MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
İİK"nın 277. maddesinden kaynaklanan tasarrufun iptali istemine ilişkin olarak açılan davada ... 12. Asliye Hukuk ve ... 10. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, İİK"nın 277. maddesinden kaynaklanan tasarrufun iptali davasıdır.
.... 10. Asliye Hukuk Mahkemesince, Somut olayda; davalı ..."nın MERNİS adresinin "..., diğer davalı ..."nin MERNİS adresinin ise ... olduğu, icra takibinin ... 36. İcra Müdürlüğünde yapıldığı tespit edilmiştir. Hal böyle olunca; davanın açıldığı mahkememizin davalılar yönünden yetkisiz mahkeme olduğu anlaşıldığından süresi içerisinde yapılan yetki itirazına istinaden davalı ..."nın MERNİS adresinin Mersin olması nedeni ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
... 12. Asliye Hukuk Mahkemesince ise davalılardan ..."nın cevap dilekçesi ile birlikte yetki itirazında bulunduğu, diğer davalı ..."nin ise yetki itirazında bulunmadığı ve dosyanın .... 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/164 E. - 2019/195 K. sayılı kararı ile yetkisizlikle mahkememize gönderildiği anlaşılmaktadır. HMK"nın 7. maddesi uyarınca birden fazla davalı aleyhine açılan davalarda, davalılardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde dava açılması mümkünse de, tasarrufun iptali davalarında iptale konu edilen tasarrufun tarafları bu davalarda zorunlu dava arkadaşı olarak davalı olduğundan davalıların yetki itirazlarını birlikte ileri sürmeleri gerekmektedir. Zira, HMK"nın 60. maddesi uyarınca da zorunlu dava arkadaşları birlikte hareket etmek zorundadır. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukukî sonuç doğur gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
Dava, İİK"nın 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
İptal davaları için kanunda özel bir düzenleme öngörülmediğinden davanın HMK"nın 6. maddesi gereğince davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesinde açılması gerekir. Aynı Kanunun 7/1. maddesi gereğince de davalı birden fazla ise dava bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. İptal davaları ayni hakka değil kişisel hakka dayanan davalardan olduğundan davanın konusu taşınmaz bile olsa HMK"nın 12. maddesinin uygulanma imkanı yoktur. İİK"nın 282. maddesi gereğince davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan 3. kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan ve zorunlu dava arkadaşları usul işlemlerini birlikte yapmak zorunda olduklarından yetki itirazının davalılarca birlikte ileri sürülmesi yasa gereğidir. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukukî sonuç doğurmaz.
HMK"nın 6/1. maddesi uyarınca "(1) Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir." Bu yetki kuralı kesin olmadığından HMK"nın 19. maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19/2. maddesinde; "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz" hükmünü içermektedir. Yine, 116/1-a maddesinde "Kesin yetki kuralının bulunmadığı hallerde yetki itirazını "ilk itiraz" olarak düzenlemektedir. 117/1. madde ise "İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez." hükmünü içermektedir. Son olarak; "Cevap dilekçesini verme süresi" başlıklı 127/1. maddesi ise "Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkansız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir" şeklinde düzenleme getirmektedir.
Somut olayda; davalılardan ..."nın cevap dilekçesi ile birlikte yetki itirazında bulunduğu, diğer davalı ..."nin ise yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince .... 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 12/12/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.