MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalının 2013/06 dönemine ait normal tüketim faturası ile 2013/09 dönemine ait tahakkuk ettirilen kaçak elektrik faturasını ödemediğini, davalının ticarethane abonesi olduğunu, tacir olduğunu, sayaç harici ayrı bir hat çekerek kaçak elektrik kullanıldığının tespit edildiğini, abone olarak sözleşme kapsamında sorumluluğunun bulunduğunu ileri sürerek fatura bedellerinin tahsili için başlatılan icra takibine davalının yapmış olduğu haksız itirazın iptali ile takibin devamına, alacağın %40" dan az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı, davaya konu yerin bar işletmesi olarak kiraya verildiğini, işleten kiracının ... olduğunu, kiracının elektrik borcunun kendisine ait olduğunu kabul ettiğini, davanın kendisine yöneltilmesinin hatalı olduğunu, ayrıca kendisinin kaçak kullanımdan sorumlu tutulamayacağını, haksız fiili işleyen kişinin sorumlu olacağını, davacının kusur ve ihmalinin olduğunu, 3 yıldır hiç fatura gönderilmediğini ve elektriğin kesilmediğini ileri sürerek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne; davalının Bursa 5. İcra Müdürlüğü"nün 2013/10865 Esas sayılı takip dosyasına yaptığı itirazının; 36.463,72 TL asıl alacak ile asıl alacağa 01/10/2013 takip tarihinden tahsil gününe kadar yürütülecek değişen oranlarda yıllık %16,80 oranını aşmamak üzere avans faizi, icra gideri ve vekalet ücreti ile birlikte sınırlı olarak iptaline, fazlaya ait istemin reddine, hüküm altına alınan alacak miktarının %20"si üzerinden hesaplanan 7.292,74 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya
ödenmesine karar verilmiş, hükmün taraflarca temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 17/10/2018 tarihli, 2018/6205 Esas ve 2018/10184 Karar sayılı ilamı ile, tarafların sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davalının normal tüketim bedelinin aslından (ana borçtan) her halükarda sorumlu olduğu, Yönetmelik gereğince elektriğin kesilmesi gereken tarihin belirlenmesi, bu tarihe kadar olan borcun tamamının hesap edilmesi, bu tarihten sonraki dönem için ise davacının elektriği kesmemesinin müterafik kusur teşkil edeceği ve bunun da ancak davacı için (abonelik sözleşmesinde gecikme zammının alınacağına dair hüküm varsa) gecikme zammından indirim sağlayacağı bu indirimin de en fazla yasal faize kadar olacağı ve kaçak tüketim hesabında müterafik kusur indirimi yapılamayacağı da nazara alınarak rapor alınmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz ve hatalı bilirkişi raporu benimsenerek karar verildiği gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyma kararı verilerek davanın kısmen kabulü ile Bursa 5. İcra Müdürlüğü"nün 2013/10865 sayılı takip dosyasına davalı-borçlu tarafından yapılan itirazın kısmen iptaline, takibin 66.935,50 TL asıl alacak ve KDV dahil 923 TL gecikmiş gün faizi olmak üzere toplam 67.858,50 TL üzerinden devamına karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalının aşağıdaki bendin dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Uyuşmazlık, 2013 /06 dönem için tahakkuk ettirilen normal tüketim faturası ile 2013/09 dönem için tahakkuk ettirilen kaçak elektrik kullanım faturası kullanım bedellerinin tahsili amacıyla davalı hakkında başlatılan icra takibine vaki itirazın iptaline ilişkindir.
Somut uyuşmazlık incelenmeden önce usuli müktesep hak üzerinden kısaca durulması gerekmektedir.
Usuli kazanılmış hak kavramı anlam itibariyle bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Usuli müktesep hak müessesesi HMK" da düzenlenmiş olmamakla beraber davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09/05/1960 T., 21/9; 04/02/1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı) Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (HGK" nın 12/07/2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03/12/2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.)
Mahkemece verilen kararın Yargıtay bozma ilamının kapsamı dışında kalarak kesinleşmesi durumunda usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez.
Yani kesinleşmiş bu kısımlar o kısımlar lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak teşkil eder.
Somut olayda; mahkemece verilen ilk kararda esas alınan 03/03/2015 tarihli kök ve 05/10/2015 tarihli ek raporda, kaçak tespit tutanağı ile tespit edilen 33.4 KW kurulu güç, 0,6 kullanım faktörü ile çarpılarak kaçak ve kaçak ek tahakkuk bedeli hesaplanmıştır. Bu husus, davacı ... şirketi tarafından temyize konu edilmiş, Dairemizin 17/10/2018 tarihli bozma ilamında ise, tarafların sair temyiz itirazları reddedilerek, yerel mahkemenin kararı müterafik kusur indiriminin hatalı uygulanması hususu ile sınırlı olarak bozulmuştur.
Ne var ki mahkemece, bozma ilamına uyma kararı verildikten sonra alınan bilirkişi raporunda, bozma kapsamı dışında bırakılarak kesinleşen hususlar hakkında yeniden inceleme ve değerlendirme yapılıp kaçak ve kaçak ek tahakkuk bedelleri 0,6 olan kullanım faktörü dikkate alınmadan hesaplanmıştır. Böylece, kesinleşmiş kısımlar hakkında davalı lehine oluşan usuli müktesep hak ihlal edilmiştir.
Bu durumunda, mahkemece, davacı lehine oluşan usuli müktesep hakka aykırı hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"un 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK" un 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.