17. Hukuk Dairesi 2012/120 E. , 2013/461 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalı tarafa ait araç sürücüsünün kusurlu hareketi ile meydana gelen kazada davacının yaralandığını açıklayıp, fazlaya dair haklarını saklı tutarak ....000 TL maddi (ekonomik geleceğinin sarsılması) ve ....000 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre; davanın kısmen kabulü ile, ....000 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..., ................ AŞ"den tahsiline, ....000 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan (davalı ... şirketi limit ile sorumlu olarak) tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
...-Mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere, özellikle oluşa ve dosya içeriğine uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının ve tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre davalı ... vekilinin tüm, davalı .......... AŞ vekili ile davalı ....... AŞ vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
...-Dava, trafik kazasından kaynaklanan iş göremezlik ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Davacı vekili tarafından ....000 TL manevi tazminat talep edilmiş, mahkemece manevi
tazminat isteminin kabulüne karar verilmiştir. Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önüne alarak hükmedeceği manevi tazminatın adalete uygun olması, zenginleşme aracı olmaması, özendirici nitelikte bulunmaması gerekir. Tazminatın amacı zarara uğrayanda bir huzur duygusu doğurmaktır. Somut olayda, tarafların kusur oranı, ekonomik sosyal durumları, duyulan acı gibi nedenler dikkate alındığında, davacı için hükmedilen manevi tazminat miktarı ... düzeyde olup, hükmedilen ....000 TL manevi tazminattan bir miktar indirim yapılarak karar verilmesi gerekmektedir.
...-Dosyaya ibraz edilen ......2004 tarihli kira sözleşmesi ile davacının yaralanmasına sebebiyet veren ...... Plakalı aracın 48 aylığına davalı .......... ... AŞ tarafından diğer davalı ....... AŞ"ye kiralandığı savunulmuştur. 2918 sayılı ..."nin ....maddesi gereği; İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
Trafik kazası sonucu ....kişilerin zarar görmesi halinde taraflar arasında geçerli sayılabilecek sözleşmelere mutlak geçerlilik tanımak uygun düşmez. Noter onayı bulunmayan ve taraflarca her zaman tanzimi mümkün olan kira sözleşmesinin zarar gören kişilerin haklarını tehlikeye düşürmesi mümkün bulunduğundan araç maliki ve işleten olduğu iddia edilen kişinin farklı olduğu durumlarda bu farklılığın kabulü için sözleşme yeterli olmayıp, farklılığı inandırıcı başka delillerle de kanıtlanması gerekir. Bu konuya yönelik olarak davalı tarafın delilleri usulen toplandıktan sonra gelişen sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
O halde mahkemece yapılacak iş; yukarıda açıklanan yasal düzenlemelerde göz önünde bulundurularak, davalı taraf aracı üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanmanın kime ait olduğu, kira sözleşmesinin ve kira bedelinin maliye ve vergi Dairelerine bildirilip bildirilmediği, ibraz edilen sözleşme yükümlülüklerinin kim tarafından yerine getirildiği, gerektiğinde işleten ve kiracının varsa ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle kira sözleşmesinin, fatura, ruhsat, cari hesap
hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği, işletenlik sıfatının kimde bulunduğu, hususları tartışılarak varılacak uygun sonuca göre bir karar vermekten ibarettir.
SONUÇ: Yukarıda ... numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm, davalı .......... AŞ vekili ile davalı ....... AŞ vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ... ve ... numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı .......... AŞ vekili ile davalı ....... AŞ vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 449,... TL kalan harcın temyiz eden davalı ..."den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ....... AŞ ve .......... AŞ"ye geri verilmesine ......2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.