Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1483 Esas 2021/921 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1483
Karar No : 2021/921

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay İkinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2016/16107, K:2019/6553 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 05/06/2003 tarih ve 2003/5753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Karar'ın 7. maddesinden sonra gelmek üzere -09/04/2016 tarih ve 29679 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Karar'ın 3. maddesiyle- eklenen "Seçim esas ve usulleri" başlıklı 7/A maddesinin 1. fıkrasında yer alan "Komisyonca uygun görülmesi halinde seçme sınavı, tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı şeklinde yapılabilir." ibaresinin, yine anılan madde hükmünün 4. fıkrasında yer alan "Temsil yeteneği sınav puanı esas alınmak suretiyle" ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İkinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2016/16107, K:2019/6553 sayılı kararıyla;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonu tarafından yurt dışında görevlendirme" başlıklı Ek 36. maddesinin 3. fıkrası; uyuşmazlık konusu Bakanlar Kurulu Kararının "Seçim esas ve usulleri" başlıklı 7/A maddesinin 1. ve 4. fıkrası hükümlerine yer verildikten sonra,
Dava konusu edilen düzenlemeyle idareye, yurt dışı teşkilatı kadrolarına atanacak personeli yalnızca sözlü olarak yapacağı "Temsil yeteneği sınavı" ile belirleme yetkisi verildiği,
Kamu hizmetinin yürütülmesinde görev alacak olan personelin seçiminde, meslek içinde ilerlemesi ve yükselmesinde kariyer ve liyakat ilkelerinin esas alınmasının personel hukukunun bilinen ilkelerinden olduğu,
Sözlü sınavın, adayların eşit koşullarda yarışmasını sağlayan objektif bir yöntem olan yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmakta olduğu ve öznel değerlendirmeyi de beraberinde getirdiği,
Bu itibarla, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte olması gereken ve öznel değerlendirmeyi beraberinde getiren sözlü sınavın, yurt dışında görevlendirilecek personel seçiminde tek belirleyici olmasına; başka bir ifadeyle, somut olarak değerlendirilebilecek ve adaylar arasında objektifliği sağlayabilecek nesnel bir değerlendirme ölçütü olan yazılı sınavdaki başarı puanını değerlendirme dışı bırakarak, başarı sıralamasının tek başına temsil yeteneği sınavı sonuçlarına göre oluşturulmasına yol açan düzenlemede kamu yararına uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu düzenlemelerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu Bakanlar Kurulu Kararı ile Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonuna verilen seçme sınavını sadece "temsil yeteneği sınavı" şeklinde yapabilme yetkisinin, 657 sayılı Kanun'un Ek 36. maddesine uygun olduğu; komisyon kararı ile yurtdışına gönderilecek personelin seçiminde yazılı sınav ile birlikte sözlü sınav yapılmasının asıl ilke olduğu; ancak komisyona verilen seçim yetkisi sayesinde dünyanın çok çeşitli bölgelerinde yer alan birçok ülkedeki anlık ihtiyaçların giderilmesi amacıyla bu ülkelere hızlı bir şekilde personel görevlendirmesinin yapılabildiği; sözlü sınavı gerçekleştiren komisyonun birçok farklı kurumdan ve birbirinden bağımsız olarak seçilen üyelerden oluşmasının, adayların seçiminde adalet ve hakkaniyetin ön planda tutulmasını ve herkese eşit ve adil bir şekilde davranılmasını sağlayacağı belirtilerek, dava konusu düzenlemelerin iptalinin usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu düzenlemenin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay İkinci Dairesinin temyize konu 26/11/2019 tarih ve E:2016/16107, K:2019/6553 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 29/04/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun -dava tarihi itibarıyla yürürlükteki hâliyle- Ek 36. maddesinde, Türk kültürünün yurt dışında tanıtılması, yayılması ve korunması, yurt dışındaki Türk vatandaşları ile soydaşların kültürel bağlarının korunması, güçlendirilmesi ve dini konularda aydınlatılması ile Türk dilinin öğretilmesi amacıyla, bu Kanun ile 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'na tabi personel arasından, Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonu tarafından yurt dışında görevlendirme yapılacağı; aynı maddenin 3. fıkrasında ise yurt dışında görevlendirilecek personelin unvanı, sayısı, nitelikleri, seçim esas ve usulleri, görev yerleri ve süreleri, izinleri, yurt dışındaki görevlerinin sona erdirilmesi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer esas ve usullerin Dışişleri, Milli Eğitim ve Kültür Bakanlıkları ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının görüşleri ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirleneceği öngörülmüştür.
Anılan Kanun hükmüne dayanılarak hazırlanan ve 03/07/2003 gün ve 25157 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2003/5753 sayılı Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Karar'a 09/04/2016 tarihli 29679 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile eklenen "Seçim esas ve usulleri" başlıklı dava konusu 7/A maddesinin 1. fıkrasında; "Bu Karar uyarınca yurtdışında görevlendirilecek personel, mesleki yeterlilik sınavı ve temsil yeteneği sınavı olmak üzere iki aşamalı seçme sınavına tabi tutulur. Komisyonca uygun görülmesi halinde seçme sınavı, tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı şeklinde yapılabilir." düzenlemesine; aynı maddenin 4. fıkrasında ise, "Temsil yeteneği sınav puanı esas alınmak suretiyle en az (70) puan alan adaylar arasında puan üstünlüğüne göre başarı sıralaması yapılarak, seçileceği ilan edilen personel sayısı kadar aday yurtdışında görevlendirmeye hak kazanır." hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu düzenlemeyle, yurt dışında görevlendirilecek personelin, öncelikle yazılı olarak yapılan mesleki yeterlilik sınavı ve sözlü olarak yapılan temsil yeteneği sınavı olmak üzere iki aşamalı seçme sınavıyla seçilmesi öngörülmüş; komisyonca uygun görülmesi hâline münhasır olarak seçme sınavının tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı şeklinde yapılmasına da imkân tanınmış ve temsil yeteneği sınav puanı esas alınarak puan üstünlüğüne göre görevlendirme yapılması hüküm altına alınmıştır.
Yurt dışında kendisini ve Devleti, diğer ülke vatandaşları ve makamları nezdinde temsil etme yeteneği ve niteliği bulunan personeli seçerek göndermek konusunda görevli ve sorumlu olan davalı idarenin, kamu yararı amacı ve hizmetin gereklerini gözeterek bir hizmetin görülmesi için belirlenen niteliklere sahip kişilerin seçilmesinde, belli görevlere atanabilmek için hizmet özelliklerini de dikkate alarak özel koşul getirmesinde ve ivedi durumlarda farklı seçme usulü belirlemesi hususunda takdir yetkisine sahip olduğundan, idarenin bu yetkilerini kullanmasına olanak veren düzenlemede hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Nitekim, idarece seçme sınavının tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı şeklinde yapılması ve temsil yeteneği sınav puanı esas alınarak puan üstünlüğüne göre görevlendirme yapılması durumunda, bu işlemlerin kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka uygunluğunun denetlenebilmesi için yargı yoluna başvurulabileceği de açıktır.
Bu durumda, kamu hizmetinin etkin ve verimli bir biçimde yürütülmesini ve bu durumun sürdürülmesini sağlama amacına yönelik dava konusu düzenlemede üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığından, temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Daire kararının belirtilen gerekçeler doğrultusunda bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.