BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2017/1772 Esas 2019/1516 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/1772 Esas
KARAR NO : 2019/1516
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 18/10/2016
NUMARASI : 2014/155 E. - 2016/171 K.
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesi (Maddi Tazminat İstemli) Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 10/07/2019
BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ'nce verilen 18/10/2016 tarihli kararına karşı davacı tarafın istinaf başvurusu üzerine dosya dairemize intikal etmekle, duruşmalı olarak incelendi.
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
Asıl davada, davacı vekili "müvekkilinin Ram Makinesi önüne Sıcak Silindir(Fularban) Uygulaması FM konusu buluşun, davalılarca izinsiz olarak kullanıldığını, davalılardan AYM Makine'nin, müvekkilinin 2013/12918 no'lu FM'ne konu buluşunu taklit ederek AYM-TBK 800-3 Kurutma Sistemi makinesi üreterek ve satarak davalı ...Mekatronik (... ve ... Ortaklığı)'nın ise EMS 03... Kurutma Makinesini üretip satarak müvekkilinin FM tescillinden kaynaklanan haklarını ihlal ettiğini, davalıların eyleminin aynı zamanda haksız rekabet oluşturduğunu, müvekkilinin maddi ve manevi zarara uğradığını" iddia ile davalıların, FM hakkına tecavüz ve haksız rekabet eylemlerinin tespitini, tecavüz eylemlerinin durdurulmasını, giderilmesini, kaldırılmasını, FM'e tecavüz yoluyla üretilen her türlü basılı evrak, broşür, internet sistemi vb'den çıkarılmasını, 2.000 TL manevi tazminat, 1.000 TL ihbar tazminatı ve 2.000 TL maddi tazminatın davalılardan tahsilini, tecavüz ve haksız rekabet konusu ürünlere el konulmasını, imhasını, kararın ilanını talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili cevaben, "davacı tarafın tescil ettirmek istediği ... Kurutma Sistemi'nin uzun yıllardan beri tekstil sektöründe bilinen ve imalatı olan bir makine olduğunu, 2011 yılında MEB tarafından yayınlanan bir kitapta bu teknolojinin tanıtılıp anlatıldığını, yeni olmadığını" savunarak tüm taleplerin reddini istemiştir.Birleşen 2015/183 sayılı davada davacı İdes Makina vekili, "davalı firmanın TR 2013/12918 Y sayılı FM başvuru işlemlerinin TPE tarafından yenilik konusundaki şüphe nedeniyle durdurulduğunu, bunun sebebinin başvuruya konu makinenin uzun yıllardır birçok firma tarafından kullanıldığının anlaşılması olduğunu, yeni olmadığını" iddia ile FM tesciline ilişkin işlemin ve tescilli hükümsüzlüğüne, FM belgesinin iptaline talep ve dava etmiştir.Mahkemece 18.10.2016 tarihinde, asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne, birleşen davada davalı adına tescilli 2013/12918 sayılı FM'in, yenilik vasfı bulunmadığından hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, FM hükümsüz kılındığından, haksız rekabet ispat edilemediğinden ve diğer davalı...in bu makineyi kullandığının ispat edilemediğinden asıl davanın reddine karar verilmiştir.Davacı vekili istinafında, "yerel mahkemenin kendi gerekçesini açıklamadan, bilirkişi raporundaki açıklamalara yer vererek hüküm kurmasının Anayasa'ya aykırı olduğunu, hükmün geçersiz ve HMK'nın 297/1-c maddesi ile Anayasa'nın 141/3 maddesine aykırı olduğunu, kök bilirkişi raporunun haksız taraflı ve dayanaksız olup, hükme esas alınamayacağını, bilirkişilerin FM'in hangi isteminin yeni olmadığı konusunda bir açıklama yapmadıklarını, yeni bir rapor alınması taleplerinin değerlendirilmeyip, ek rapor alındığını, FM'in hükümsüz kılınmasının hukuka aykırı olduğunun, 05.09.2012 tarihli e-posta'nın delil olarak nitelendirilemeyeceğini, davalıların kötüniyetinin ve haksız rekabette bulunmaları hususunun mahkemece irdelenmediğini," iddia ile kararın kaldırılmasını istemiştir. Davalı AYM Makina ( ...) vekili istinafa cevaben, "davacı-birleşen davada davalının usule ilişkin istinaf sebeplerinin hukuki temeli bulunmadığını, bilirkişi kök ve ek raporları yeterli olduğundan yeniden bilirkişi incelmesine gerek olmadığını, e-posta'nın delil olarak kabulü'nün usul hukukuna uygun olduğunu, ayrıca buluş konusu makinanın Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2011 yılında yayınlanan Tekstil Teknolojisi Kurutma ve Egalize isimli bir kitapta tanıtıldığını, davacının ise 2013 yılında bu sistemi kendisi bulmuş gibi FM alarak kaydettirdiğini, kararın usul ve yasaya uygun olduğunu" savunarak istinaf isteminin reddini istemiştir.27.10.2015 tarihli bilirkişi raporunda, "TBK-300-3 Kurutma sisteminin FM koruma kapsamında kaldığı, 2013/12918 sayılı FM'in 551 sayılı KHK'nın 154.maddesine uygunluk göstermediği, yenilik vasfı taşımadığı," görüşü açıklanmıştır.12.08.2016 tarihli ek raporda da,"AYM Makina'ya ait TBK-800-3 Kurutma sisteminin ana sistemde bulunan Ram makinası ve kurutma silindirlerini içerdiği ve FM koruma kapsamında kaldığı, ancak istemde yer alan 2 unsurun bir arada görüldüğü bir ürün mevcut olmadığından, EMS 03 Baraban Kurutma Sistemi'nin FM koruma kapsamı içinde kaldığının ifade edilemeyeceği, 2013/12918 sayılı FM belgesinin yenilik vasfı taşımadığı" görüşü açıklanmıştır.
G E R E K Ç E :
Asıl davada davacı vekilinin müvekkili adına tescilli 2013/12918 başvuru numaralı "Ram Makinası Önüne Sıcak Silindir Uygulaması (Fularban)" isimli faydalı modelinin aynısının davalı tarafça üretim yoluyla taklit edilerek satıldığını beyanla tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, durdurulması, sonuçlarının ortadan kaldırılması, maddi ve manevi tazminat ile itibar tazminatı talepleriyle dava açtığı, davalı - birleşen 2015/183 E.sayılı dosyasında davacı vekilinin dava dilekçesinde; davacı adına tescilli faydalı modelin yeni olmadığını, makinenin birçok firma tarafından uzun yıllardan beri üretildiğini, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2011 yılında basılan kitapta tanıtılıp anlatıldığını, yenilik unsuru bulunmadığını beyanla, hükümsüzlük davası açtığı görülmüştür. Dairemizce duruşmalı olarak yapılan istinaf incelemesinde; ilk derece mahkemesi tarafından alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya yeterli olmadığı kanaatiyle yeniden üçlü heyetten rapor alınmasına karar verilmiş, davalı - birleşen davanın davacısı vekilinin hükümsüzlük delili olarak ileri sürdüğü Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2011 yılı müfredatında bulunan "Tekstil Teknolojisi Kurutma ve Egalize" adlı kitabın örneği celbedilmiş, kitabın Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün http://megep.meb.gov.tr/?page=moduller web adresinde yayınlanan ve ücretsiz olarak talep edenlerce erişimi sağlanabilen, bireysel öğrenme materyali olduğu bildirilmiş, dairemizce makine mühendisi, makine mühendisi-patent vekili ve tekstil mühendisi bilirkişilerden oluşan üçlü bilirkişi heyetinden rapor alınmış, 11.04.2019 tarihli raporda; "2013/12918 başvuru numaralı "Ram Makinası Önüne Sıcak Silindir Uygulaması (Baraban)" buluş başlıklı faydalı model belgesinin 1 bağımsız, 5 bağımlı istemden oluştuğu, 1 nolu bağımsız istemin koruma kapsamının "Baraban Kurutma Ünitesini (4) oluşturan içerisinden buhar geçirilerek ısıtılıp, kumaşın ön kurutmasını yapan silindir yüzeylerine sahip olması" özelliklerinin koruma kapsamını oluşturduğu, davalı aymmakina.com internet sitesi görselleri web.archive kayıtlarının incelendiği, faydalı model belgesinin 1.nolu bağımsız isteminin koruma kapsamını oluşturan özelliklerin AYM-TBK 800-3 model kurutma silindiri üzerinde var olduğunun görüldüğünü beyan etmişlerdir. 11.04.2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda, birleşen davada hükümsüzlük yönünden yapılan incelemede; hükümsüzlük delili olarak sunulan ... firmasına 28 Mayıs 2012 tarihinde gönderilen teklif içeriği ve ... firmasına kurulumu yapıldığı belirtilen cihazın 15 Ağustos 2012 tarihli fotoğrafının incelendiği, teknik çizim ve fotoğrafta görülen kurutma sisteminde, içine buhar girişi yapılan hortumların görüldüğü silindir yapılarının mevcut olduğu, faydalı modelin 1 nolu isteminde tanımlanan unsurların kurutma sistemi üzerinde mevcut olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı kitabında genel hatları ile anlatılan Kontakt Kurutma başlıklı açıklamada, "Kontakt Kurutmanın esası yaş tekstil mamulünün ısıtılmış silindirlere değerek geçirilmesi ve bu sırada suyun buharlaştırılarak uzaklaştırılması" açıklamasının mevcut olduğu, silindir yapısının net olarak tanımlandığı ancak silindir yapısına buhar girişi net olarak belirtilmemiş ise de, tekstil sektöründe içi boş büyük bobinlerin ısıtılması amacıyla buhar kullanılmasının mühendislik açısından uygulanacak en bilindik yöntem olduğunu, faydalı modelin 1 nolu bağımsız isteminde tanımlanan unsurların Milli Eğitim Bakanlığı'na ait kitapta tanımlanan teknik içerikte mevcut olduğu, TR 2013 12918 sayılı Faydalı Model Belgesi istemlerinin yenilik şartı taşımadığı beyan edilmiştir. Bilirkişi raporunun taraf vekillerine tebliği üzerine davacı-birleşen davanın davalısı vekilinin itiraz ettiği, bilirkişilerin hükümsüzlük ile ilgili görüş belirtirken teknik açıklama yapmadıklarını, 2,3 ve 4.nolu istemlerin teknik zorunluluk olduğunu ifade ettiklerini, MEB'in kitabında yer alan makine ile müvekkilinin FM'nin aynı olmadığının bilirkişilerce de kabul edildiğini, müvekkilinin buluşundan önce fabrikalarda kumaşa boyama makinasından çıktıktan sonra apre işlemi yapılıp, daha sonra ram makinasına gönderilerek, ram makinasının kapasitesine göre belirli tonajda kurutulduğunu, işlemin bitiş zamanının saatler alabildiğini, müvekkilinin makinasının kumaşın ram makinasına girmeden önce silindirden geçirerek önemli miktarda nemini düşürdüğünü, buluş ram makinasından önceki alanda çeşitli yerlere monte edilebilir olduğu için kumaş boyandıktan sonra ram makinasında kurutulmasını gerektirecek her tür işlemde ram makinasının çalışmasına gerek kalmadan üretim sağladığını, zaman ve maliyet tasarrufu sağladığını, örgü kumaşta da çok başarılı bir şekilde kullanıldığını, raporun hiçbir yerinde müvekkiline ait faydalı modelin hükümsüzlüğü için mesnet gösterilen makinelerin çalışma sistemiyle ilgili bilgi bulunmadığını, eski makineler olduğunu, bilirkişilerin kolayca oynanabilecek belgeleri esas aldığını beyanla, yeni bir heyetten rapor veya aynı heyetten ek rapor alınmasını talep etmiştir. Dava tarihinde yürürlükte olan 551 sayılı KHK'nın 154. maddesinde, "KHK 156.maddesi hükmüne göre yeni olan ve 10.madde anlamında sanayiye uygulanabilen buluşların faydalı model belgesi verilerek korunacağı" hükmü ile KHK 156.maddede, "FM belgesine konu olan buluşun başvuru tarihinden önce Türkiye içinde veya dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka yolla açıklanmış veya ülke çapında kullanılmış ise yeni değildir." hükmü düzenlenmiştir.11.04.2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda; ... firmasına 28 Mayıs 2012 tarihinde gönderilen teklif içeriğindeki teknik çizim, cihazın 15 Ağustos 2012 tarihli kurulum fotoğrafı ile Dairemizce MEB tarafından celbedilen cevabi yazıda, internet sitesinde ücretsiz olarak herkesin kullanımına açık olarak tutulan kitapta anlatılan Kontakt Kurutma başlıklı açıklamada beyan edilen "Kontakt Kurutmanın esası yaş tekstil mamulünün ısıtılmış silindirlere değerek geçirilmesi ve bu sırada suyun buharlaştırılarak uzaklaştırılması" açıklamasının davacı adına tescilli FM'nin 1 nolu bağımsız istemindeki "Baraban Kurutma Ünitesini (4) oluşturan içerisinden buhar geçirilerek ısıtılıp, kumaşın ön kurutmasını yapan silindir yüzeylerine sahip olması" özelliklerini barındırdığı, bilirkişi heyetinin ... firması verilerinde buhar girişi yapılan hortumların mevcut olduğunu, MEB kitabında silindirler içerisinden buhar geçirilmesi özelliği açıklanmamışsa da, tekstil sektöründe içi boş büyük bobinlerin ısıtılması amacıyla buhar kullanımının mühendislik açısından bilindik yöntem olduğu, yenilik getirmediği açıklanmakla, teknik açıklamaların yeterli olduğu, ek rapor yada yeniden rapor alınmasına gerek bulunmadığı, MEB kitabının yenilik giderici delil olarak kesin tarih içerdiği, ayrıca ... firması verilerinin de internet kayıtlarının bilirkişi heyetince incelendiği, davacı-birleşen davalı adına kayıtlı FM'nin yenilik unsurunu barındırmadığı, hükümsüzlük koşullarının oluştuğu anlaşılmakla, Dairemizce yeniden bilirkişi incelemesi yapılarak duruşmalı inceleme yapıldığından ,mahkeme kararının kaldırılmasına, davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf taleplerinin reddine, birleşen davanın kabulüne, faydalı model model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi nedeniyle hükümsüzlük kararı baştan itibaren sonuç doğuracağından asıl davaya ilişkin taleplerin reddine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:
1-HMK 353/1-b-3 ve 354 ve devam maddeleri gereğince Bakırköy 1. FSHHM'nin 2014/155 Esas - 2016/171 Karar 18/10/2016 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
a-Davacı birleşen davada davalı vekilinin istinaf talebinin reddine,
b-Asıl davanın reddine,
c-Birleşen Bakırköy 1. FSHHM'nin 2015/183 Esas sayılı dosyasında davacının davasının kabulüne,
d-Davacı birleşen davanın davalısı .... Tic. Ltd. Şti.adına tescilli 2013/12918 sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine,
e-Karar kesinleştiğinde kesinleşme şerhli kararın TPMK'ya gönderilmesine,
2-İlk derece yargılaması yönünden;
a-Asıl davada peşin yatırılan 85,40 TL harçtan FM Belgesine tecavüzün men'i, haksız rekabetin men'i, maddi ve manevi tazminat davaları yönünden (44,40 TL X 5=222,00 TL ) maktu ret harçları düşüldükten sonra bakiye 136,60 TL harcın davacı taraftan tahsili ile hazineye irat kaydına,
b-Asıl davada, davacı tarafça yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,
c-Asıl davada kendisini vekil ile temsil ettiren davalılar lehine FM Belgesine tecavüzün men'i, davası yönünden ayrı ayrı 3.931,00'er TL, haksız rekabetin men'i davası yönünden ayrı ayrı 3.931'er TL, maddi tazminat davası yönünden ayrı ayrı 1.000'er TL, manevi tazminat davası yönünden ayrı ayrı 1.000'er TL, itibar tazminatı davası yönünden bir kez 1.000 TL vekalet ücretine hükmedilmesine, davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
d-Birleşen davada 44,40 TL maktu harçtan peşin yatırılan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 16,70 TL harcın davacı - birleşen davanın davalısından tahsili ile hazineye irat kaydına,
e-Birleşen davada davacı tarafından yatırılan 27,70 TL başvuru, 27,70 TL peşin harç, toplam 55,40 TL harcın davacı - birleşen davanın davalısından tahsili davalı-birleşen davanın davacısı tarafa ödenmesine,
f-Birleşen davada davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan 3.931,00 TL ücreti vekaletin davacı - birleşen davanın davalısından tahsili davalı-birleşen davanın davacısı tarafa ödenmesine,
g-Birleşen davada davacı tarafından yapılan 1.200,00 TL bilirkişi ücreti 31,5 TL (tebligat ve müzekkere gideri) olmak üzere toplam 1.231,50 TL yargılama giderinin davacı - birleşen davanın davalısından tahsili davalı-birleşen davanın davacısı tarafa ödenmesine,
3-İstinaf yargılaması yönünden;
a-Asıl davada peşin yatırılan 29,20 TL harçtan FM Belgesine tecavüzün men'i, haksız rekabetin men'i, maddi ve manevi tazminat davaları yönünden (44,40 TL X 5=222,00 TL ) maktu ret harçları düşüldükten sonra bakiye 192,80 TL harcın davacı - birleşen davanın davalısından tahsili ile hazineye irat kaydına,
b-Birleşen davada 44,40 TL maktu harçtan peşin yatırılan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 13,00 TL harcın davacı - birleşen davanın davalısından tahsili ile hazineye irat kaydına,
c-Kendisini vekil ile temsil ettiren asıl dava davalıları-birleşen davada davacı yararına hükmedilen birden fazla duruşma 2.725,00 TL vekalet ücretinin davacı-birleşen davada davalı taraftan alınarak, davalılar - birleşen davada davacıya ayrı ayrı verilmesine,
d-Birleşen davada davacı ... Avansından kullanıldığı anlaşılan 73,00 TL'nin birleşen davada davalı ...'den alınarak, birleşen davada davacı ...'ye verilmesine,
e-Asıl davada davacı- birleşen davada davalı ... tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, duruşmalı yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 10/07/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.