Mahkemesi :Aybastı Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Tarihi :02.05.2013
No :2010/224-2013/108


Dava, yersiz ödendiği ileri sürülen ölüm aylıklarının yasal faiziyle birlikte geri alınması istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı SGK Başkanlığı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hakkında verilen boşanma kararı 2004 yılında kesinleşen davalıya, yaşamını yitiren sigortalı babası üzerinden 1479 sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla bağlanan ölüm aylığının, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığının belirlendiği gerekçesiyle davacı Kurumca 2010 yılında gerçekleştirilen işlemle 01.10.2008 tarihi itibarıyla kesilerek, 06.10.2008 – 02.07.2010 döneminde yersiz karşılandığı ileri sürülen sağlık hizmet bedelleri yönünden borç tahakkuk ettirildiği, hak sahibince Ordu İş Mahkemesi’ne açılan, kesilen ölüm aylığının yeniden bağlanması gerektiğinin tespiti, aylıkların yasal faiziyle birlikte tahsili, yersiz ödendiği ileri sürülen aylıklar nedeniyle borç tahakkuku yönündeki Kurum işleminin iptali istemlerine ilişkin 2010/437 Esas – 2011/201 Karar sayılı davada verilen kabul kararının Yargıtay 21. Hukuk Dairesi tarafından eksik inceleme ve araştırma yapıldığı gerekçesiyle 28.01.2013 gün ve 2011/9650 Esas – 2013/1319 Karar sayılı ilamla bozulduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 56. maddesinin ikinci fıkrasında, eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesileceği, bu kişilere ödenmiş olan tutarların, 96. madde hükümlerine göre geri alınacağı yönünde düzenleme yapılmıştır. Anılan maddeye dayalı açılan bu tür davalarda eylemli olarak birlikte yaşama olgusunun tüm açıklığıyla ve taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu dönem yönünden ortaya konulması önem arz etmektedir. Bu aşamada, özellikle Anayasa"nın 20., 5510 sayılı Kanunun 59., 100., 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri Ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 28., 45., 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 3., 45 – 53., 4857 sayılı İş Kanununun 32., 01.10.2011 günü yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6., 24 – 33., 189., 190., 191., 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 6., 19., 20., maddeleri ve diğer ilgili mevzuat hükümleri göz önünde bulundurulmak suretiyle yöntemince araştırma yapılmalı, tarafların göstereceği tüm kanıtlar toplanmalı, bildirilen ve dinlenilmesi istenilen tanıkların ifadeleri alınmalı, boşanan eşlerin yerleşim yerlerinin saptanmasına ilişkin olarak; muhtarlıktan ikametgah senetleri elde edilmeli, ilgili Nüfus Müdürlüklerinden sağlanan nüfus kayıt örnekleri ile yerleşim yeri ve diğer adres belgelerinden yararlanılmalı, adres değişiklik ve nakillerine ilişkin bilgilere ulaşılmalı, ilgililerin su, elektrik, telefon aboneliklerinin hangi adreste kimin adına tesis edildiği saptanmalı, seçmen bilgi kayıtları getirtilmeli, varsa çalışmaları nedeniyle resmi/özel kurum ve kuruluşlara verilen belgelerde yer alan adresler dikkate alınmalı, boşanılan eş 4857 sayılı Kanun hükümleri kapsamında yer almakta ise adına ödeme yapılabilecek özel olarak açılan banka hesabı bulunup bulunmadığı belirlenmelidir.
İnceleme konusu dava yönünden ise; hak sahibince Ordu İş Mahkemesi’ne açılan davanın sonucu araştırılarak eldeki dava ile aralarındaki bağlantı durumu açıklıkla ortaya konulmalı, Sosyal Güvenlik Kontrol Memurluğu tarafından yapılan soruşturmada alınan ifadesi Kurum işlemine dayanak kılınan S.Yıldız dinlenilmeli, Esenli Mahallesi 2. Sokak yönünden yeniden geniş kapsamlı çekişme konusu döneme ilişkin Emniyet Müdürlüğü araştırması yapılmalı, görev yapmış/yapmakta olan muhtar ve azalardan istem hakkında düşünce edinmeye yetecek kadarının tanık sıfatıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı, özellikle, 2004 yılında boşanma gerçekleşmesine karşın ilgililerin kayıtlı yerleşim yerlerinin uyuşmazlık konusu dönemi de içerecek şekilde herhangi bir değişiklik olmaksızın aynı şekilde süregelmesi ve Kurum tarafından yapılan denetim sonrasında eşin yerleşim yeri kaydının başka yere nakledilmesi olgusu dikkate alınmalı, böylelikle “boşanılan eşle eylemli olarak birlikte yaşama” olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği, toplanan kanıtlar ışığı altında değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.