16. Hukuk Dairesi 2017/4784 E. , 2020/3147 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Davacı ..."nin, tapuda kendisi ve dava dışı kardeşleri ... ve ... adına kayıtlı bulunan 104 ada 22 parsel sayılı taşınmazın eksik ölçüldüğü ve eksikliğin çekişmeli 104 ada 20 parsel sayılı taşınmazdan kaynaklandığı iddiasıyla dava açmış olup, diğer 104 ada 22 parselin tapu malikleri ... ve ..."nin de yöntemince davaya katılımlarının sağlanmadığı gibi çekişmeli taşınmazın vasfının ham toprak olduğu dikkate alınarak yöntemince hava fotoğrafı incelemesi yapılmadan ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar davacı ve iştirakçileri lehine Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddesi koşullarının oluşup oluşmadığı hususları yeterince soruşturulmadan hüküm verilmiş olmasının da isabetsizliğine" değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, ham toprak vasfı ile kayıtlı davalı Hazine adına olan 104 ada 20 parsel sayılı taşınmazın 28.04.2016 tarihli fen bilirkişisi ..."in raporunda (A) harfi ile gösterilen 1.681,70 metrekare yüzölçümlü kısmının davalılar adına olan tapusunun iptal edilerek davacı adına kayıtlı 104 ada 22 parsel sayılı taşınmaza eklenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, dava konusu taşınmazlar üzerinde, davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmiş olduğu gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, hükmüne uyulan bozma ilamı uyarınca, dava tarihinden 20-30 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının getirtilip jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi aracılığıyla incelenmesi, çekişme konusu taşınmazın sırası ile değişik tarihlerdeki hava fotoğraflarına göre niteliğinin gösterilmesi, bu yerde imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, o tarihten dava tarihine kadar davacı ve davada yer almayan iştirakçileri açısından kazanma koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesine çalışılması gerekirken, uyuşmazlığın çözümüne etkili olmayan ve taşınmazın öncesine ait bilgi vermeyen 1999 yılı hava fotoğrafı incelemesi yapılmış ve yeterli olmayan ziraatçı bilirkişi raporu hükme esas alınmış, böylelikle bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazı gösteren tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulduktan sonra, taşınmaz başında yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisi refakate alınarak yeniden keşif yapılmalı, yapılacak keşifte çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, zilyetlik var ise terk edilip edilmediği hususlarında mahalli bilirkişiler ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanları arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraatçı bilirkişi kurulundan, önceki raporları da irdeler şekilde, çekişmeli taşınmazın niteliğini, toprak yapısını, zirai faaliyete konu olup olmadığını, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarını ve çekişmeli taşınmazların kullanım durumlarını kesin olarak belirleyen, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, dava konusu taşınmazın tüm yönlerinden çekilmiş fotoğrafları dosya arasına konulmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmak sureti ile, çekişmeli taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyasının tamamlandığı tarihi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli; bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu yönler gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.