararlaştırıldığını, işin tamamlanmamış olduğunu, ödemenin de halen yapılmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş ve iş bu karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Adana 11. İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı takip dosyasında özetle; davacı takip alacaklısı ... Tarım ve Hayvancılık Limited Şirketi tarafından davalı takip borçlusu ... Kimya Gıda Tarım ve Sanayi Limited Şirketine karşı 55.000. Euro asıl alacak 6.897,92. Euro işlemiş faiz olmak üzere toplam 61.897,92. Euro için genel haciz yolu takip başlatıldığı, icra takibine süresi içinde yapılan itiraz üzerine takibin durduğu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamında bulunan 03/11/2014 tarihli sözleşmede; sözleşmenin taraflarının ... ile ... Kimya Gıda Tarım ve Sanayi Mak. Limited Şirketi olduğu, sözleşmede "Sözleşme konusu, Türkmenistan'a kurulacak Süt İşletme Tesisi (... Dış Ticaret Ltd. Şti.'ne fatura edilecek tesis) için iş bitiminde (Montaj tamamlanarak ödemenin tamemen yapıldığı tarih) te ... Ltd. Şti.'ne komisyon bedeli olarak fatura karşılığı =55.000=(Ellibeşbin) Euro ödeme yapılacaktır." hükmünün bulunduğu anlaşılmıştır.
Davacı taraf, davalı ile dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketi arasında süt işletme tesisi satış sözleşmesi yapılmasına aracılık etmesinden kaynaklı davalı şirketten alacağı olduğunu beyan etmekte olup, taraflar arasında 03.11.2014 tarihli yazılı sözleşmenin bulunduğu, her iki tarafın kabulünde olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık sözleşmedeki şartın gerçekleşip gerçekleşmediği, buna bağlı olarak davacı alacağının bulunup bulunmadığı noktasından kaynaklandığı anlaşılmıştır.

İlk derece Mahkemesine sunulan bilirkişi raporunda özetle, davalı ...'nın 2014,2015,2016 ve 2017 yılı yevmiye defterlerini yeni TTK'nun 64. Maddesi gereğince yaptırılması gereken kapanış tasdik işleminin yaptırıldığı, defterlerin sahibi lehine delil teşkil ettiği, davacının ticari defter ve belgelerinin incelenmesiyle dava dışı ...'nın Türkmenistan'da süt üretim tesisi kurulması işine istinaden davalı ...'ya 16.10.2014 tarihinden 02.01.2017 tarihine kadar 2.014,765,54.TL fatura düzenlenmiş olduğunu, düzenlenen fatura tutarının %88'lik kısmına isabet eden 1.773,508,86.TL'lik kısmının tahsilatının yapıldığını, davacı ile davalı taraf arasında imzalanan sözleşme bulunduğu, sözleşmenin 2. Maddesinde süt üretim tesisi kurulması işi nedeniyle hak edilen paranın tamamının parası alındıktan sonra davacıya ödeme yapılacağının hükmü bulunduğu, dava dışı ...'nın dava tarihi itibariyle davalıya 241.256,68.TL borcu olduğu, belirtildiği anlaşılmıştır.
Dava dışı ... Dış Ticaret Ltd. Şti.'ye yazılan müzekkereye verilen cevapta, tarafların sözleşme edimlerini yerine getirmediklerini, ... Kimya ile müvekkili şirket arasında imzalanan 22.09.2014 tarihli sözleşme ile Türkmenistan Aşkabat'ta kurulacak olan ... Süt Ürünleri Fabrikası üretim hattındaki makinaların yapımı montajı ve devreye alınıp müşteriye teslimi konusunda anlaşma yapıldığını, bilindiği üzere süt ürünleri fabrikasının kurulacağı yerin Türkmenistan olduğu, Türkmenistan'da yaşanan bürokrasi sorunları nedeniyle ... Kimya yetkilileri ve çalışanlarının vize işlemleri ile sıkıntı yaşadıklarını bu nedenle montaj işlemlerinin ... Kimya tarafından tamamlanamadığı, iş tesliminin yapılamadığı ve fabrikanın teslim alınamadığı belirtilmiştir.
Geciktirici şarta bağlı olarak yapılmış sözleşmelerde, şartın gerçekleşmesi beklenmesi gerektiği, taraflar arasındaki sözleşmede davacının komisyon alacağı için süt üretme tesisinin montajının tamamlanarak ödemenin tamamen yapılmasının şart olarak belirtildiği, bu durumda davacı tarafça davalı ... Tarım Limited Şirketi tarafından süt üretim tesisinin montajının tamamlandığı ve dava dışı ... Şirketi tarafından davalı ... Tarım Limited Şirketine sözleşme bedeli olan 570.000. Euro'nun ödendiğini usulüne uygun deliller ile ispatlanması gerektiği, dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketi tarafından montaj işleminin ... Kimya tarafından tamamlanamadığı, iş tesliminin yapılamadığı ve fabrikanın teslim alınamadığının belirtildiği, ilk derece mahkemesince alınan bilirkişi raporunda dava dışı ...'nın dava tarihi itibariyle davalıya 241.256,68.TL borcu olduğunun belirlendiği, ayrıca dava dışı ... Dış Ticaret Ltd. Şti. tarafından gönderilen belgelerde de dava dışı ... Dış Ticaret Limited Şirketi tarafından sözleşme içi 570.000 Euro değerinde mal bedelinden 498.600. Euro havale edildiğinin belirlenmesi karşında davacının davalı tarafından süt üretme tesisinin montajının tamamlandığı, davalıya sözleşmeden kaynaklı ödemenin tamamen yapıldığının ispat edilemediği anlaşılmıştır.
Süt fabrikasının montajının tamamlandığı web sayfasından anlaşıldığı ve sözleşmedeki fesih ve cezai şart maddeleri kullanılmadığından sözleşmenin tam olarak ifa edildiğinin kabulü gerektiği belirtilmiş ise de; her iki hususun süt üretim tesisi montaj işinin davalı tarafından yerine getirdiğini ispatlar deliller niteliğinde olmadığı, ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, davacı vekilinin bu yönlere ilişkin istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilerek hüküm fıkrasının aşağıdaki şekilde oluşturulması uygun görülmüştür.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1)-Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... tarih ve ... Esas, ... Karar sayılı kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2)-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 80,70.TL karar ve ilam harcından peşin alınan 44,40.TL istinaf karar harcının mahsubu ile bakiye 36,30.TL harcın davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
3)-6100 sayılı HMK'nın 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4)-6100 sayılı HMK'nın 330. maddesi gereğince inceleme duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
5)-6100 sayılı HMK'nın 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde İADESİNE,
6)-6100 sayılı HMK'nın 359/3 maddesince karar tebliğ işlemlerinin Dairemizce YAPILMASINA,
Dair, dairemizce dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda oy birliğiyle, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b-1 bendi gereğince aynı kanunun 361/1 maddesi gereğince Dairemiz kararının tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere 06/04/2022 tarihinde karar verildi.


...
Başkan
...
¸e-imzalıdır


...
Üye
...
¸e-imzalıdır


...
Üye
...
¸e-imzalıdır


...
Katip
...
¸e-imzalıdır