Danıştay 2. Daire 2021/12826 Esas 2021/1862 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/12826
Karar No : 2021/1862

KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
1- (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Maltepe ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz önüne isabet eden Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan deniz dolgu alanının 739,00 m²'lik kısmının bahçe olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 01/01/2003-20/06/2007 dönemi için davacıdan 22.992,82 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Danıştay Onuncu Dairesinin 31/01/2018 gün ve E:2017/990, K:2018/263 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle, davacının taşınmazı edindiği ve fiilen işgalin başladığı 22/03/2004 - 06/06/2005 tarihleri arasında davalı idarece ecrimisil alınabileceği, bu periyoda ilişkin olarak davalı idarenin belirlemiş olduğu, davacının hissesine tekabül eden değerin 6.009,16 TL'ye isabet ettiği, 26/05/2016 tarihinde mahallinde yapılan keşif sonrası hazırlanan ve bir örneği dosyada bulunan 15/07/2016 tarihli bilirkişi raporuna göre, 22/03/2004 - 06/06/2005 tarihleri arası için davacının hissesine tekabül eden ecrimisil miktarının 5.004,74 TL olduğu görülmekte olup, dava konusu … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin 17.988,08 TL'lik kısmının iptaline, davanın 5.004,74 TL'ye yönelik kısmının ise reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ İSTEMİNDE
BULUNANLARIN İDDİALARI :
Davalı idare tarafından, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 12. maddesinin d bendinde, taşınmazın Emlak Vergi Değerinin % 5 inden az olmamak kaydıyla ecrimisil belirleneceği, 2007 yılı Turgut Özal Bulvarı Emlak Vergi Değerinin 676,00 TL olduğu, idarenin bunun %5'i olan 33,80 TL/m² üzerinden hesaplama yaptığı, bilirkişinin emsal aldığı taşınmazların konumunun uygun olmadığı, mahkemece belirlenen ecrimisil bedelinin düşük olduğu belirtilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

Davacı tarafından, davalı idarenin deniz dolgu alanından ecrimisil isteyemeyeceği, taşınmazın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredildiği, deniz dolgu alanında işgalin bulunmadığı, aynı taşınmazın diğer maliklerinden …'nın açtığı davada … İdare Mahkemesinin iptal kararı verdiği belirtilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN CEVAPLARI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından; İstanbul ili, Maltepe ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta, …. ada, … parsel sayılı taşınmaz önüne isabet eden Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan deniz dolgu alanının 739,00 m²'lik kısmının bahçe olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 01/01/2003-20/06/2007 dönemi için davacıdan 22.992,82 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu edilen 739,00 m² taşınmazın tamamının …, …, … tarafından 01/01/2003-20/06/2007 döneminde bahçe yapılmak suretiyle işgal edildiğinden bahisle 91.973,26 TL ecrimisil talep edilmesi üzerine, … tarafından itirazda bulunularak, işgal konusu taşınmazın 4 bağımsız bölüm kat maliki tarafından kullanıldığı, ecrimisil bedelinin hisseleri oranında (25/100) sorumlu tutulması ve oturdukları dönemler dikkate alınarak hesaplama yapılması gerektiğinin belirtilmesi üzerine, … tarih ve … sayılı Ecrimisil Düzeltmesi Komisyon Kararı ile, idare memurlarınca 11/09/2008 tarihinde mahallinde yapılan tespitte 25/100 hisse oranına sahip … Blok maliklerinden davacı …'nın taşınmazı 01/01/2003 - 30/04/2008 tarihleri arasında işgal ettiği tespiti üzerine yeniden hesaplama yapılarak, 22.992,82 TL.nin davacıya ecrimisil düzeltme ihbarnamesi ile bildirilmesine karar verilmiş, ancak … tarih ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesi ile 01/01/2003 - 20/06/2007 dönemi için 22.992,82 TL talep edilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 1. fıkrasında, "Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır." hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, "Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur." düzenlemesi yer almaktadır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; İstanbul ili, Maltepe ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta, … ada, …. parsel sayılı taşınmaz önüne isabet eden deniz dolgu alanının 739,00 m²'lik kısmının bahçe olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 01/01/2003-20/06/2007 dönemi için davacıdan 22.992,82 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı, dava konusu taşınmazın 06/06/2005 tarihli Onay ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının tasarrufuna bırakıldığı, davacının dava konusu taşınmazı 22/03/2004 tarihinde satın aldığı, bu nedenle davacının 22/03/2004 - 06/06/2005 dönemi için ecrimisil ödemesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Ecrimisilin işgal nedeniyle kira bedeli kadar alınan bir tazminat olduğu, ecrimisil tutarının hesaplanmasında; taşınmazın, mevkii, kullanım şekli, altyapı, ulaşım kolaylığı, elde edilen gelir ve taşınmazın kullanıcısına katkısı gibi tüm faktörlerin etkili olduğu, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararlarının dikkate alınması gerektiği açıktır.
Dava konusu 739,00 m²'lik taşınmaz 4 adet bağımsız bölümden oluşan apartman malikleri tarafından bahçe olarak kullanılmaktadır. Aynı apartmandaki kat maliki …'dan … tarih ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesi ile, taşınmazı satın aldığı 02/04/2003 tarihi dikkate alınmak suretiyle 02/04/2003-20/06/2007 dönemi için 19.348,43 TL ecrimisil istenilmesi üzerine açılan davada, … İdare Mahkemesince Danıştay Onuncu Dairesinin 27/11/2014 gün ve E:2010/8368, K:2014/7246 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle, verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararda, dava konusu işlemin 4.713,56 TL.lik kısmının iptaline, davanın 14.634,87 TL'ye yönelik kısmının ise reddine karar verilmiş olup, mezkur karar Danıştay Onuncu Dairesinin 31/01/2018 gün ve E:2017/1812, K:2018/261 sayılı kararıyla onanmış, davalı idarenin karar düzeltme talebi Danıştay Onuncu Dairesinin 26/06/2019 gün ve E:2018/2666, K:2019/5055 sayılı kararıyla reddedilmiş bulunmaktadır.
Davacı ile aynı apartmanda kat maliki olan … taşınmazı 14/11/2003 tarihinde satın almış olup, bu tarihten davalı idarece tasarruf yetkisinin belediyeye devrine ilişkin 06/06/2005 Onay tarihine kadar (14/11/2003-06/06/2005) geçen (yaklaşık 1 yıl 6 ay 23 gün) süre için 14.634,87 TL ecrimisil bedeli belirlenmiştir.
Dava konusu taşınmazı 22/03/2004 tarihinde satın alan davacı … için ise, davalı idarece tasarruf yetkisinin belediyeye devrine ilişkin 06/06/2005 Onay tarihine kadar (22/03/2004 - 06/06/2005) geçen (yaklaşık 1 yıl 2 ay 14 gün) süre için 5.004,74 TL ecrimisil bedeli belirlenmiştir.
Bu durumda, dava konusu edilen 739,00 m²'lik taşınmazı işgal eden, aynı apartmanda eşit hisse payı (25/100) oranında malik olan kat maliklerinden, ilgililerce taşınmazın satın alındığı tarihten davalı idarece tasarruf yetkisinin belediyeye devrine ilişkin 06/06/2005 Onay tarihine kadar geçen süreye ilişkin belirlenen ecrimisil bedelleri arasında ciddi farklılık bulunduğu,İdare Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde, yukarıda bahsedilen mevzuat hükümleri doğrultusunda ecrimisilin fahiş olduğu iddiasının emsal bir taşınmaza göre değerlendirilmesi yolunun seçilmesi ve bu emsalin taşınmaza en yakın özellikleri taşıyan nitelikte olması gerektiği hususu dikkate alınmadan ecrimisil tespiti yoluna gidildiği görülmektedir.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince dava konusu taşınmazı işgal eden diğer kat malikinin açtığı davada …. İdare Mahkemesinin kesinleşen E…. sayılı kararına esas alınan bilirkişi raporu da dikkate alınmak suretiyle, işgal döneminde davacıdan istenebilecek ecrimisil bedelinin belirlenmesi ve buna göre bir karar verilmesi gerekirken, hükme esas alınabilecek yeterlilikte olmayan bilirkişi raporu uyarınca verilen Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, Mahkeme kararı davacı tarafından temyiz edilmiş ise de; yukarıda belirtilen gerekçe karşısında, davacının temyiz istemi yerinde görülmemiştir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Davacının temyiz isteminin REDDİNE,
4. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.