Danıştay 5. Daire 2019/984 Esas 2021/1387 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/984
Karar No : 2021/1387

TEMYİZ EDENLER : 1- (Davalı) … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

2-(Davacı) …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi'nin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu Ankara İl Müdürlüğü Ertuğrul Gazi Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinde 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesine göre sözleşmeli büro personeli olarak görev yapmaktayken, Başkanlık Makamının … tarih ve … sayılı oluruna istinaden sözleşmesinin feshine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı'nın … tarihli ve … sayılı işleminin iptali ile yoksun kalınan özlük ve parasal hakların işlem tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; FETÖ/PDY’nin iddianamelere de yansıyan gizlilik esasına dayalı yapısı, yapıyla bağlantılı olan kişilerin bu esasa uygun olarak kendileri ile yapı arasındaki bağı açıkça ifade etmemeleri, bunun ötesinde bu yapı ile bağlarını ortaya koyacak hal ve davranışlardan özellikle kaçınmaları gibi hususlar dikkate alındığında, yapı ile bir şekilde bağlantılı olan kişilerle yapı arasındaki bağın somut bilgi ve belgelerle ortaya konulmasının oldukça güç olması bir arada değerlendirildiğinde; madde metninde, somut olarak tespit şartı konulmamış olmasının anlamlı hale geldiği, bu durumda atamaya yetkili amire, anılan Kanun Hükmünde Kararname ile verilen kanaat edinme ve değerlendirme yapma yetkisinin, içerik itibariyle adli ve idari soruşturmalardan bağımsız olarak, idare mahkemelerince somut bilgi ve belgeler üzerinden denetleme olanağının hukuken ve fiilen bulunmadığı, bu nedenle davalı idare bünyesinde görev yapmakta iken, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi uyarınca sözleşmesi feshedilen davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının, dava konusu işlemden sonra 679 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye ekli listede de ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarıldığı, davacının kamu görevinin yasama hükmü olan kanun hükmünde kararname ile sonlandırılması karşısında uyuşmazlık konusu işlemin kendiliğinden ortadan kalktığı, bu nedenle davanın konusuz kaldığı, konusu kalmayan dava hakkında, karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken davanın reddi yolundaki mahkeme kararında ve dava konusu işlemin hukuka uygunluğu ya da aykırılığı yolunda bir değerlendirme yapılmadığından davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısımda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle istinaf başvurusu kabul edilerek, mahkeme kararının kaldırılmasına, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına Mahkeme safhasında yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde, istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin davalı idare üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davalı idare tarafından; Yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden davalı idare lehine karar verilmesi gerektiği belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davacı tarafından; Dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibari ile taşıdığı hukuki unsurlar yönünden incelenerek uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerektiği, ayrıca davanın açılmasına davalı idarenin işleminin sebebiyet vermesinden dolayı idare aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Sosyal Güvenlik Kurumu Ankara İl Müdürlüğü … Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezinde 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesine göre sözleşmeli büro personeli olarak görev yapan davacı, Başkanlık Makamının … tarih ve … sayılı oluruna istinaden sözleşmesinin feshine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı'nın … tarihli ve … sayılı işlemi ile kamu görevinden çıkarılmıştır.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali ile yoksun kalınan özlük ve parasal hakların işlem tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen davayı açmıştır.
Öte yandan; davacı, 06/01/2017 tarih ve 29940 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 679 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin ekli listesinde ismine yer verilmek suretiyle de kamu görevinden çıkarılmıştır.
Davacı, anılan Kanun Hükmünde Kararname'nin ekli listede ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işleme karşı OHAL İnceleme Komisyonuna başvuruda bulunmuş, başvurusunun reddedilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle ... İdare Mahkemesi'nin … sayılı esasına kayden dava açılmış olup, söz konusu davada yargılama sürecinin devam ettiği anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "İdari Dava Türleri Ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, iptal davalarının, "idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu, maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar" olarak tanımlanmıştır, mezkur mevzuatın "Bağlantılı davalar" başlıklı 38. maddesinin 1. fıkrasında ise, "Aynı maddi veya hukuki sebepten doğan ya da biri hakkında verilecek hüküm, diğerini etkileyecek nitelikte olan davalar bağlantılı davalardır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İptal davasının konularından birini oluşturan bireysel idari işlemler, belli kişiler üzerinde yeni bir hukuki durum yaratma veya değiştirme gibi sonuçlar doğurmakta olup, görevli ve yetkili yargı merciince bu işlemler iptal edilinceye veya işlemi tesis eden idarece geri alınıncaya, kaldırılıncaya, değiştirilinceye veya düzeltilinceye kadar hukuki geçerliliğini korumaktadır.
Bu durumda; davacının Kanun Hükmünde Kararname eki listede adına yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasının, davacının Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı'nın kararıyla kamu görevinden çıkarılmasına dair işlemi ortadan kaldırıcı veya değiştirici nitelikte olmadığı, dava konusu işlemin hukuk alemindeki varlığını sürdürdüğü ve bu işleme karşı açılan davada işin esasının incelenmesi gerektiği açıktır.
Öte yandan, bakılmakta olan dava ile OHAL İnceleme Komisyonu tarafından verilen karara karşı açılan davada verilecek kararın birbirini etkileyeceği açık olduğundan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 38 ve devamı maddelerinde yer alan "bağlantılı davalara ilişkin hükümler" dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Buna karşın, belirtilen hususlar araştırılmadan ve yukarıda izah edildiği üzere 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 38 ve devamı maddelerinde yer alan hükümlere göre bağlantı bulunup bulunmadığı değerlendirmeden, İdare Mahkemesince verilen davanın yolundaki karara karşı yapılan istinaf başvurusu kabul edilerek, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Diğer yandan, her ne kadar davalı idare tarafından, Bölge İdare Mahkemesi kararı, yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden temyiz edilmekte ise de, Dairemizin bu kararı üzerine Bölge İdare Mahkemesince yeniden karar verileceğinden, söz konusu temyiz istemi hakkında da verileceği tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü, mahkeme kararının kaldırılması, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
2. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 18/05/2021 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Davacının temyiz isteminin reddi ile ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, mahkeme kararının kaldırılması, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanması gerektiği oyuyla çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.