3. Hukuk Dairesi 2020/3838 E. , 2020/6818 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacılar ile davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacılar, ... ve ... de dahil olduğu Umre gezisi için, 17/12/2013 tarihinde ... Turizm Acentesiyle anlaşarak 3.000 Euro ödediklerini, ..."in aracı olduğunu, turu davalı ... (...) Ltd. Şti"nin organize ettiğini, seyahatte iken (Ürdün havaalanında) davacı ..."in rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldığını, ne hastaneye kaldırılırken ne de hastanede geçen günler boyunca tur rehberinin yanlarında olduğunu, bu süreçte yabancı ülkede olmaları sebebiyle pek çok açıdan sıkıntı çektiklerini, ardından asıl amaçları olan Umre"ye gidemeden Türkiye"ye geri döndüklerini, başlangıçta kendilerine yurt dışındaki tedavi masraflarına ilişkin sigorta yaptırılabileceği bilgisinin verilmediğini ileri sürerek Semiye için 15.000 TL, Halil için 10.000 TL olmak üzere toplam 25.000 TL manevi tazminatın ve 3.000 Euro tur bedeli ile 5.300 Ürdün Dinarı hastane masrafının veya bunların TL karşılığının 31/01/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ve avukatlarına Bursa Barosu ücret tarifesine göre ödeyecekleri 5.000 TL vekalet ücretinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
Davalılar davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, "1.Davalı ... şirketi yönünden davanın husumet yönüyle reddine, 2.Davacıların maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 1.350,00 Euronun fiili ödeme günündeki TL karşılığını dava tarihi itibariyle avans faizi ile birlikte, davalı ... (...) şirketinden alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin maddi tazminat taleplerinin reddine, 3.Davacıların manevi tazminat yönündeki taleplerinin reddine,..." karar verilmiş, hüküm davacılar ile davalı ... Turizm (...) Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmiştir.
1-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun m. 297/2 hükmü gereği, Mahkemece verilecek hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.
Davacılar, dava dilekçesiyle avukatlarına ödeyecekleri 5.000 TL vekalet ücretinin de davalılardan tahsilini talep etmiş olmalarına rağmen, Mahkemece bu konuda olumlu olumsuz bir karar verilmemiş olması HMK"nın emredici m. 297/2 hükmüne aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
2-Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ; dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, dava konusu hakkın sahibini, davalı sıfatı ise dava konusu hakkın yükümlüsünü belirler. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti, davalı sıfatı ise pasif husumeti karşılayacak şekilde kabul edilmektedir. Dava konusu şey üzerinde kim ya da kimler hak sahibi ise, davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise o kişi veye kişilere davanın yöneltilmesi gerekir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir. Taraf sıfatı bu anlamda, defi değil itiraz niteliğinde olup; taraflarca süreye ve davanın açılmasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebileceği gibi taraflar ileri sürmemiş olsa bile mahkemece resen nazara alınmalıdır. ( Kuru, Baki- Arslan, Ramazan - Yılmaz, Ejder : a.g.e.,s. 231-232 ; Üstündağ, Saim; Medeni Yargılama Hukuku, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul 1997, s. 307)
Somut olayda Mahkemece davalı ... aleyhine davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de davalı şirket yargılama boyunca davacıların ödeme yaptığı ve tahsilat makbuzu kesen "... Turizm Seyahat Acentası" olmadığını ileri sürmüş ve hatta duruşmaya dava dışı 3. bir kişi katılarak söz konusu acentanın sahibinin kendisi olduğunu bildirmiş olmasına rağmen Mahkemece bu yönde bir araştırma yapılmamıştır. Gerekçede, davacının sözleşme yaptığı acenteye ilişkin tek bilginin tahsilat makbuzu üzerindeki "... Turizm Seyahat Acentası" ifadesi olduğu, davanın ... Turizm Taşımacılık Gıda Rent a Car Tekstil Emlak Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti."ne karşı açıldığı, şirketin unvan değişikliğine gittiği ve ... unvanını aldığı belirtilmiş ise de Türkiye Seyehat Acenteleri Birliğinin internet sitesinde acente sorgulaması yapıldığında 3961 nolu ... Turizm adında davacının sunduğu tahsilat makbuzunda bulunan adresle aynı adrese sahip bir acentenin yanı sıra 7344 sicil numaralı ... Turizm adında başka bir acentenin daha olduğu görülmekle bu bilgilerin davalıya husumet yöneltilebilmesi için yeterli olduğunu söylemek mümkün değildir.
Mahkemece TÜRSAB "dan tahsilat makbuzunu kesen acentenin sahibi ile davalı ...(...) Ltd. Şti"nin sahibi olduğu acente sorulup davalının husumete ilişkin itirazları karşılanmadan eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Bozma nedenine göre tarafların sair temyiz itirazlarının incelenmesine şu aşamada gerek görülmemiştir.
SONUÇ: 1. ve 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen kararın BOZULMASINA, 3.bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz sebeplerinin incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde davalı ... Turizm Sağlık Taşımacılık Ltd. Şti. iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.