Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/5621 Esas 2022/7398 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki asıl ve birleşen tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Asıl davada davacı; davalı kuruma bağlı ... Yurt Müdürlüğü öğrenci yurdunda yurtta barınan öğrenci ve personel ihtiyaçlarını karşılamak üzere çamaşır yıkama hizmeti verilmesi konusunda 29.03.2013 tarihli sözleşmenin akdedildiğini, toplam 5 adet kurutmalı sanayi tipi çamaşır makinesinin alınıp hizmete sunulduğunu, sözleşme devam etmesine rağmen 15.12.2013 tarihinden itibaren davalı kurum tarafından bedelsiz hizmet sunulması amacıyla çamaşır makineleri kurulduğunu ve faaliyete başlandığını, kurumun 03.01.2014 tarihli yazısında hizmete devam etmek istemeyen işletmecilerin kendi talepleri ve sonucu işletme sözleşmesinin feshedilebileceği yönünde yazı gönderildiğini, sözleşmenin yapıldığı sırada sözleşme konusu yurtta bedelsiz çamaşır yıkama hizmeti verilmediğini, akdedilen sözleşmeye olan inanç ve taahhüdün yerine getirilmesi amacı ile 5 adet sanayi tipi çamaşır makinesi alınarak masraf yapıldığını, yurtta bedelsiz çamaşır yıkama işleminin sona erdirilmesi ya da sözleşmenin feshedilmesi halinde 5 adet çamaşır makinesi bedelinin ve masrafların ödenmesi için davalı kuruma noterden ihtar keşide ettiğini, ancak sonuç alamadığını, bunun üzerine sözleşme sonuna kadar yoksun kalınan kâr dahil her türlü yasal ve tazminat haklarının saklı kalması kaydıyla sözleşmeyi feshetmek zorunda kaldığını ileri sürerek, sözleşmeye aykırılık nedeniyle 1.000,00 TL belirsiz alacağın 15.12.2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalı kurumdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 24.11.2015 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 22.838,04 TL’ye yükseltmiş; birleşen davada, asıl davada alınan bilirkişi raporu ile eksik hesaplama yapıldığını, çamaşırhanenin kurulması için yaptığı 15.835,00 TL masraf ile 15.12.2013-20.02.2014 tarihleri arasındaki kâr kaybı olarak 9.420 TL ve teminat kesinti bedeli olarak kesinti yapılan 977 TL olmak üzere, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 26.232,00 TL’nin 15.12.2013 tarihinden itibaren işleyecek mevduata uygulanan en yüksek faizle birlikte davalı taraftan tahsiline karar verilmesini istemiş; ıslah ile birleşen dava yönünden talebini 143,38 TL artırmıştır.
Asıl ve birleşen davada davalı; davacı ile çamaşırhane işletilmesi amacıyla sözleşme akdediliğini, söz konusu sözleşmenin davacının fesih ihbarnamesi ile sona erdiğini, sözleşmenin eki niteliğinde bulunan küçük işletmeler statüsünün 16. maddesine göre öğrenci ihtiyaçları dikkate alınarak ücretsiz çamaşırhane kurma haklarının bulunduğunu, davacının menfi ve müspet zararını birlikte istemesinin mümkün olmadığını savunarak, asıl ve birleşen davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, asıl dava yönünden davanın kısmen kabulü ile, 4.282,20 TL yoksun kalınan kâr bedelinin 21.02.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine; birleşen dava yönünden, davanın kısmen kabulü ile, 9.420,00 TL yoksun kalınan kâr bedelinin 21.02.2014 tarihinden, 977,00 TL teminat bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsiline karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1- Davacı asıl ve birleşen davada; davalı ile öğrenci yurdunda çamaşır yıkama hizmeti verilmesine ilişkin 29.03.20213 tarihli sözleşme akdedildiğini, ancak sözleşme sonra ermeden davalı tarafından yurda ücretsiz hizmet veren çamaşır makinelerinin kurulduğunu, davalının sözleşmeyi ihlal ettiğini, çamaşır makinelerinin kaldırılması için davalıya gönderdiği ihtardan sonuç alamadığı için sözleşmeyi feshettiğini ileri sürerek, ücretsiz hizmet veren çamaşır makinelerinin kurulduğu tarihten sözleşmenin sonuna kadar yoksun kaldığı kâr ile çamaşır makinesi alımı dahil yaptığı masrafların ve kesin teminattan kesilen bedelin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, mahkemece asıl ve birleşen davanın kabulüne dair verilen karar, davalının temyizi üzerine, davalının diğer temyiz sebepleri incelenmeksizin, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin (kapatılan) 14.11.2018 tarih, 2016/3932 Esas, 2018/10706 Karar sayılı ilamı ile HMK'nın 297/2. maddesine aykırı olarak asıl ve birleşen dava hakkında ayrı ayrı hüküm kurulmaması sebebiyle bozulmuştur.
Mahkemece; bozmaya uyularak yapılan yargılamada, sözleşmenin 17. maddesine göre sözleşmenin fesih tarihi olan 21.02.2014 tarihinden bir ay sonra yani 21.03.2014 tarihinde sonra erdiğinin anlaşıldığı, davacının mahrum kalınan kârının sözleşmenin feshedildiği tarih olan 21.02.2014 ile sözleşmenin sona erdiği 21.03.2014 tarihleri arasını kapsadığı, alınan bilirkişi raporunda bu dönem için davacının kâr kaybının 4.282,20 TL olarak hesaplandığının anlaşıldığı, sözleşmenin 18. maddesine göre sözleşmenin sonra ermesinden itibaren iki gün içerisinde davacının bahse konu çamaşır makinalarını alarak işyerini boşaltması gerektiği, davacıda kalması gereken çamaşır makinalarının bedellerinin ayrıca davalı kurumdan talep edilmesinin mümkün olmadığı, birleşen dava yönünden dava konusu sözleşme yürürlükteyken 15.12.2013 tarihinde davalı kurumun kendisinin yurtta konaklayan kişilere bedelsiz yıkama hizmeti sunmaya başlaması sebebiyle bu tarihten sözleşmenin feshedildiği 21.02.2014 tarihine kadar mahrum kaldığı kâr kaybından davalının sorumlu olduğunun anlaşıldığı, kesin teminat bedelinden kesilen 977 TL’nin de davacıya iadesinin gerektiği gerekçesiyle, asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Somut olayda; dava konusu 29.03.2013 tarihli sözleşmenin 22. maddesinde, taraflar arasındaki uyuşmazlıklarda esas alınacağı belirtilen, kurum tarafından hazırlanan Küçük İşletmeler Statüsünün 16/d. maddesinde “Genel Müdürlük, günün şartları ve öğrenci ihtiyaçlarını dikkate alarak yurt bina ve eklentilerinde yeniden her türlü işletme açmaya, bu statü hükümlerine göre zaruri masraf ve kesin teminat miktarı tespit edilemeyen işletmeler için her türlü mali ve idari düzenlemeyi yapmaya yetkilidir.” düzenlemesinin yer aldığı anlaşılmaktadır.
Buna göre mahkemece asıl ve birleşen dava yönünden davacının talepleriyle ilgili değerlendirme yapmak üzere makine mühendisi ve mali müşavir bilirkişiden ayrı ayrı rapor alınmak suretiyle asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de alınan bilirkişi raporlarında yukarıda değinilen hükümle ilgili bir değerlendirme yapılmamıştır.
O halde, mahkemece; dava konusu sözleşmede taraflar arasındaki uyuşmazlıklarda uygulanacağı belirtilen Küçük İşletmeler Statüsünün 16/d. maddesi yönünden değerlendirme yapıp davacının asıl ve birleşen dava yönünden talepleri, ayrı ayrı belirlenerek, önceki bilirkişiler dışında oluşturulacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulundan, gerekçeli, taraf ve Yargıtay denetimine elverişli bilirkişi raporu alınıp, hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2- Bozma nedenine göre tarafların sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen kararın BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davacı ... davalının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 06/10/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.