MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar ... ve diğerleri vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... Turizm Tic. Ltd. Şti ve ... aleyhine 24/06/2014 gününde verilen dilekçe ile trafik kazası nedeniyle manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın davalı ... Turizm Tic. Ltd. Şti yönünden reddine, diğer davalı yönünden kısmen kabulüne dair verilen 29/12/2015 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili ile davalı ... tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, ölümle neticelenen trafik kazası nedeni ile manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece davanın davalı ... yönünden kısmen kabulüne, diğer davalı şirket yönünden reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar vekili; sürücüsü davalı ..., araç maliki ve işleteni davalı ... Turizm Tic. Ltd. Şti. olan vasıtanın yapmış olduğu kaza neticesinde bir kısım davacıların kardeşleri bir kısım davacıların müşterek çocuğu Barış Karakaş’ın vefat ettiğini belirterek 200.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiil tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsili isteminde bulunmuştur.
Davalılar, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
Mahkemece; davanın, davalı sürücü ... yönünden kısmen kabulüne, diğer davalı şirket yönünden ise davalı sürücünün, aracı davalı şirketten kiralaması nedeniyle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 85. maddesi uyarınca sorumluluğu bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2918 sayılı KTK"nun "işleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu" başlığını taşıyan 85. maddesi uyarınca; bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
Aynı Kanunun 3. maddesi gereğince işleten; araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
Dosya kapsamından ; davaya konu kazayı yapan aracın, davalı ... Turizm Tic. Ltd. Şti. adına kayıtlı olduğu, davalı şirket tarafından diğer davalı sürücüye aracın kiralandığı ancak davalı şirketin işleten sıfatının diğer davalı kiracıya geçip geçmediği konusunda mahkemece araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır.
KTK"nun 3. maddesi gereği, uzun süreli kiralamanın bulunduğu durumlarda, aracı kiralayan işleten sıfatı kazanmakla birlikte; adi yazılı belge biçiminde düzenlenen kiralama sözleşmesinin her zaman düzenlenmesi mümkün olduğu için, sadece sözleşmeye dayalı olarak işleten sıfatının belirlenmesi hatalı sonuçlara yol açabilecektir. Bu nedenle öncelikle; davalılar arasında akdedilen oto kira sözleşmesinin dosya içerisine alınarak aracın sözleşme gereği davalı kiracıya fiilen teslim edilip edilmediği, zilyetliğinin davalı kiracıya geçip geçmediği, sözleşme gereği kira bedellerinin kiraya veren araç malikine ödenip ödenmediği gibi hususlar da araştırılıp, kira sözleşmesinin sıhhati ve işleten değişikliğinin gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi gerekmektedir. Şu halde mahkemece, davalı ... Turizm Tic. Ltd. Şti "nin ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yaptırılarak, sözleşme gereği kira bedellerinin davalı araç malikine ödenip ödenmediğinin saptanması; davalı şirket kayıtlarında yapılacak incelemeyle, kazayı yapan aracın kiracıya fiilen teslim edilip edilmediği hususunun tespiti; kira ilişkisi varsa bunun uzun süreli olup olmadığının belirlenmesi; bundan sonra KTK"nun 3. maddesi ile 85 vd. maddeleri birlikte değerlendirilmek suretiyle, davalı ... Turizm Tic. Ltd. Şti"nin hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın, yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacıların ve davalı ...’ın diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına ve davacılar ile temyiz eden davalıdan peşin alınan harçların istekleri halinde geri verilmesine 17/12/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.