Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/6495 Esas 2022/8472 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat davasının mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; dava dışı ..., ..., ... ve ... isimli Kurum mensubu hastalara uyguladıkları tedavi hizmetleri ile ilgili davalıya sunulan faturalarda, hastalara sağlık hizmeti sunulmadığı ve bu hastaların acil sağlık hizmetleri bölümünde yapılması gereken tedavi hizmetlerine ilişkin şikayetleri olmamasına rağmen acil hizmetleri verildiğine dair Kuruma fatura düzenlendiği gerekçeleri ile sözleşmenin 11.1.15 ve 11.16 maddeleri uyarınca toplam 140.000 TL para cezası ile cezalandırıldıklarını, kesilen cezanın sözleşmeye ve hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek bu cezai işlem nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ile Kurumun kendisinden tahsil ettiği 90.156,58 TL’sının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı; davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; alınan bilirkişi ve ek bilirkişi raporlarındaki “sadece ilaç yazdırmak için gelinmesi hali muayene olarak kabul edilip ücretlendirilmesinin uygun olduğu” değerlendirmesi hükme esas alınarak davacının sözleşmeye aykırı davranmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar dair verilen karar, davalı vekilinin temyizi üzerine; Yargıtay 13. (Kapatılan) Hukuk Dairesi’nin, 16/06/2015 tarihli, 2014/25546 esas, 2015/20474 karar sayılı ilamıyla "...hasta ve hasta yakınları tanık sıfatıyla dinlenerek çelişkinin giderilmesi gerektiği gibi mahkemece hastaların rahatsızlıklarına uygun olan uzmanınında katılımı ile oluşacak bilirkişi heyetinden, denetime uygun rapor alınarak, hastaların belirtilen tarihlerde tedavi olup olmadıkları, şikayetlerinin acil müdahaleyi ve muayeneyi gerektirip gerektirmediği, hastaların epikriz raporları da araştırılarak sonuca uygun karar verilmesi gerekir..." gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyulduğu belirtilerek, bilirkişiden alınan raporda SGK nın Özel Küplüce Tıp Merkezine uyguladığı 140.000 TL ceza-i işlemden 36.000 TL'sinin yerinde olduğu, 104.000 TL'sinin yerinde olmadığı yönünde görüş bildirdiğinden davanın kısmen kabulüne; 20/11/2012 tarihli 20.174.041 sayılı cezai şartın 36.000 TL'sinin yerinde olduğunun tespitine, 104.000 TL’sinin ise yerinde olmadığının tespiti ile 104.000 TL'nin 16/04/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dava, menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir.
HMK 26.maddesi (HUMK’nun 74. maddesi) hükmüne göre, mahkeme tarafların iddia, savunma ve talepleri ile bağlıdır. Kural olarak mahkemenin talepten fazlasına veya başka bir şeye hükmetmesi olanak dışıdır. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.
Somut uyuşmazlıkta davacı; ıslah dilekçesinde, davalı kurum tarafından hakkında uygulanan 20/11/2012 tarihli 20.174.041 sayılı cezai işlemin haksız olduğunu iddia ederek Kuruma 140.000 TL borçlu olmadığının tespiti ile bu cezai işlem nedeniyle Kurum alacaklarından kesinti yapmak suretiyle davalının kendisinden tahsil etmiş olduğu 90.156,58 TL’sının davalıdan istirdatını talep etmiştir. Ancak mahkemece verilen kararda talep dışına çıkılarak davanın kısmen kabulü ile 20/11/2012 tarihli 20.174.041 Sayılı Cezai Şartın 36.000 TL'sinin yerinde olduğunun tespitine, 104.000 TL’sinin ise yerinde olmadığının tespiti ile 104.000 TL'nin 16/04/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine dair davalı aleyhine tespit ve alacak hükmü kurulduğu görülmektedir. Ancak davacının talebi dışında bir alacak miktarına dair hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
O halde; mahkemece, taleple bağlılık kuralı gereğince davacı tarafın Kurumun dava konusu cezai işleme ilişkin yaptığı kesintinin iadesine ilişkin alacağına dair ıslah dilekçesinde belirtmiş olduğu 90.156,58 TL’yi aşmayacak şekilde hüküm kurulması gerekirken taleple bağlılık kuralına aykırı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nın 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/11/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.