9. Hukuk Dairesi 2011/47382 E. , 2013/10387 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, ihbar tazminatı, ücret alacağı ile yol ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, yüklenici hakkında mahkemece hüküm altına alınan alacakların yükleniciden tahsil edilebilme imkanı bulunmadığını bildirerek ihbar tazminatı ile ücret ve yol ücreti alacaklarının davalı asıl işverenden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, husumet itirazlarının olduğunu, davacının idarenin personeli olmadığını, diğer davalı şirket ile alt üst işveren konumunda olmadığını, idarelerinin ihale makamı olduğunu, davanın ... A.Ş.ye ihbarını talep ettiklerini, kıdem, ihbar tazminatı ve fazla mesai, izin ücreti alacağını ödemekle yükümlü kişinin işveren olduğunu, kabul anlamına gelmemekle birlikte bir an için idarenin alacaklardan sorumlu olduğu düşünülse dahi kamu kurumu olması nedeniyle İş Kanunu 36. maddesi gereğince hakedişlerden ücret kesme ve son üç aylık ücretle sorumlulukları bulunabileceğini, kendilerine bildirilmediği için talep edilen meblağın doğru olup olmadığının da muallak olduğunu bildirerek davanın reddini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının davalı idarenin yüklenicisi olan dava dışı ... İnşaat A.Ş"de 11/08/2001-27/07/2005 tarihleri arasında çalıştığı, iş akdinin davacı tarafça feshedilmesi sebebi ile ihbar tazminatına hak kazanmadığı, davalı idare ile dava dışı ... İnşaat A.Ş. arasında imzalanan sözleşmeye göre aralarında alt işveren - üst işveren ilişkisi bulunmadığı, yol ücreti alacağı olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı ve davalı vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Davacı vekilinin sebepleri de bildirilmeyen tüm temyiz itirazlarının REDDİNE,
2-Davacı işçi davalı İski Genel Müdürlüğü tarafından ihalenin verildiği diğer davalı ... İnş. Taah. Anonim Şirketi işçisi olarak çalıştığını ileri sürerek ödenmeyen hakların ödetilmesi isteğinde bulunmuştur.
Mahkemece ücret alacağından davalının sorumluluğuna dair karar verilmiştir.
Davalı İski Genel Müdürlüğü dava dışı ... A.Ş."ne ... Havzası Ana Toplayıcı ve Şebeke Bağlantıları İnşaatı işini anahtar tesimi olarak verdiği taraflar arasında tartışmasızdır. Mahkemece de bu yönde karar verilmiş olmakla birlikte ihale makamı konumunda olan İski Genel Müdürlüğü"nün son üç aylık ücret dışındaki işçilik alacaklarından da sorumluluğuna dair hüküm kurulmuştur.
4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Aynı maddenin 2. fıkrasında ise, işçilerin her hakediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür.
Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre, anahtar teslimi suretiyle ihale edilen işlerde kamu makamlarının fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatili alacakları yönlerinden sorumluluğu bulunmamaktadır (Yargıtay 9.H.D., 9.10.2003 gün, 2003/3219 E, 2003/16714 K ; Yargıtay 9.H.D. 2.7.1998 gün, 1998/8607 E., 1998/11121 K. ).
Ayrıca davalı İski Genel Müdürlüğü aleyhinde kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma ve yol ücreti ile ücret alacaklarının tahsili için açılan davada yerel mahkemece; davacının dava dışı ... İnşaatta çalıştığı, davalı ile ... İnşaat arasındaki hukuki ilişkide asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi, davacının sadece asıl işverenden alınan işte çalıştırılması, asıl işveren olduğu iddia edilen İSKİ ile ... İnşaat işverenin muvazaalı iş ilişkisine girmemesi ve böyle bir iddianın bulunmaması, davalı İSKİ"nin yaptığı işin inşaat işi olmadığı, Kemiklidere Havzası Ana Toplayıcı ve Şebeke Bağlantıları inşaatının ihale yoluyla dava dışı ... İnşaata vermesi göz önünde bulundurulduğunda davalı İSKİ ile Seda İnşaat arasında alt işveren-üst işveren ilişkisinin bulunmadığı, davacının davalı şirkette muhasebe elemanı olarak çalıştığı, iddia edilen ... Havzası Ana Toplayıcı ve Şebeke Bağlantıları inşaatında işçi olarak çalışmadığı, davalı İSKİ ile dava dışı ... İnşaat arasında imzalanan sözleşmeye göre işçi ücretlerinin ödenmemesi halinde müteahhidin hakedişten keserek inşaatta çalışan işçilerin ücretlerini ödeyeceği hükmünün taraflar arasındaki ilişkinin alt işveren-üst işveren ilişkisi olduğu göstermeyeceği, dolayısıyla davalıya husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle açılan davanın husumet nedeni ile reddine dair kararın davacı tarafından temyizi üzerine bu dosya için de emsal niteliğindeki Dairemizin 10.09.2012 tarih 2010/19749 Esas 2012/28265 Karar ile onanmasına karar verilmiştir.
Davacının işçilik alacakları yönünden dava dışı ... A.Ş."nin sorumluluğuna daha önce hükmedilmişken ve ihale makamı konumundaki davalı İski Genel Müdürlüğü yönünden de tahsile dair hüküm kurulması hatalıdır.
Böyle olunca davalı İski Genel Müdürlüğü"nün sorumluluğu 4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesi uyarınca son üç aylık dönemi aşmamak üzere belirlenmeli ve sonucuna göre istekle ilgili karar verilmelidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 28/03/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.