MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ... ve ..., irsen intikal, taksim, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak ... İli ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümünün adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 30.03.2016 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 6.060,55 metrekare ve (C) harfi ile gösterilen 2.700,42 metrekare yüzölçümündeki taşınmazların davacılar adına yeni birer parsel numarası verilmek suretiyle tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve imar-ihya hukuki nedenlerine dayalı olarak açılmış olup, TMK"nın 713/1. ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. ve 17. maddeleri gereğince tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, fen bilirkişi raporunda (A) ve (C) harfleriyle gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacı taraf yararına imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de; yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve varsa üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının yöntemine uygun şekilde incelenmesi olduğu halde, mahkemece uyuşmazlığın çözüme kavuşturulmasında hava fotoğraflarından yeterince ve yöntemine uygun şekilde yararlanılmamış; taşınmaz bölümlerinin niteliklerinin belirlenmesi, nehir yatağından kazanılıp kazanılmadıkları ya da nehrin aktif etki alanında kalıp kalmadıkları hususunda jeoloji ve ziraat mühendisi bilirkişilerin hüküm kurmaya elverişli bulunmayan ve ayrıntı içermeyen raporuna dayanılarak karar verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulması usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için, Mahkemece öncelikle, dava tarihinden 20-25 yıl öncesine ait en az 3 ayrı zaman diliminde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları getirtilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, jeoloji mühendisi ve ziraat mühendisi bilirkişilerin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, evveliyatlarının imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihya çalışmalarına en erken ne zaman başlanıldığı ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, taşınmaz bölümleri üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla, kim tarafından ve ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmaz bölümlerinin öncesinin davacının murisine ya da başkalarına ait olması halinde, zilyetliğin davacıya ne şekilde intikal ettiği, muristen intikal etmesi halinde mirasçılar arasında taksim, bağış ya da satış gibi bir hukuki işlem bulunup bulunmadığı, taşınmazın sınırlarında geçmişten bugüne kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkinin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişiden, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, öncesinin imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığını, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp tamamlandığını, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri hangi tasarruflar ile sürdürüldüğünü ve çekişmeli taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı ve komşu taşınmazlarla mukayeseli değerlendirmeyi içeren, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, ayrıntı ve gerekçeli rapor düzenlemesi istenilmeli; çekişmeli taşınmaz bölümlerinin ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz bölümlerinin sınırları kabaca işaretlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliğini, sınırlarını ve taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini, varsa imar-ihyanın tamamlanma tarihini açıklayan rapor düzenlettirilmeli, sunulan raporda çekişmeli taşınmaz bölümlerinin memleket haritası ve uydu fotoğrafları üzerindeki konumu gösterilmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir kroki ve ayrıntılı rapor alınmalı; önceki tarihli jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişinin raporunda, Murat Nehri ile çekişmeli arazi arasındaki kot farkının çok yakın olduğu, yıllar içerisinde Murat Nehri"nin yatağının genişlediği ve davacının dilekçesinde taşınmazın sular altında kaldığı belirtildiğinden, bu konuların uzman jeoloji bilirkişisi tarafından yeniden değerlendirilmesi suretiyle, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin nehrin etkisinde kalıp kalmadığı açık bir şekilde belirlenmeli; dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanları, teknik raporlar ve komşu parsel tutanakları ve dayanak kayıtlarıyla denetlenmeli, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.