Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/6987 Esas 2022/8322 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılardan ... Otomotiv Tur. Tic. ve San. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, aracını davalılardan ...'a noterden satıp devrettiğini ancak karşılığında verilen senedin tahsil edilemediğini, satış tarihinin ertesi günü aracı diğer davalı ... Oto Ltd Şti ye devredildiğini ileri sürerek; hileli şekilde yapılan bu fiiller nedeni ile Noter satış sözleşmelerinin iptali ile aracın üzerine tescilini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan ... davaya cevap vermemiş, diğer Davalı ... Oto Ltd Şti ise iyi niyetli üçüncü kişi olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda,’--- ... Otomotiv hakkında herhangi bir ceza davası yoksa da araba alım satımı ile uğraşan davalı şirketin bir gün önce alınan aracı bir gün sonra gibi çok kısa bir sürede satın almasının araç alım satımı ile uğraşan bir tüccarın basiretli bir tacir gibi davranmayıp araştırmadan 24 saat sonra satın almasının ticari hayatın olağan akışına uygun olmadığı gibi aracın normal değerinin de altında aldıkları ---dosya kapsamı itibariyle, dava konusu aracın davacının elinden asıl dosya davalısı ...'ın hileli eylemleri neticesinde ve rızası dışında çıktığı---’ gerekçesiyle Davacının davasının kabulüne taraflar arasındaki satış sözleşmelerinin ayrı ayrı iptaline ve aracın kaydının davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm davalılardan ... Otomotiv İnş. Tur. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Motorlu araçların tescil işlemi idari bir işlem niteliğindedir. Mahkemece trafik kaydına tescile karar verilmesi, idareyi işlem yapmaya zorlayıcı bir karardır. Oysa adli yargı yerinde, idareyi işlem yapmaya zorlayıcı türden bir karar verilemez.
Her ne kadar taşınmazlara ilişkin davalarda tescile ilişkin hüküm kurulabildiği akla gelmekte ise de, bu husus 4721 sayılı TMK’da yerini bulan düzenlemelerden kaynaklanmakta olup 2918 sayılı KTK’da motorlu araçların tesciline ilişkin mahkemelere bu şekilde bir yetki ve görev verilmemiştir.
Uyuşmazlığın mahiyeti itibariyle bu noktada tartışılması gereken asıl husus, araç satışları için 2918 sayılı KTK’nın 19. maddesinde düzenlenen tescilin fonksiyonu olup, bu konuda öncelikle sicile güven ilkesine değinilmesi gerekir.
Taşınırlar üzerindeki hâkimiyetin belirlenmesi yukarıda açıklandığı üzere zilyetlik yoluyla sağlanırken, taşınmazlar açısından bu belirleme tapu sicili yoluyla olur. Kanun koyucunun 6721 sayılı TMK’nın 1023. maddesinde taşınmaz mallar için açık bir şekilde öngördüğü sicile güven ilkesinin 2918 sayılı KTK’da yer almaması, başka bir anlatımla trafik kaydında yolsuz bir tescile dayanarak hareket eden kişinin iyi niyetinin mülkiyete hak kazanılması noktasında korunması hususunda 6721 sayılı TMK’nın taşınır mülkiyetine ilişkin kurallarına istisna teşkil eden bir yasal düzenlemenin mevcut olmaması karşısında trafik sicil kayıtlarının, tapu sicilinin sağladığı korumaya eşdeğer güce sahip olduğu söylenemeyecektir.
Nitekim aynı husus Hukuk Genel Kurulunun 05/12/2019 tarihli ve 2017/13-505 E. 2019/1289 K. sayılı kararında da vurgulanmıştır.
Bu durumda, davacı tarafından davaya konu araca ilişkin tescil kararı istenilmiş olmakla, çoğun içinde azın da olduğu ilkesinden hareketle mahkemece, davaya konu aracın mülkiyetinin tespitine karar verilmekle yetinilmesi gerekirken, yazılı şekilde trafik siciline tesciline yönelik karar verilmesi, usul ve kanuna aykırıdır.
Ne var ki, yapılan bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK 438/7. maddesi hükmü uyarınca mahkeme kararının aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün 1. bendinde yer alan ‘-- aracın kaydının davacı adına tesciline’ ifadesinin hükümden çıkartılarak yerine; " aracın mülkiyetinin davacıya ait olduğunun TESPİTİNE,” ifadesinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 31/10/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.