Danıştay 12. Daire 2021/297 Esas 2021/4211 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/297
Karar No : 2021/4211


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı

VEKİLİ : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aksaray İli, Ortaköy İlçesi … Camii İmam Hatibi olarak görev yapan davacının, hırsızlık suçundan mahkumiyeti bulunduğunun anlaşılması üzerine, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48/A-5 maddesindeki şartları taşımadığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesinde yer alan, din hizmetleri sınıfında çalışanlarda aranan ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle, 657 sayılı Kanun'un 98/b maddesi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İdare Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; kamu kurumlarına açıktan atanacak kişilerin 657 sayılı Kanun'un 48. maddesinde belirtilen genel şartları taşımalarının yanında, kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları da taşımaları gerektiği, bu şartların, atanma sırasında aranabileceği gibi, atanma sırasında tespit edilememekle birlikte atandıktan sonra da bu şartlarda herhangi bir eksiklik bulunduğunun anlaşılması halinde bu eksikliklere göre işlem yapılabileceğinin açık olduğu; Diyanet İşleri Başkanlığı'nın özel mevzuatı olan Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak gerektiği şartına yer verildiği, davacının atandığı imam hatip kadrosuna, dini öğrenim esas alınarak atamasının yapıldığı, bununla birlikte, işlemiş olduğu suç ve bu suçun niteliği dikkate alındığında, davacının imam hatiplik mesleği ile bağdaşmayacak fiiller nedeniyle hapis cezası aldığı, dolayısıyla anılan Yönetmeliğin 5/1-(b) maddesinde yer alan itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklindeki ortak nitelik şartını kaybettiği, almış olduğu cezanın ertelendikten sonra sicilden silinmiş olmasının, ortak niteliği taşımadığı gerçeğini ortadan kaldırmadığı, Mahkeme kararı ile bu fiili işlediği sabit olan davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.


TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Danıştay Birinci Dairesinin 25/03/2009 tarih ve E:2009/221, K:2009/535 sayılı kararında da belirtildiği üzere, hakkında verilen mahkumiyet kararının ertelendiği ve cezasının adli sicil kaydından silindiği, dolayısıyla, … Sulh Ceza Mahkemesince hakkında verilen karar gerekçe gösterilerek görevine son verilemeyeceği, görevin sona erdirilmesine ilişkin işlemin hukuka aykırı olduğu, bu nedenle İdare Mahkemesince verilen ret kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Dava konusu işlemin hukuka uygun olarak tesis edildiği belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.


DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : 04/01/2011 tarihinde sözleşmeli imam-hatipliğe başlayan davacının, bu görevine başlamadan önce 19/06/1996 tarihinde işlediği suç nedeniyle verilen mahkumiyet kararının 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun Geçici 2. maddesi uyarınca "adli sicil arşiv kaydının silinmesine" karar verilmiş olması karşısında, memuriyet görevine son verilmesine ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının … tarih ve … sayılı dava konusu işlemin 657 sayılı Kanun'un 48/A-(5) ve 98/b maddeleri kapsamında değerlendirildikten sonra bir karar verilmesi gerekirken, bu husus gözardı edilerek eksik inceleme suretiyle karar verildiğinden, davacının temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İşbölümü kararı" üzerine Dairemize devredilen dosyada, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Aksaray İli, Ortaköy İlçesi … Camiinde imam hatip olarak görev yapmakta iken Diyanet İşleri Başkanlığınca yapılan araştırma neticesinde, davacının … Sulh Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:… ; K:… sayılı kararı ile başkasına ait arazideki otları biçip satması nedeniyle 765 sayılı (mülga) Türk Ceza Kanunu'nun 491. maddesi uyarınca hırsızlık suçunu işlediğinden bahisle 6 ay, 20 gün hapis cezası ile cezalandırıldırıldığı, davacının durumu göz önüne alınarak bu cezanın 1.000.000-TL ağır para cezasına çevrildiği ve para cezasının ertelendiği, erteleme kararı üzerinden beş(5) yıl geçtikten sonra davacı tarafından söz konusu cezanın arşiv kaydının silinmesinin talep edildiği, … Sulh Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve Değişik İş No:… sayılı kararıyla davacının talebi uygun görülerek adli sicil arşiv kaydının silinmesine karar verildiği; davacının 1993 yılından 2011 yılına kadar vekil imam hatip olarak görev yaptığı, 04/01/2011 tarihinde sözleşmeli imam-hatip statüsüne geçtiği ve 02/06/2011 tarih ve 27954 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 632 sayılı KHK uyarınca kadroya atandığı, kadrolu imam hatip olarak görev yapmakta iken, yukarıda anılan fiili işlediğinin ve … Sulh Ceza Mahkemesi'nin … tarihli kararıyla hırsızlık suçundan mahkum olduğunun tespit edilmesi üzerine; 657 sayılı Kanun'un Devlet memurluğuna atanacaklarda aranacak genel şartların düzenlendiği 48/A-(5) maddesindeki şartları ve Din Hizmetleri Sınıfında çalışanlarda aranan Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesinde belirtilen ortak nitelik şartını taşımadığının sonradan anlaşıldığından bahisle, 04/01/2011 tarihinde sözleşmeli imam hatip olarak göreve başlayan ve 02/06/2011 tarihinde ise kadroya atanmış olan davacının, 657 sayılı Kanun'un 98/b maddesi uyarınca, Diyanet İşleri Başkanlığının … tarih ve … sayılı onayı ile görevine son verildiği ve bu işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen davanın açıldığı görülmüştür.
İLGİLİ MEVZUAT :
5352 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun “Arşiv bilgilerinin istenmesi" başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasında, “Arşiv bilgileri;
a) Kullanılış amacı belirtilmek suretiyle, kişinin kendisi veya vekâletnamede açıkça belirtilmiş olmak koşuluyla vekili,
b) Bir soruşturma veya kovuşturma kapsamında Cumhuriyet başsavcılıkları, hâkim veya mahkemeler,
c) Yetkili seçim kurulları,
d) Özel kanunlarda gösterilen hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluşları,
Tarafından istenebilir. " hükmüne; "Adlî sicil ve arşiv bilgilerinin gizliliği" başlıklı 11. maddesinde, "Adlî sicil ve arşiv bilgileri gizlidir. Bu bilgiler, görevlilerce açıklanamaz ve bu Kanun hükümlerine göre verilen kişi, kurum ve kuruluşlarca veriliş amacı dışında kullanılamaz." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun “Adlî sicil ve arşiv bilgilerinin silinmesi" başlıklı 12. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, “ Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle, tamamen silinir." düzenlemesi yer almış; geçici 2. maddesinde ise, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Adalet Bakanlığı Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce toplanmış olsun veya olmasın, suç tarihi itibarıyla bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki kayıtlar hakkında, 3682 sayılı Kanuna göre süre yönünden silinme koşulu oluşanların silineceği hükme bağlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel ve özel şartların düzenlendiği 48. maddesinin birinci fıkrasının "Genel şartları" belirleyen (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde, " Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…)(1) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak." kuralına; "Özel şartları" belirleyen (B) bendinin (2) numaralı alt bendinde, "Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak" kuralına yer verilmiştir.
657 sayılı Kanun'un 98. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, "Memurluğa alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi", Devlet memurluğunu sonra erdiren haller arasında sayılmıştır.
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un "Personelin nitelikleri" başlıklı 9. maddesinin ikinci fıkrasında, "Başkanlık personelinin 657 sayılı Kanunda ve bu Kanunda yer almayan diğer nitelikleri ile atanmalarında dinî öğrenim şartı arananlara ilişkin ortak nitelikler yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almaktadır.
Dava konusu olay tarihinde yürürlükte olan ve 25/10/2011 tarihli ve 28095 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinde; "Bu Yönetmelikte yer alan kadrolara atanacaklarda aşağıdaki genel şartlar aranır:
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendindeki genel şartları taşımak,
b) Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bakılan olayda, davacının görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlem, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinin birinci fıkrasının "Genel şartlar"ın belirlendiği (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde sayılan genel şartı taşımadığının sonradan anlaşılması ve aynı fıkranın "Özel şartlar"ı belirleyen (B) bendinin (2) numaralı alt bendinde yer alan düzenleme uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 5/1-(b) maddesindeki özel şartı kaybettiğinden bahisle 98/b maddesi uyarınca tesis edildiğinden; uyuşmazlığın, 657 sayılı Kanun'un 48/A-(5) ve 98/b maddesi ile yukarıda anılan Yönetmeliğin 5/1-(b) maddesi yönlerinden ayrı ayrı incelenmesi gerekmektedir.
İdare mahkemesince; 04/01/2011 tarihinde sözleşmeli imam-hatip olarak göreve başlayan ve 02/06/2011 tarihli, 632 sayılı KHK ile kadroya ataması yapılan davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan ortak nitelik şartını, görevde iken ve göreviyle ilgili ne şekilde kaybettiği hususları açık ve net olarak ortaya konulamadığı gibi; "Özel Şartlar" dan olan Yönetmeliğin 5/1-(b) maddesi uyarınca hukuki inceleme ve değerlendirme de yapılmamıştır.
Öte yandan; davacının, 1996 yılında işlediği ifade edilen üzerine atılı suç ve bu suç nedeniyle yargılandığı … Sulh Ceza Mahkemesince verilen mahkumiyet kararı uyarınca nitelik kaybı nedeniyle, "Genel Şartlara" göre görevine son verildiği belirtilmekte ise de, mahkemece para cezası verildiği, cezanın da ertelendiği ve 2009 yılında 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun Geçici 2. maddesi uyarınca "adli sicil arşiv kaydının silinmesine" karar verildiği anlaşılmakta olup, hakkındaki adli sicil kaydının silinmesinden sonra 657 sayılı Kanunu'nun 48/A-5 maddesindeki şartları taşıdığı kabul edilerek 04/01/2011 tarihinde sözleşmeli imam-hatip olarak göreve başlatılan davacının, memuriyet görevine son verilmesine ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin, münhasıran 657 sayılı Kanun'un 48/A-(5) ve 98/b maddeleri kapsamında incelenip değerlendirildikten sonra bir karar verilmesi gerekirken, İdare Mahkemesince bu husus da gözardı edilmiştir.
Bu durumda, eksik niteleme suretiyle davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 24/06/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X )KARŞI OY :

Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, imam-hatip olarak görev yapan davacının, davaya konu eylemi nedeniyle, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-b maddesinde yer alan, "itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu" şeklindeki ortak nitelik şartını kaybettiği sonucuna varıldığı ve 657 sayılı Kanun'un 98/b maddesi gereğince Diyanet İşleri Başkanlığı'ndaki görevine son verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği görüşüyle, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.