16. Hukuk Dairesi 2012/608 E. , 2012/1014 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO
Taraflar arasında kadastro tespitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında temyiz istemine konu 111 ada 8 parsel sayılı 7.941,86 m2, 149 ada 97 parsel sayılı 43.765,54 m2 ve 149 ada 144 parsel sayılı 32.387,81 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar tapu kayıtları nedeniyle, 159 ada 1 parsel sayılı 17.989,22 m2, 159 ada 2 parsel sayılı 20.194,46 m2, 159 ada 4 parsel sayılı 18.883,46 m2,159 ada 5 parsel sayılı 9.205,79 m2 ve 159 ada 6 parsel sayılı 11.688,50 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar ise 1962 yılında yapılan toprak tevzi çalışmaları sırasında ihtilaflı saha olarak Hazine adına belirtildiklerinden söz edilerek Maliye Hazinesi adına tespit edilmişlerdir. Davacılardan ..., 111 ada 8 ve 149 ada 97 ile 144 parsel sayılı taşınmazlar hakkında, davacılar ... ve arkadaşları ise 159 ada 1, 2, 4, 5 ve 6 parsel sayılı taşınmazlar hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak yasal süre içinde dava açmışlardır. Mahkemece davalar birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davaların kabulüne ve çekişmeli taşınmazların davacı taraflar adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; çekişmeli taşınmazlar üzerinde davacı taraf yararına 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesinde öngörülen zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm için yeterli bulunmamaktadır.
1- Çekişmeli 149 ada 97 ve 144 sayılı parseller yönünden; çekişmeli taşınmazlar Toprak Komisyonu çalışması sırasında 285 no"lu tevzii parseli olarak Haziran 1953 tarih 172 numaralı tapu kaydı nedeniyle devletin mülkiyetinde tapulu arazi olarak belirtilmiş ve Hazine adına Mayıs 1961 tarih 240 numaralı tapu kaydı oluşmuştur. Mahkemece Haziran 1953 tarih 172 numaralı tapu kaydının oluşum belgeleri getirtilmemiş, tapu kaydının oluşumundan önce tapu kaydı kapsamının kimlerin tasarrufunda olduğu, kaçak yitik kişilerle ilgisi olup olmadığı yöntemince araştırılmamış, tapu kaydı mahalline uygulanıp kapsamı belirlenmemiş, tapu uygulamasında çekişmeli taşınmazları kenardan çevreleyen komşu parsellerin belirtmelik tutanaklarının ve tespit tutanaklarının dayanağını oluşturan kayıtlardan yararlanılmamıştır. Sağlıklı sonuca varılabilmesi için; öncelikle taraflardan iddia ve savunmalarıyla ilgili deliller istenmeli, belirtmelikte sözü edilen Haziran 1953 tarih 172 numaralı tapu kaydının oluşumuna esas tüm belgeler ile varsa haritası getirtilmeli, komşu parsellerin tutanak ve dayanağını oluşturan belgeler ile komşu parsellere ait belirtmelik tutanakları getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı ve yöreyi iyi bilen şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ile sağ iseler refakate alınacak belirtmelik bilirkişileri yardımı ve teknik bilirkişi aracılığıyla keşif icra edilmelidir. Taşınmazların başında icra edilecek keşif sırasında tapu kaydı okunup kayıtta yazılı hudutlar yerel bilirkişilere zeminde göstertilmeli, yerel bilirkişilerin zeminde gösterdiği hudutlar teknik bilirkişiye harita üzerinde işaretlettirilmelidir. Kayıtlarda yazılı olup yerel bilirkişiler tarafından zeminde gösterilemeyen hudutların tesbiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, bu suretle kaydın kapsamı duraksamaya yer vermeyecek şekilde tesbit edilmelidir. Keşif icrası sırasında dinlenecek yerel bilirkişi, belirtmelik bilirkişisi ve taraf tanıklarından tapu kaydı hudutlarının arz ettikleri özelliklerle taşınmazların tasarrufu hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalıdır. Yerel bilirkişi ve tanıkların kayıtların uygulanması ve taşınmazların tasarrufu hususundaki beyanlarının zemine uygunluğu komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, beraberinde götürülecek teknik bilirkişiye uygulanan kayıtların kapsamını belirtir keşfi takibe imkan verir ayrıntılı ve gerekçeli kroki ve rapor düzenlettirilmelidir. üç kişiden oluşan uzman ziraat mühendisi kurulundan arazinin niteliği, toprak yapısı hakkında ayrıntılı ve gerekçeli bilgi alınmalı, taşınmazların vasıfları kesin olarak saptanmalı ve fotoğrafları da çekilmeli, tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA,
2- Çekişmeli 159 ada 1, 2, 4, 5 ve 6 sayılı parseller yönünden; Toprak Komisyon çalışması sırasında 106 no"lu tevzii parseli olarak komşu Karacaviran Köyü ile ihtilaflı saha olarak bırakılmıştır. Tevzii haritasında çevresi mera olarak gösterildiği ve eylemli olarak da 159 ada 3 ve 9 parsel sayılı mera niteliğindeki taşınmazlarla çevrili olduğu halde usule uygun mera araştırması yapılmamıştır. Keşfe götürülen tek kişiden ibaret ziraatçi bilirkişi raporu ile mahkeme gözleminde, mera niteliğindeki taşınmazlar ile çekişmeli taşınmazlar arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususuna değinilmemiş, tespit bilirkişileri, davacı tanıkları ve iki kişiden ibaret olan yerel bilirkişinin soyut beyanları ile yetinilerek karar verilmiş, belirtmelik bilirkişileri dinlenilmemiştir. Doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle tüm komşu parsellerin onaylı tutanak suretleri ile dayanağı olan belgeler getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişi kurulu, belirtmelik bilirkişileri ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları ve üç kişiden oluşacak ziraatçi bilirkişi kurulu da hazır olduğu halde keşif icra edilmelidir. Keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi, belirtmelik bilirkişileri ve tanıklardan davaya konu edilen taşınmazların niteliği, intikali ve tasarrufu hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tespit ve belirtmelik tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, uzman ziraat mühendisleri kurulundan arazinin niteliği, komşu mera parseli ile arada ayırıcı doğal ya da yapay unsur bulunup bulunmadığı, taşınmazlar üzerinde tarımsal faaliyetin ne şekilde sürdürüldüğü konusunda ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalıdır. Yargılama sırasında toplanan delillerin tutanakların edinme sebebi sütunundaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tesbit bilirkişilerinin tamamı tanık sıfatıyla dinlenilip aykırılığın giderilmesine çalışılmalı, beraberde götürülecek teknik bilirkişiye keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmelidir. Keşifte taşınmazların dört tarafından fotoğrafları çekilmeli, çekişmeli taşınmazların niteliği değerlendirilirken komşu parsellerin nitelikleri üzerinde durulması gerektiği de düşünülmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA,
3-Çekişmeli 111 ada 8 sayılı parsele yönelik temyiz itirazlarına gelince; Toprak Komisyonu Çalışmaları sırasında, Hüseyin Atmaca işgalinde mütegayyip eşhastan Hazine"ye kalan yerlerden olduğu belirtilen taşınmaza 548 parsel numarası verilmiş ve Hazine adına Mayıs 1961 tarih 844 numaralı tapu kaydı oluşmuştur. Çekişmeli taşınmaz 111 ada 28 parsel sayılı mera niteliğindeki taşınmaza sınır olduğu halde usule uygun mera araştırması yapılmadığı gibi kaçak yitik kişilerden kalan yerlerden olup olmadığı hususu da incelenmemiştir. Doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle tüm komşu parsellerin onaylı tespit ve belirtmelik tutanak suretleri ile dayanakları olan kayıtlar getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişi kurulu, belirtmelik bilirkişileri ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları ve üç kişiden oluşacak ziraatçi bilirkişi kurulu da hazır olduğu halde keşif icra edilmelidir. Keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi, belirtmelik bilirkişileri ve tanıklardan davaya konu edilen taşınmazın niteliği, intikali, tasarrufu ve kaçak yitik kişilerle ilgisi olup olmadığı hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, uzman ziraat mühendisleri kurulundan arazinin niteliği komşu mera parseli ile arada ayırıcı doğal ya da yapay unsur bulunup bulunmadığı, taşınmaz üzerinde tarımsal faaliyetin ne şekilde sürdürüldüğü konusunda ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalıdır. Yargılama sırasında toplanan delillerin tutanakların edinme sebebi sütunundaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tesbit bilirkişilerinin tamamı tanık sıfatıyla dinlenilip aykırılığın giderilmesine çalışılmalı, beraberde götürülecek teknik bilirkişiye keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmelidir. Keşifte taşınmazın dört tarafından fotoğrafları çekilmeli, çekişmeli taşınmazın niteliği değerlendirilirken komşu parsellerin nitelikleri üzerinde durulması gerektiği de düşünülmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 09.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.