MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ ... HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin verilen karara karşı davalının istinaf başvurusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, yerel mahkeme kararı kaldırılarak davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 14.07.2020 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Avukat ... ile temyiz edilen davalı vekili Avukat ... geldiler, duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun "büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev, yetki ve sorumlulukları "başlıklı 7. maddesinin 1 fıkrasında büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumluluklarının hüküm altına alındığını t bendinde "her çeşit toptancı hallerini ve mezbahalarını yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek, imar planında gösterilen yerlerde yapılacak olan özel hal ve mezbahaları ruhsatlandırmak ve denetlemek "görev ve yetkisinin büyükşehir belediyelerine yüklendiğini, bu kanun ile büyükşehir kapsamına giren yerlerde toptancı hallerini yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek görev ve yetkisinin münhasıran büyükşehir belediyesine ait olduğunu, ilçe belediyesine bu hususta yetki ve görev verilmediğinin açık olduğunu, 5216 sayılı yasanın yürürlüğe girmesini müteakip 10/03/2007 tarih ve 26408 sayılı resmi gazetede yayımlanan 5594 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu, İl Özel İdaresi Kanunu ve Mahalli İdare Birlikleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1. maddesinde " 10/07/2004 tarih ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanuna ek madde 1 den sonra gelmek üzere eklenen ek madde 2 de "birleşme, katılma veya geçici 2. madde gereğince Büyükşehir Belediyesi sınırlarına giren belediyelerin yürütmekte olduğu su, kanalizasyon, katı atık, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mazhaba, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere bina, tesis, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirtilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşuna devredilir. " hükmünün getirildiğini, 22 Mart 2008 tarih 26824 sayılı resmi
gazetede yayımlanan 5747 sayılı "büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde ilçe kurulması ve bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun’un 1. maddesinin 1/33. Fıkrasına istinaden, Huzurkent ilk kademe belediyesinin tüzel kişiliğinin kaldırılarak mahalleleri ile birlikte ... Belediyesine katıldığını, ancak Huzurkent Belediyesi tarafından imar planlarında Toptancı Hal Kompleksine isabet etmesi sebebi ile kamulaştırma kararı alınan ... ada ... -... ada ...-...-...-...- ... - ... - ... - ... ada ...-... ada ...- ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazların Büyükşehir Belediyesine devredilmesi gerekirken yasanın amir hükümleri göz ardı edilerek davalı ... Belediyesi adına tescil edildiğini, Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde Toptancı Halleri yapmak, yaptırmak, işletmek ve işlettirmek görev ve yetkisinin münhasıran Büyükşehir Belediyelerine verildiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, ... Belediyesinin 6360 sayılı yasa ile ... Büyükşehir Belediyesine katılmadığını, ... Belediyesinin 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile ... Büyükşehir Belediyesi sınırlarına dahil olduğunu ve davaya konu taşınmazların 5747 sayılı yasa ile Akdeniz Belediyesine devir edildiğini, davaya konu taşınmazlar üzerinde hal tesisi olmadığını, toptancı hallerinin kuruluşunda ve başka bir alana taşınmasında, malların arz ve talep derinliğinin bulunması, üretici ve tüketicinin korunması, toptancı hali sayısı ve bunların birbirlerine yakınlığı, üretici yoğunluğu ve tüketici piyasasının büyüklüğü, toptancı hali kurulacak yerin coğrafi konumu, mesken ve iş yerlerine, gıda güvenliği bakımından risk oluşturan tesis ve benzeri yerlere uzaklığı ve ulaşım imkanları ile toptancı halinin çevreye, alt yapıya ve trafiğe getireceği yüklerin dikkate alınacağının belirtildiğini, 5957 sayılı yasanın bu maddesindeki koşullar karşısında dahi davaya konu taşınmazların bulunduğu yerde davacı ... tarafından hal yapılmasının imkansız olduğunu, bugüne kadar hal yapılmasına ilişkin bir karar alınmadığını ve herhangi bir projede yapılmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddianın sübut bulduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş, verilen karara karşı istinaf talebinde bulunulması üzerine, ... Bölge Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi 09.10.2017 tarihli ilamı ile, davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken ilk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen kararın usul ve yasaya uygun olmadığı gerekçesi ile, yerel mahkemece verilen kararın ortadan kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden, çekişme konusu ... ada ...-... ada ...-...-...-...- ... -... - ... -... ada ... -... ada ...- ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar öncesinde ... Belediyesi adına kayıtlı iken 21.07.2009 ve 21.10.2009 tarihli tashihen devir işlemleri ile davalı ... Belediyesi adına kayıtlı hale geldiği, 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1/33.maddesi gereğince ... Belediyesi’nin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı ve mahalleleri ile birlikte ... İlk Kademe Belediyesine katıldığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; 5216 sayılı ... Belediyesi Kanununun Geçici 2.maddesinde; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; ...büyükşehir belediye sınırları, ... ve ... ilinde, il mülkî sınırıdır. Diğer büyükşehir belediyelerinde, mevcut valilik binası merkez kabul edilmek ve il mülkî sınırları içinde kalmak şartıyla, nüfusu birmilyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı yirmi kilometre, nüfusu birmilyondan ikimilyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı otuz kilometre, nüfusu ikimilyondan fazla olan büyükşehirlerde yarıçapı elli kilometre olan dairenin sınırı büyükşehir belediyesinin sınırını oluşturur.” düzenlemesine, yine aynı kanunun ek madde 2. de ise “ Birleşme, katılma veya geçici 2 nci madde gereğince büyükşehir belediyesi sınırlarına giren belediyelerin yürütmekte olduğu su, kanalizasyon, katı atık, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere bina, tesis, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşuna devredilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yine 5216 sayılı Kanunun Büyükşehir Belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları başlıklı 7.maddesinin 1.fıkrasının t bendinde; “Her çeşit toptancı hallerini ve mezbahaları yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek, imar planında gösterilen yerlerde yapılacak olan özel hal ve mezbahaları ruhsatlandırmak ve denetlemek” görevinin büyükşehir belediyesine ait olduğu hüküm altına alınmıştır.
Somut olayda, dava konusu taşınmazların hal yeri olarak kamulaştırıldığı ve Huzurkent Belediyesi adına tescil kaydının oluşturulduğu, daha sonra 5747 sayılı Kanun’un 1/33.maddesi gereğince Huzurkent Belediyesinin davalı ... Belediyesine bağlanması üzerine, ... Belediyesi Encümeninin 20.05.2009 tarih ve 105 sayılı kararına dayalı olarak çekişme konusu taşınmazların tashihen tescil yolu ile davalı ... adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Davalı ... adına tapu kaydının oluşma şekli Kanun hükmü gereği alınan encümen kararı olup, 5216 sayılı Kanun hükümleri gereğince davacıya devrinin yapılması için idari işlemin iptaline gerek bulunmamaktadır.
Bir başka ifade ile dava konusu istemin dayanağı kanun hükümleri gereğince yapılması gereken bir devir işlemidir.
Hal böyle olunca davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken delillerin takdirinde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Davacının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, HMK’nun 373/2. maddesi gereğince dosyanın kararı veren ...Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 02.01.2020 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden davacı vekili için 2.540.00. TL. duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilen davalıdan alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 14.07.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.